Phân biệt nôn trớ chu kỳ với bệnh lý hoại tử ruột nguy hiểm ở trẻ sơ sinh

Bác sĩ Vũ Mạnh Hoàn, Phó trưởng khoa Ngoại tổng hợp (Bệnh viện Nhi Trung ương) chia sẻ, các trường hợp được chẩn đoán “ruột quay bất toàn” đều phải mổ cấp cứu, bởi những hiểm nguy bệnh đe dọa với sức khỏe, tính mạng trẻ em.

Từ tháng 4//2017 tới nay, Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận 33 bệnh nhân mắc ruột quay bất toàn. Đa phần bệnh nhân được mổ nội soi, tiến triển tốt cả về sức khỏe và thẩm mỹ. Tuy nhiên, một số ca do phát hiện muộn, ruột hoại tử quá nhiều nên các bác sĩ buộc phải mổ mở để tháo xoắn, cắt ghép cứu những phần ruột sống còn lại.

Đáng nói, đây là một bệnh lý bẩm sinh nhưng biểu hiện không rõ ràng ở tất cả trẻ mắc bệnh. Có những trẻ biểu hiện rầm rộ, nôn ra dịch xanh, dịch vàng, đi ngoài phân máu (giúp nhận biết để đi viện sớm), nhưng cũng có trẻ chỉ biểu hiện thoáng qua như đau bụng, trẻ quấy khóc, nôn trớ nên dễ bị nhầm lẫn với nôn chu kỳ, trào ngược dạ dày thực quản..., dẫn tới việc bệnh không được phát hiện kịp thời, gây nguy hiểm đến tính mạng.

Như trường hợp bệnh nhi N.M.T. (sinh năm 2006, TP.Hải Phòng) từ nhỏ đã thường xuyên nôn trớ và hay xuất hiện những cơn đau bụng thoáng qua. T. đã được gia đình đi khám nhiều nơi nhưng được chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản, hoặc nôn chu kỳ.

Trong một lần phải chụp cắt lớp ổ bụng, bác sĩ phát hiện trẻ xoắn ruột và sau đó được chuyển tới Bệnh viện Nhi Trung ương để điều trị. Tại đây, cháu T. cũng được chẩn đoán mắc phải bệnh ruột xoay bất toàn và ngay lập tức được phẫu thuật nội soi tháo gỡ phần ruột xoắn. Do vòng xoắn thắt không chặt nên may mắn, bệnh nhi không bị hoại tử ruột.

Trong khi đó, cháu T.B.M. (Nam Định) 3 ngày tuổi bỗng nôn dịch xanh, dịch vàng và đi ngoài phân máu, đặc biệt, trẻ trớ liên tục sau bú. Tại BV tuyến dưới, bệnh nhi được chẩn đoán viêm ruột và điều trị nội khoa nhưng diễn biến nặng lên đã được chuyển tới BV Nhi Trung ương.

Tại BV Nhi Trung ương, bệnh nhân được chẩn đoán “ruột quay bất toàn”, nguy hiểm tới tính mạng phải phẫu thuật cấp cứu.

BS Hoàn chia sẻ, đúng như chẩn đoán ban đầu, khi phẫu thuật phần ruột của cháu M. bị xoắn toàn bộ dẫn tới phù nề, tím ngắt và hoại tử. Rất may bệnh nhân được phẫu thuật kịp thời nếu không sẽ đe dọa tính mạng, tuy nhiên bệnh nhân phải trải qua nhiều lần phẫu thuật.

Sau ca mổ cắt một phần ruột non bị hoại tử 1 phần, bệnh nhân tiếp tục được mổ lần hai để kiểm tra, cắt đoạn ruột hoại tử, làm hậu môn nhân tạo cho bệnh nhi và ca mổ lần 3 để tiến hành nối ruột.

"Sau can thiệp, bệnh nhi đã phải cắt bỏ 80cm ruột, chỉ còn khoảng 70cm ruột", BS Hoàn cho biết.

BS Hoàn lưu ý, ruột quay bất toàn cũng dễ bị nhầm lẫn với các căn bệnh nội khoa như trào ngược dạ dày thực quản, viêm ruột, nôn chu kỳ, điều đó dẫn tới nhiều nguy cơ, điển hình nhất là trẻ có thể bị hoại tử ruột nghiêm trọng dẫn tới tử vong.

Theo TS.BS Phạm Duy Hiền, Trưởng khoa Ngoại, Giám đốc Trung tâm phẫu thuật nội soi nhi khoa (BV Nhi Trung ương), việc phát hiện sớm bệnh có vai trò vô cùng quan trọng trong điều trị. Bởi tính chất xoắn tắc nên nếu phát hiện muộn, hoại tử ruột có thể gây ra các nguy cơ nguy hiểm cho bệnh nhân.

Vì thế, khi trẻ có các dấu hiệu nôn trớ, việc đi khám là cần thiết để loại trừ các nguyên nhân, trong đó có căn bệnh ruột quay bất toàn.

Hồng Hải