Toàn quốc hết sạch vaccine 5 trong 1 từ tháng 2, sắp cạn nhiều vaccine khác

Chia sẻ về thực trạng cung ứng vaccine tại Hội nghị sơ kết công tác tiêm chủng mở rộng năm 2022 và kế hoạch năm 2023 khu vực phía Nam, diễn ra ngày 23/5 ở TPHCM, Phó Giáo sư, tiến sĩ Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương (Bộ Y tế) cho biết, toàn quốc đã hết sạch vaccine 5 trong 1 (ngừa bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm màng não mủ/viêm phổi do vi khuẩn HiB và viêm gan B) từ tháng 2.

Hết, thiếu nhiều loại vaccine tiêm chủng mở rộng

Qua giám sát thực tế của Viện, rải rác chỉ có vài huyện, xã ở một số tỉnh là còn vài liều vaccine 5 trong 1 dùng trong tháng 3, tháng 4. Và đến thời điểm này, không có tỉnh nào còn liều vaccine 5 trong 1.

Với các vaccine khác trong chương trình tiêm chủng mở rộng, có vaccine DPT đã bắt đầu hết, các vaccine BCG (phòng bệnh lao), vaccine sởi, rubella lác đác còn dùng được đến tháng 7-8. Riêng vaccine uốn ván có thể dùng đến hết năm.

Theo Phó Giáo sư Hồng, giai đoạn năm 2020-2021, các cháu nhỏ lẽ ra được tiêm vaccine IPV (ngừa bại liệt) mũi 2, nhưng vì gánh nặng chống Covid-19, giãn cách xã hội nên để phụ huynh đưa con đến điểm tiêm chủng gặp rất nhiều khó khăn. Do đó, thời điểm này cần phải tiêm bù.

"Vaccine bOPV (dạng uống, chứa kháng nguyên bại liệt type 1 và type 3) sẽ thiếu trong một vài tháng tới đây, nên các địa phương cố gắng để tiêm vaccine ngừa cả 3 type bại liệt cho các cháu sớm" - Phó Giáo sư Hồng nói.

Về vấn đề mua vaccine, lãnh đạo Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, vừa qua chương trình tiêm chủng mở rộng đã tổng hợp tất cả các nhu cầu về vaccine của các tỉnh để gửi lên cấp trên. Bộ Y tế đang rất nỗ lực, sắp tới đây sẽ trình báo cáo đến Chính phủ về mong muốn được cung ứng vaccine theo hình thức tập trung.

Phải nắm số lượng vaccine cần mua chính xác nhất

Cụ thể, Bộ Y tế sẽ xây dựng một khung giá chung với vaccine 5 trong 1 nhập khẩu. Các địa phương căn cứ vào nhu cầu thực tế, sau khi có kết quả mua sắm qua đấu thầu, đàm phán giá theo quy định thì nhanh chóng ký hợp đồng để nhận vaccine. Cách thức này giống như việc Sở Y tế thực hiện để mua một số loại thuốc tập trung.

Với các loại vaccine trong nước, Bộ Y tế đang cố gắng được đặt hàng từ Trung ương trong chương trình tiêm chủng mở rộng, để có một giá cụ thể. Địa phương sẽ dựa vào đó để ký hợp đồng với nhà sản xuất.  

"Chúng ta đang rất thiếu vaccine, 5 trong 1 đã hết rồi. Trong tháng 6, Bộ Y tế sẽ có văn bản chính thức đề xuất số lượng đặt hàng vaccine. Chúng ta phải nỗ lực, địa phương phải nắm được con số thật chính xác, ở mức tối đa nhất có thể, tránh tình trạng quá thừa hoặc quá thiếu so với số lượng đề xuất.

Không thể nào nói chúng tôi đặt 100 liều nhưng chỉ lấy 50 liều, vì phải ký hợp đồng với nhà sản xuất để nhận vaccine. Nếu chúng ta không xây dựng được dự toán cụ thể thì rất khó khăn trong công tác triển khai" - Phó Giáo sư Hồng nói.

Đại diện Bộ Y tế cho rằng, các địa phương cũng đừng quá áp lực, vì việc xây dựng kế hoạch là số lượng vaccine cần mua cho năm 2023 và gối đầu 6 tháng của năm 2024, có thể bù đắp qua lại nếu thừa hay thiếu. Bản thân các Trung tâm Kiểm soát bệnh tật phải bảo vệ được với các sở, ngành địa phương trong việc chứng minh con số vaccine thay đổi qua rà soát thực tế (nếu có).

"Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương với sự hỗ trợ của Cục Y tế dự phòng đang cố gắng hết sức để gỡ nút thắt khó khăn. Chúng ta hy vọng sẽ sớm được cung ứng vaccine, cũng như không phải lo lắng 63 tỉnh sẽ có 63 giá khác nhau.

Nếu có thay đổi về số lượng vaccine so với đăng ký, địa phương cần gửi văn bản khẩn đến Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, ít nhất do Sở Y tế ký.

Số liệu vaccine cũng phải rà soát chặt chẽ hơn, vì sau này các anh chị là những người phải giải trình về vấn đề thanh quyết toán tại địa phương của mình" - lãnh đạo Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương nêu hướng dẫn với 20 Trung tâm Kiểm soát bệnh tật khu vực phía Nam.