Nỗ lực xây dựng công sở “không khói thuốc” vì sức khỏe cộng đồng

GS.TS Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng thường trực Bộ Y Tế cho biết, sử dụng thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi, phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), đột quỵ, nhồi máu cơ tim. Người hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư phổi cao gấp 22 lần so vói người bình thường, cứ 5 người hút thuốc thì có một người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, khó chữa trị.

Số liệu của Bệnh viện Ung bướu Trung ương cho thấy, tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá chiếm đến 96,8%. Số trường hợp tử vong do các bệnh không lây nhiễm chiếm 73% tổng số ca tử vong do bệnh tật và thương tích ở Việt Nam. Một trong những nguyên nhân là do tỷ lệ người sử dụng thuốc lá cao. Mỗi năm có đến 40 nghìn người Việt tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá.

Nhằm nâng cao hiểu biết của người dân về tác hại của thuốc lá, thời gian gia Quỹ Phòng, chống tác hại thuốc lá (Bộ Y Tế) đã nỗ lực cùng các Bộ, ban ngành, các tỉnh thành phố triển khai nhiều hoạt động, chiến dịch phòng chống tác hại của thuốc lá.

Đến nay, hơn 40 tỉnh, thành phố trong toàn quốc đã tổ chức Lễ mít tinh hưởng ứng Tuần lễ Quốc gia không khói thuốc với nhiều chương trình và chiến dịch ý nghĩa. 63 tỉnh, thành phố đã thành lập Ban chỉ đạo PCT thuốc lá.

Nhiều cơ quan, đơn vị đã đưa nội dung PCTH thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hàng năm, đưa quy định cấm hút thuốc tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của cơ quan, đơn vị, đưa tiêu chí không hút thuốc tại nơi làm việc vào tiêu chuẩn thi đua khen thưởng của công chức, viên chức, người lao động.

Cụ thể, tại Thái Nguyên, qua 5 năm triển khai chương trình phòng chống tác hại thuốc lá, 100% bệnh viện, cơ sở y tế, trường học, cơ quan đơn vị hành chính trên địa bàn có qui định về việc thực thi xây dựng mô hình môi trường không khói thuốc lá trong khuôn viên đơn vị. Trong đó 70% đơn vị xây dựng thành công mô hình Bệnh viện, trường học không khói thuốc.

Tại Thái Bình, việc xây dựng mạng lưới phòng, chống tác hại của thuốc lá được củng cố và nâng cao trong đó chú trọng công tác đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực. Thực hiện nhân rộng và duy trì mô hình “Môi trường không khói thuốc” tại các cơ quan hành chính, trường học, cơ sở y tế, địa phương.

Tại Bắc Giang với hàng loạt các hoạt động, chiến dịch phòng chống tác hại thuốc lá, nhận thức của người dân đã tăng lên rõ rệt. So sánh kết quả điều tra năm 2015 và năm 2018 cho thấy, tỷ lệ hút thuốc lá của người dân trên địa bàn tỉnh đã giảm rõ rệt, cụ thể: tỉ lệ hút thuốc là 22,9% (năm 2015 24,6%); trong đó tỉ lệ hút thuốc ở nam giới 40,2% (năm 201547,5%), nữ giới 1,4% ( Năm 2015 1,7%).

Tại Kiên Giang, Huế, Long An, Đà Nẵng… nhiều cơ quan tổ chức đoàn thể đã thực hiện thành công mô hình “công sở không thuốc lá”. Các sáng kiến PCTH thuốc lá được tổ chức hoặc lồng ghép trong các chương trình mít tinh, văn nghệ, hoạt động giảng dạy, thể thao... Nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá vì thế cũng có nhiều chuyển biến.

Tại Hà Nội, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội đã xây dựng thành công mô hình “Nhà hàng, khách sạn đảm bảo an toàn thực phẩm và không khói thuốc”. Đến hết năm 2018, quận đã có 109 nhà hàng, khách sạn thực hiện nghiêm xây dựng môi trường không khói thuốc và được công nhận và gắn biển “Nhà hàng, khách sạn an toàn thực phẩm và không khói thuốc lá”.

Quỹ PCTH của thuốc lá cũng phối hợp với các Bộ, ban nghành đẩy mạnh công tác kiểm tra xử lý vi phạm hành chính về phòng chống tác hại của thuốc lá. Cho đến nay, các lực lượng chức năng đã tiến hành kiểm tra việc thực hiện luật Phòng chống tác hại của thuốc lá tại 3.740 cơ sở trên toàn quốc.

Cả nước hiện có 1.560 cơ quan hành chính nhà nước thực hiện nghiêm quy định cấm hút thuốc lá nơi làm việc; 10 nghìn trường học thực hiện cấm hút thuốc lá trong trường học; 4.442 nhà máy, xí nghiệp thực hiện nghiêm quy định cấm hút thuốc lá nơi làm việc; 508 bệnh viện tuyến tỉnh, huyện thực hiện nghiêm quy định cấm hút thuốc lá.

PGS. TS. Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) cho biết, nhờ tác động tích cực của truyền thông, nhận thức về tác hại của hút thuốc và hút thuốc lá thụ động của người dân được nâng cao.

Các cuộc điều tra, nghiên cứu cho thấy: 70% số người hút thuốc cố gắng bỏ thuốc và hơn 60% người không hút thuốc cố gắng nhắc nhở và khuyên người hút thuốc bỏ thuốc. 96% người không hút thuốc cho biết họ không muốn người đang hút thuốc gần con mình; 90% người không hút thuốc yêu cầu người hút thuốc không đứng gần người khác.

P.V