Sốt, tiêu chảy suốt 9 ngày vì.... viêm màng não mủ

Không có dấu hiệu "kinh điển" của hội chứng viêm não, viêm màng não

Ngày 18/8, bé Đồng Quốc Việt (8 tháng tuổi, Hải Hậu, Nam Định) được ra viện trong niềm vui mừng của gia đình, sau gần 2 tháng “trực chiến” với bệnh nhi trong bệnh viện bởi căn bệnh viêm màng não mủ nguy hiểm.

BS Phạm Văn Hưng (khoa Nhi, BV Bạch Mai) cho biết bệnh nhi này được gia đình đưa tới khoa Nhi hôm 25/6 trong tình trạng sốt cao, có tình trạng ho, tiêu chảy.

9 ngày trước khi nhập viện, 3 ngày đầu bệnh nhi có biểu hiện sốt, ho, không nôn và sau đó gia đình đưa vào BV địa phương điều trị. Với bệnh cảnh lâm sàng giống hệt viêm phổi nên sau điều trị 6 ngày bằng kháng sinh tại BV không đỡ, gia đình đã cho con lên khoa Nhi, BV Bạch Mai.

“Ở thời điểm nhập viện, phổi bệnh nhân có viêm, có sốt, ho và tiêu chảy. Với các biểu hiện lâm sàng giống hệt viêm phổi thông thường nên khi vào viện, chúng tôi cho bệnh nhi điều trị theo phác đồ viêm phổi. Tuy nhiên, cũng ngay trong ngày đầu tiên nhập viện này, khi theo dõi trẻ, thấy trẻ rất mệt mỏi, trong khi tình trạng viêm khó thở nhẹ (do có viêm phổi) không tương xứng với tình trạng mệt của bệnh nhân, lại thêm yếu tố bệnh nhân sốt 9 ngày và điều trị kháng sinh liên tiếp ở BV huyện nhưng không dứt, chúng tôi bắt đầu có nghi ngờ bệnh nhi viêm màng não mủ”, BS Hưng nói.

PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên trưởng khoa Nhi (BV Bạch Mai) đã tham gia hội chẩn ca bệnh và cũng nghĩ đến nguy cơ này.

Theo PGS Dũng, thường thường với bệnh viêm màng não, bệnh nhân có biểu hiện sốt cao, đau đầu, táo bón rồi dần đến mệt mỏi, hôn mê… nhưng bệnh nhi này lại có nhiều biểu hiện giống với bệnh viêm đường hô hấp và tiêu chảy. Chính vì triệu chứng không điển hình của bệnh viêm não nên việc chẩn đoán khó khăn, khiến bác sĩ nghĩ đến nguy cơ khác trên triệu chứng lâm sàng.

Hơn nữa, theo TS Dũng, chính việc sử dụng kháng sinh bừa bãi hiện nay đã dẫn đến tình trạng vi khuẩn kháng thuốc kéo theo triệu chứng, biểu hiện ban đầu của nhiều loại bệnh cũng thay đổi.

“Thực tế qua điều trị, sách về bệnh lý nhi khoa đã phải viết lại để dạy học sinh những kiến thức cập nhật. Theo đó, quan điểm của bác sĩ là cần lấy dịch não tủy bất cứ lúc nào khi trong đầu người bác sĩ nghĩ đến nguy cơ viêm màng não dù chỉ thoáng qua, dù không có bất cứ triệu chứng lâm sàng nào như bệnh nhi này.

Cuối cùng đúng như chẩn đoán, dù không có bất cứ biểu hiện nào của viêm màng não nhưng bệnh nhi đã được khẳng định viêm màng não mủ bằng kết quả chọc dịch não tủy. Kết quả này được phát hiện ở ngày thứ 9 từ thời điểm bắt đầu có dấu hiệu bệnh”, TS Dũng nói.

Ngay khi có kết quả, ngay lập tức bệnh nhân được chuyển phác đồ điều trị, lựa chọn kháng sinh tốt, liều cao để kháng sinh có thể thấm được vào màng não.

Hồi phục diệu kỳ

“Bình thường, với viêm màng não mủ, thường nếu chẩn đoán trước 3 ngày kể từ khi có biểu hiện chữa đại đa số là khỏi, nhưng trong giai đoạn 4 - 7 ngày là đã có nguy cơ để lại di chứng cao. Riêng bệnh nhân này, dù phát hiện bệnh ở ngày thứ 9 nhưng sau điều trị đúng phác đồ bệnh nhân đã hồi phục diệu kỳ, không để lại bất cứ di chứng gì về thần kinh, các phản xạ của trẻ đều nhanh nhẹn, hoạt bát.

Theo thống kê tại khoa Nhi, hiện đang có khoảng gần 20 bệnh nhân mắc các thể viêm màng não vi rút (viêm màng não nước trong), viêm màng não mủ đang nằm điều trị. Con số bệnh nhân mắc hội chứng này cũng tăng lên trong 2 tuần trở lại đây, ngày nào cũng tiếp nhận bệnh nhân, cá biệt có ngày 2 – 3 trường hợp.

Như vậy từ đầu mùa hè đến nay, số bệnh nhân điều trị các bệnh viêm màng não đến hàng trăm ca. Đây cũng đang là thời điểm dịch bệnh này hoành hành, vì thế các bác sĩ lưu ý nếu trẻo ốt, đau đầu liên tục mà không giải thích được nguyên nhân cần nghĩ đến nguy cơ viêm màng não và cho bé đến viện sớm để kịp thời phát hiện, điều trị giảm nguy cơ biến chứng.

Tú Anh