Ứng dụng phẫu thuật Maze cứu sống nhiều bệnh nhân mắc bệnh tim mạch

Trong 2 ngày 3-4/4 tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ diễn ra hội nghị phẫu thuật rung nhĩ, kết quả hiện tại và xu hướng tương lai.

Bác sĩ Phạm Thanh Phong – Giám đốc Trung tâm tim mạch - Phó giám đốc Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ cho biết, rung nhĩ là tình trạng rối loạn nhịp tim thường gặp nhất, chiếm tỉ lệ 0,4-2% dân số. Rung nhĩ là tình trạng buồng nhĩ đập không đều và hỗn loạn, không đồng bộ với nhịp đập của hai buồng thất, có thể tạm thời, thoáng qua rồi hết, có thể là mãn tính.

Cũng theo bác sĩ Phong, nguyên nhân gây rung nhĩ có thể do lớn tuổi (là nguyên nhân phổ biến nhất), mắc bệnh tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, bệnh van tim (thường nhất là do bệnh hẹp van hai lá). Rung nhĩ có thể đưa đến một số biến chứng nguy hiểm, nhất là tai biến mạch máu não và suy tim.

Mục tiêu điều trị rung nhĩ gồm hai điểm chính, găn ngừa hình thành huyết khối; Hai là đưa nhịp tim trở về nhịp xoang (nhịp tim bình thường) hoặc kiểm soát tần số tim. Với mục tiêu đầu, bác sĩ sẽ sử dụng thuốc kháng đông để phòng ngừa biến chứng do huyết khối.

Với mục tiêu thứ hai, chọn lựa phương thức điều trị dựa vào thời gian mắc bệnh, biểu hiện triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh, thường là dùng thuốc hoặc các phương pháp can thiệp (đốt rung nhĩ qua ống thông, phẫu thuật Maze...).

Cũng theo bác sĩ Phong, phẫu thuật Maze là phẫu thuật thực hiện trên nguyên tắc tạo những đường rạch xung quanh các tĩnh mạch phổi của tim và rạch nhiều đường ở tâm nhĩ trái và tâm nhĩ phải nhằm làm gián đoạn các xung điện gây ra rung nhĩ. Trước đây người ta sử dụng phương pháp “cắt và khâu” khiến thời gian phẫu thuật kéo dài, nguy cơ chảy máu nhiều.

Hiện nay, việc áp dụng các nguồn năng lượng (sóng siêu âm, laser, nhiệt lạnh, phổ biến nhất là sóng cao tần...) có tính an toàn và hiệu quả cao thay thế cho việc “cắt - khâu” đã giúp phẫu thuật maze trở nên thuận lợi, hiệu quả hơn. Tại Việt Nam chỉ một vài trung tâm tim mạch triển khai phương pháp phẫu thuật tương đối phức tạp này.Tại bệnh viện đa khoa trung ương Cần Thơ với sự chuyển giao kỹ thuật  của Bệnh viện Chợ rẫy đã phẫu thuật tim hở độc lập và  đã  thực hiện phẫu thuật Maze trên 50 trường hợp

Nhiều nghiên cứu cho thấy phẫu thuật Maze có hiệu quả cao trong việc biến rung nhĩ trở về nhịp tim bình thường là nhịp xoang. Thực hiện phẫu thuật maze cũng có những nguy cơ, nhưng tỉ lệ xảy ra biến chứng không cao (tỉ lệ tử vong ít hơn 1% cho phẫu thuật maze đơn thuần và cao hơn nếu có kết hợp với các phẫu thuật khác), lợi ích của việc đưa nhịp tim trở về nhịp xoang quan trọng hơn nguy cơ có thể có của phẫu thuật.

Phẫu thuật Maze thường được chỉ định khi người bệnh được thực hiện kèm theo một phẫu thuật tim hở khác (chẳng hạn sửa hoặc thay van tim) và đặc biệt có ý nghĩa nếu chỉ cần sửa van tim. Bởi vì ở những bệnh nhân này, nếu có thể sửa van mà không cần thay van tim cơ học, kết hợp với việc phẫu thuật Maze giúp đưa nhịp tim trở về nhịp xoang, bệnh nhân chỉ cần sử dụng thuốc kháng đông ba tháng sau phẫu thuật.

Đối với người lớn tuổi, nếu phải thay van tim sinh học và nhịp tim đã trở về nhịp xoang nhờ phẫu thuật Maze thì cũng không phải sử dụng thuốc kháng đông suốt đời, giúp hạn chế các tai biến như xuất huyết não, xuất huyết tiêu hóa…

Sáng nay (4/4), các bác sĩ chuyên ngành phẫu thuật tim đã thực hiện 2 cuộc phẫu thuật thay van 2 lá kết hợp phẫu thuật Maze từ phòng phẫu thuật tim bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ truyền hình trực tiếp đến Hội nghị.

Phạm Tâm