Test nước bọt phát hiện người nhiễm HIV trong cộng đồng

Ông Võ Hải Sơn, Trưởng phòng Giám sát - theo dõi - đánh giá - xét nghiệm, Cục Phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) cho biết, xét nghiệm ngoài cộng đồng sẽ tăng sự tiếp cận của người dân với các dịch vụ xét nghiệm.

Ngoài cộng đồng, người có nguy cơ cao có thể chọn xét nghiệm máu đầu ngón tay hoặc dịch miệng (nước bọt). Đây là hai công cụ xét nghiệm giúp sàng lọc bước đầu có khả năng dương tính với HIV hay không. Trường hợp dương tính khách hàng sẽ được tư vấn làm xét nghiệm chẩn đoán HIV; nếu âm tính sẽ được tư vấn làm lại xét nghiệm theo định kỳ.

Ông Sơn cho biết, xét nghiệm HIV bằng nước bọt đã được đánh giá có độ nhạy 100%, độ đặc hiệu 99%. Với độ nhạy rất cao của xét nghiệm, các trường hợp dương tính sẽ không bị bỏ sót. Các trường hợp dương tính sẽ được chỉ định xét nghiệm máu để khẳng định lại có nhiễm HIV hay không. Thực tế, có tỉ lệ nhất định test nước bọt dương tính giả, khoảng 1%. Những trường hợp dương tính giả khi xét nghiệm máu ra kết quả âm tính.

Ông Sơn lý giải, tỉ lệ dương tính giả 1% cũng giống như như que thử thai. Vì thế, test nước bọt mang tính sàng lọc ngoài cộng đồng, dương tính không khẳng định người đó nhiễm HIV 100%, mà người có kết quả test dương tính cần được khẳng định bằng xét nghiệm máu để khẳng định.

Ngoài ra, một số người đã điều trị bằng thuốc ARV thời gian dài, tải lượng virus đã về ngưỡng khó phát hiện thì không chỉ cách test này mà các xét nghiệm khác cũng có thể cho kết quả là âm tính. Những người bị viêm gan C cũng có thể cho kết quả dương tính giả...

Việt Nam hiện thí điểm 80.000 test miễn phí cho nhóm nguy cơ cao đang được thực hiện tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và sắp tới sẽ triển khai tại các tỉnh Cần Thơ, Thái Nguyên, Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu…

Trong quý I/2018 số ca HIV phát hiện mới là gần 2.100 trường hợp, 454 ca tử vong. Tích lũy các ca nhiễm HIV đến nay là 208.775 ca, trong đó 95.567 ca tử vong.

Hồng Hải