Thót tim cùng ca ghép tạng xuyên Việt đặc biệt

Chiều 6/5, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến và Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đã đến BV Việt Đức thăm hai bệnh nhân (cùng làm trong ngành công an đã về hưu) may mắn được ghép tạng lần này.

Năng lực hay phép màu?

Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Quyết (BV Việt Đức), cho biết cũng như ca trước, khi nhận tin từ BV Chợ Rẫy về người cho hiến tạng, Trung tâm điều phối ghép tạng quốc gia đã cùng đoàn phẫu thuật của BS BV Việt Đức bay vào TP Hồ Chí Minh, phối hợp với BS BV Chợ Rẫy lấy tạng. Tuy nhiên, có rất nhiều điều vô cùng đặc biệt từ ca ghép tạng xuyên Việt lần 2 được thực hiện thành công tại BV Việt Đức lần này.

Đó là nguồn tạng cho lần này có rất nhiều rủi ro bởi bệnh nhân nam đã chết não ngày thứ 5. Trong khi thế giới khuyến cáo, thời gian lấy tạng tốt nhất là 13 tiếng kể từ thời điểm chết não. Chưa kể bệnh nhân này phải trải qua 10 tiếng hồi sức vì tụt huyết áp là yếu tố gây suy các tạng do hạ huyết áp. Nhưng các bác sĩ nhận định, nguồn tạng hiến này vẫn tốt nên đã lấy trái tim, lá gan chuyển ra Việt Đức, còn BV Chợ Rẫy lấy 2 thận để ghép cho hai bệnh nhân suy thận đang khắc khoải sống những ngày cuối cùng của đời người tại BV.

Khác với lần vận chuyển trước rất thuận lợi, lần vận chuyển này bị lỡ chuyến bay do giao thông, khiến thời gian chờ đợi lại kéo thêm mấy tiếng.

“Tuy xác định lấy được nguồn tạng hiến, nhưng từ một người chết não quá lâu, nên khi báo cả kíp phẫu thuật đã lên máy bay, tại BV Việt Đức mới bắt đầu mổ gan nhưng chỉ làm phẫu tích, để nguyên đường mật phòng tạng từ người cho bị hoại tử không đủ tiêu chuẩn để ghép. Còn kíp mổ tim vẫn phải chờ đến khi kiểm tra được nguồn tạng mới dám can thiệp phẫu thuật”, PGS Quyết nói.

Đúng như lo lắng, nguồn tạng mới đã hoại tử hơn nhiều so với quy định. Nhưng sau khi kiểm tra, các bác sĩ đã quyết định ghép tạng cho cả hai bệnh nhân.

Bệnh nhân nhận gan là bệnh nhân 54 tuổi bị ung thư gan, xơ gan giai đoạn cuối. Ca ghép rất tốt, vừa ghép xong gan đã hồng, mật đã chảy. Nhưng đến ngày thứ 2, gan ghép mất chức năng, không hoạt động (do những yếu tố nguồn tạng để quá lâu). “Khi tham khảo các chuyên gia ở Đức, Đài Loan về tình huống này, họ cho rằng lúc này chỉ có thể hồi sức, chờ nguồn gan hiến mới để ghép”, PGS Quyết cho biết.

Không đầu hàng, BV Việt Đức đã triệu tập gấp tất cả các khoa liên quan để tiến hành các biện pháp can thiệp tốt nhất và rất diệu kỳ, năng lực cộng với một phép nhiệm màu, lá gan mới đã hoạt động tốt trở lại. Hiện bệnh nhân bình phục, khỏe khắn, ăn uống, đi lại được.

Tương tự trong ca ghép tim, GS.TS Nguyễn Hữu Ước, Trưởng khoa Tim mạch và Lồng ngực (BV Việt Đức) cho biết, người nhận tim là bệnh nhân nam 64 tuổi, được chuyển sang từ Viện Tim mạch hôm 20/4 trong tình trạng... chết bất cứ lúc nào do tim suy đến mức tim nhão ra. Từ năm 2005 đến nay bệnh nhân đã trải qua 9 lần đặt stent và không thể có cơ hội can thiệp thêm, không có tim ghép bệnh nhân sẽ chết.

Ca ghép tim cũng có nhiều khó khăn vì tim bị ảnh hưởng do thời gian không có nguồn máu kéo dài hơn 7 tiếng. Ca phẫu thuật diễn ra bình thường, tuy nhiên ghép xong, tim đập yếu, các bác sĩ khó khăn trong việc đóng lồng ngực.

“Ngày hậu phẫu đầu tiên là một ngày khủng khiếp nhất bởi tình trạng bệnh nhân cực nặng. Có 3 phương pháp hiện đại nhất, thì cả 2 đã dùng cho người bệnh. Phương pháp cuối cùng là ECMO cũng được chỉ định nhưng không thể tiến hành vì phương pháp này phải giảm đông máu rất nhiều, bệnh nhân sẽ chết vì chảy máu. Các thuốc trợ tim liều cao, bác sĩ túc trực không rời bệnh nhân một phút để sẵn sàng hồi sức... Sau 24 giờ, như có phép màu, mọi chuyện đều ổn định”, GS Ước chia sẻ.

Sau ca ghép này, đến nay, 2 bệnh nhân đã tỉnh táo, ổn định và ăn uống bình thường trở lại. Đây là ca ghép tim thứ 13 và ghép gan thứ 16 từ nguồn tạng của người cho chết não được thực hiện tại Bệnh viện Việt Đức.

Cứu nhiều người từ một người đã mất

Tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cũng ghi nhận nỗ lực của Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phân cơ thể người đã kết nối nguồn cho và nhận tạng. Qua đây, Bộ trưởng kêu gọi người dân tham gia đăng ký hiến tạng sau khi qua đời để sự sống được tiếp nối bởi một người không may bị tai nạn, mất đi có thể để lại nguồn tạng của mình cứu nhiều người bệnh cận kề cái chết.

Bởi hiện tại, năng lực, kỹ thuật ghép tạng của Việt Nam không thua thế giới, chỉ thiếu nguồn tạng hiến. Nếu những bệnh nhân không may mất não hiến tạng sẽ cứu được nhiều cuộc đời của bệnh nhân suy tạng.

Tại buổi thăm và chúc mừng, Thượng tướng Tô Lâm đa chia sẻ những khó khăn với các y bác sĩ trong quá trình ghép tạng và cho biết Bộ Công an sẽ tặng cho BV Việt Đức hai hộp dụng cụ bảo quản tạng trị giá gần 5 tỉ đồng. Đây là dụng cụ hiện đại nhất hiện nay giúp bảo quản tạng của người hiến, khi tạng lấy ra để trong hộp này sẽ vẫn như trong cơ thể người, giúp bảo quản tốt chức năng tạng trước khi ghép.

Đặc biệt, Thượng tướng Tô Lâm khẳng định, sẽ cùng ngành y tế tuyên truyền sâu rộng về phong trào hiến tạng. Sẽ phát động sâu rộng trong lực lượng công an, thân nhân, gia đình cán bộ chiến sĩ tham gia đăng ký hiến tạng. Đồng thời sẽ hỗ trợ ngành y tế tốt nhất trong việc di chuyển nguồn tạng để kịp thời cho các ca phẫu thuật cấp cứu.

Hồng Hải