Quan hệ tình dục đồng giới nam có tỷ lệ nhiễm HIV đáng báo động

Vũ Thanh Bình

(Dân trí) - Nguy cơ nhiễm HIV cao ở nam do quan hệ tình dục đồng giới đặt ra thách thức trong công tác phòng, chống dịch bệnh.

Nhiễm HIV do quan hệ tình dục đồng giới chiếm tỷ lệ cao

Trong những năm gần đây, dù đã triển khai nhiều biện pháp can thiệp giảm tác hại, dịch HIV tại Việt Nam vẫn đang diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng trong nhóm thanh thiếu niên trẻ, đặc biệt là nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM), là những quần thể ẩn nên rất khó tiếp cận, khó triển khai các can thiệp cần thiết.

Hơn nữa, hành vi nguy cơ của nhóm này rất phức tạp như sử dụng ma túy tổng hợp, sử dụng chemsex (sử dụng chất khi quan hệ tình dục), quan hệ tình dục tập thể…

Theo số liệu, nhóm nam quan hệ đồng giới chiếm tỷ trọng cao nhất trong số những người nhiễm HIV, với 54,3%.

Ước tính hơn 3.000 ca nhiễm HIV mới được ghi nhận trong năm 2024, trong đó nguồn lây chủ yếu đến từ quan hệ tình dục đồng giới nam.

Trong đó, MSM sử dụng ma túy có nguy cơ nhiễm HIV cao gấp 8 lần so với MSM không sử dụng ma túy.

Số liệu được Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) cho biết ngày 25/11, trong dịp hưởng ứng 35 năm Việt Nam ứng phó với HIV/AIDS, Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2025 và Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS. 

"Hiện nay tình hình dịch HIV/AIDS tại Việt Nam vẫn còn nhiều diễn biến phức tạp... đặc biệt, tỉ lệ nhiễm HIV trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới và người chuyển giới đang gia tăng đáng kể", ông Nguyễn Lương Tâm, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh chia sẻ.

Quan hệ tình dục đồng giới nam có tỷ lệ nhiễm HIV đáng báo động - 1

Ông Nguyễn Lương Tâm, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế (Ảnh: Thanh Bình).

Ông Nguyễn Lương Tâm cho biết thêm, Việt Nam hiện đang đối mặt với nhiều thách thức trong phòng, chống HIV/AIDS, đặc biệt là tình trạng kỳ thị và phân biệt đối xử với những người nhiễm HIV.

Từ đó, thông điệp "Đoàn kết là sức mạnh - Chung tay chấm dứt dịch bệnh AIDS" được đưa ra, thể hiện cam kết giải quyết những vấn đề còn tồn đọng và tạo điều kiện để mọi người tiếp cận dịch vụ y tế một cách bình đẳng.

Mục tiêu chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030

Sau 35 năm ứng phó với HIV/AIDS, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu đáng ghi nhận trong hoạt động phát hiện sớm, dự phòng lây nhiễm và điều trị được thực hiện đồng bộ và hiệu quả.

Mỗi năm, hơn 2 triệu mẫu xét nghiệm HIV được thực hiện trên toàn quốc, qua đó phát hiện hơn 10.000 trường hợp dương tính.

Hơn 90% người bệnh đang điều trị ARV bằng nguồn bảo hiểm y tế. Cả nước hiện có khoảng 70.000 người thuộc nhóm nguy cơ cao đã sử dụng dịch vụ điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) ít nhất một lần.

Theo Chiến lược Quốc gia chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030, với ba chỉ tiêu 95-95-95, đến năm 2024, Việt Nam đã đạt 87,3% người nhiễm HIV biết tình trạng của mình.

Trong số những người biết tình trạng nhiễm HIV, 78,9% được điều trị ARV, và 96% người đang điều trị ARV có tải lượng vi rút dưới ngưỡng ức chế.

Với những kết quả đạt được, Việt Nam hiện đang tiến gần mục tiêu "Chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030".

Cụ thể, AIDS sẽ không còn được xem là vấn đề sức khỏe đáng lo ngại trong cộng đồng khi Việt Nam đạt các tiêu chí đề ra.

Bao gồm số ca nhiễm HIV mới được phát hiện dưới 1.000 trường hợp mỗi năm (tương đương dưới 1 ca/100.000 dân), tỷ lệ tử vong liên quan đến AIDS dưới 1/100.000 dân và tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con dưới 2%.

Ông Raman Hailevich, Giám đốc quốc gia UNAIDS Việt Nam đánh giá cao thông điệp được đưa ra, đồng thời cho rằng những kết quả đạt được là minh chứng đáng ghi nhận trong nỗ lực phòng, chống HIV/AIDS của Việt Nam.

Quan hệ tình dục đồng giới nam có tỷ lệ nhiễm HIV đáng báo động - 2

Ông Raman Hailevich, Giám đốc quốc gia Chương trình Phối hợp của Liên hợp quốc về HIV/AIDS - UNAIDS Việt Nam (Ảnh: Thanh Bình).

"Thành công trong công tác điều trị PrEP được coi là một trong những thành tựu quan trọng. Thực tế cho thấy các biện pháp dự phòng mang lại hiệu quả rõ rệt, và những chiến dịch tương tự cần được mở rộng, áp dụng cho nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới", ông Raman Hailevich chia sẻ.