Phòng ung thư đại trực tràng từ những điều đơn giản nhất

Ung thư đại trực tràng là ung thư đường tiêu hóa thường gặp, xu hướng tăng không chỉ ở Việt Nam mà cả thế giới. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, loại ung thư này đứng thứ 3 trong số ung thư phổ biến ở nam giới và thứ 2 ở nữ.

Theo Hội Ung thư Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh này ở đàn ông Việt Nam 13,5 trên 100.000 người; ở nữ là 11,2. Trong suốt cuộc đời một người đàn ông có 5% nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng và 4% ở nữ giới. 

Tiến sĩ Nguyễn Tiến Quang, Phó giám đốc Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội) chỉ ra một yếu tố có thể giúp bảo vệ bạn tránh xa ung thư đại trực tràng:

Hoạt động thể lực thường xuyên

Ung thư đại trực tràng hay gặp ở nhóm lười vận động hơn. Nguyên nhân được cho là khi không hoạt động, thời gian chất thải ở lại trong ruột già dài hơn.

Nghiên cứu cho thấy hoạt động thường xuyên giúp giảm 27% nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng so với những người ít hoạt động thể lực.

Chế độ dinh dưỡng

Chế độ ăn hơn 800 g rau, củ và trái cây hằng ngày làm giảm 0,74 lần nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng so với những người tiêu thụ ít hơn 200 g/ngày.

Chế độ ăn nhiều mỡ động vật, ít chất xơ, thức ăn lên men, ướp muối, xông khói, thức ăn gây đột biến gene có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.

Sử dụng aspirin, NSAID (các thuốc chống viêm không steriod)

Nghiên cứu cho thấy việc sử dụng aspirin, NSAID trên một số nhóm đối tượng nguy cơ (hội chứng Lynch) giảm 20-40% nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng. Tuy nhiên thời gian bảo vệ, liều tối thiểu… vẫn còn cần nghiên cứu thêm.

Hạn chế lạm dụng rượu, bia

Đồ uống chứa cồn làm tăng cao nguy cơ mắc các bệnh ung thư, trong đó có đại trực tràng. Tổ chức Nghiên cứu Ung thư thế giới cũng xếp ethanol vào nhóm chất gây 7 bệnh ung thư gồm: khoang miệng, họng, thanh quản, thực quản, đại trực tràng, gan và ung thư vú ở phụ nữ. Lý do là rượu tạo điều kiện dễ dàng hơn cho các tác nhân gây ung thư thấm vào cơ thể, ví dụ hút thuốc...

Một số yếu tố khác

Vitamin B6, canxi, vitamin D3, magie, liệu pháp hóc môn thay thế, statin… vẫn còn nhiều tranh cãi về tính hiệu quả trong việc phòng ung thư đại trực tràng.

Bệnh có tiên lượng khá tốt song phần lớn biểu hiện của bệnh không đặc trưng nên đa phần người bệnh thường không nghĩ tới ung thư.

Triệu chứng của bệnh ung thư đại trực tràng phụ thuộc vào vị trí khối u, mức độ xâm lấn ra xung ra quanh và mức độ lan ra toàn bộ cơ thể. Người bệnh có thể thay đổi thói quen đại tiện như phân lúc lỏng lúc táo bón mà không rõ nguyên nhân, khuôn phân thu nhỏ, thay đổi hình dạng khuôn phân… hoặc đi ngoài phân nhầy lẫn máu.

Ngoài ra có thể bị táo bón, đau bụng, đầy bụng và nôn nên rất dễ bị người bệnh coi nhẹ. Trong một số trường hợp bệnh nhân thậm chí có thể sờ thấy khối u qua thành bụng hoặc hậu môn.

So với các bệnh ung thư đường tiêu hóa thì ung thư đại trực tràng có tiên lượng tốt hơn. Điều trị bệnh là điều trị đa mô thức: phẫu thuật, hóa trị, xạ trị trong đó phẫu thuật đóng vai trò quan trọng và quyết định nhất. Tỷ lệ sống thêm 5 năm sau mổ ở giai đoạn 1 là 92%, giai đoạn 2 là 70-80%, giai đoạn 3 là 50-60% , đến giai đoạn 4 chỉ còn là 11%.

Nam Phương