Tự ý uống thuốc bổ gan: Khỏe thành yếu

Trong cơ thể con người, gan giữ vai trò quan trọng trong dự trữ, chuyển hóa hầu hết các chất được hấp thu từ ruột và cung cấp các chất cần thiết cho cơ thể. Chức năng của gan có liên quan chặt chẽ đến toàn bộ hoạt động của cơ thể.

Vi khuẩn, virus, ký sinh trùng (amip, sán lá gan...), chất độc, kể cả thuốc đều được chuyển hóa qua gan. Do đó, gan là tạng dễ bị tổn thương nhất.

Bởi thế, hầu hết các thuốc sử dụng bằng đường uống hoặc đường tiêm vào cơ thể đều đi qua gan và được chuyển hóa nhờ hoạt động của hệ enzym cytocrom P-450 trong mạng lưới nội bào. Khi gan bị tổn thương sẽ suy giảm các hệ thống enzym này. Vì vậy, sẽ giảm khả năng phân hủy và chuyển hóa thuốc, có thể gây nhiễm độc thuốc.

Khi bị nhiễm độc gan, phải tìm thuốc điều trị nguyên nhân. Nếu viêm gan do nhiễm virus B, C phải dùng thuốc ức chế việc nhân lên của virus, làm tăng cường chức năng gan.

Nếu mụn nhọt, lở ngứa do chức năng giải độc gan bị giảm sút, phải dùng thuốc chống nhiễm khuẩn, chống dị ứng. Nhiễm độc gan do hóa chất, rượu hoặc do dùng thuốc, phải ngừng tiếp xúc, ngừng dùng các thứ trên và tìm các thuốc giải độc đặc hiệu.

Thuốc tăng cường chức năng gan (bao gồm việc tăng cường chức năng giải độc gan) chỉ là hỗ trợ trong khi điều trị nhiễm độc gan khi các chức năng này bị giảm sút nhưng không thể thay thế được các thuốc chữa nguyên nhân.

Trước khi dùng thuốc bố gan nên xét nghiệm gan. Thời điểm thích hợp nhất dùng thuốc hỗ trợ chức năng gan là sau khi dùng thuốc chữa nguyên nhân đưa bệnh về trạng thái ổn định hoặc tương đối ổn định.

Khi bệnh gan đang tiến triển hay xơ gan, phải cẩn trọng hoặc không nên dùng thuốc tăng cường chức năng gan vì sẽ tăng thêm gánh nặng cho gan.

Khi enzym gan ALT tăng bất thường, chức năng gan (bao gồm cả chức năng giải độc gan) bị giảm sút mới dùng thuốc hỗ trợ chức năng gan. Khi men gan đã trở lại trạng thái bình thường thì ngừng thuốc.

Do vậy, khi sử dụng thuốc nói chung và ở bệnh nhân bị bệnh gan mật nói riêng, cần lưu ý một số nguyên tắc sau:

- Tránh dùng các thuốc gây độc cho gan, kể cả thuốc Tây y hay Đông y. 

Cần làm xét nghiệm chức năng gan trước khi dùng thuốc. -

- Theo dõi sát quá trình sử dụng thuốc để ngừng hoặc điều chỉnh liều kịp thời tránh nguy hiểm cho người bệnh.

- Không tự ý dùng thuốc, cần phải có sự chỉ định và theo dõi của thầy thuốc.

Theo BS Minh Phương

Bee.net.vn