Những tiến bộ y học lớn nhất trong thập kỷ qua

Giảm hơn 99% bệnh bại liệt

Vào năm 2018, Tổ chức Y tế Thế giới tuyên bố chỉ có 33 người trên toàn thế giới bị bệnh bại liệt, một bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em. Đây là sự cải thiện khá lớn so với 350.000 trường hợp được báo cáo vào năm 1988. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều việc phải làm để thanh toán hoàn toàn căn bệnh này.

Giảm tỷ lệ tử vong do ung thư

Không chỉ các phương pháp điều trị ung thư được cải thiện, mà tỷ lệ tử vong do ung thư đã giảm 19% ở những người từ 45 đến 64 tuổi từ năm 1999 đến năm 2017. Tuy nhiên, không phải toàn là tin tốt, vì tỷ lệ tử vong do bệnh tim đã tăng 4% từ năm 2011 đến năm 2017.

In tạng 3D

Thập kỷ qua đã mang lại nhiều tiến bộ trong in tạng 3D. Các nhà nghiên cứu đã in thành công răng, tim, da, tai, xương và buồng trứng. Trong những năm tới, in 3D sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các phương pháp điều trị y khoa, đặc biệt là những trường hợp cần cấy ghép tạng.

Liệu pháp gen

Sau khi bị đình chỉ nghiên cứu vào đầu những năm 2000, liệu pháp gen đã trỗi dậy mạnh mẽ trong thập kỷ qua. Điều trị bao gồm thay thế gen đột biến, gây bệnh bằng một bản sao khỏe mạnh của nó, khiến bệnh nhân có nhiều cơ hội chiến thắng trong cuộc chiến chống lại các bệnh lý khác nhau, thậm chí cả ung thư.

Tháng 10 năm 2019, chính phủ Mỹ và Quỹ Bill và Melinda Gates thông báo khoản đầu tư chung 200 triệu đô la Mỹ trong vòng 4 năm tới để phát triển các liệu pháp gen giá cả phải chăng để điều trị AIDS và bệnh hồng cầu hình liềm.

Gel vá tim

Năm 2019, các nhà nghiên cứu Canada đã công bố sự phát triển của loại gel protein người đầu tiên có khả năng vá tổn thương tim sau cơn đau tim. Sản phẩm này có thể cho phép các chính phủ tiết kiệm hàng triệu đô la.

Hệ vi sinh

Trong thập kỷ qua, các nhà nghiên cứu đã hiểu rõ hơn về cách mà các vi khuẩn đường ruột có thể ảnh hưởng đến phần còn lại của cơ thể. Ví dụ, các thí nghiệm đã chỉ ra mối liên hệ giữa hệ vi sinh với béo phì và một số bệnh tâm thần.

Giảm sử dụng thuốc lá

Tỷ lệ sử dụng thuốc lá liên tục giảm trong 10 năm qua, từ 20,9% năm 2005 xuống 15,5% năm 2016 ở Mỹ. Tại Canada, chính phủ gần đây đã công bố khoản đầu tư 330 triệu đô la Canada trong vòng 5 năm để giảm số người hút thuốc xuống dưới 5% vào năm 2035.

Hiểu rõ hơn về bệnh Alzheimer

Trong vòng một thập kỷ qua, nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để nâng cao hiểu biết của chúng ta về bệnh Alzheimer và khả năng tìm ra cách chữa khỏi bệnh. Ví dụ, các nhà nghiên cứu gần đây đã phát minh ra một xét nghiệm máu đơn giản có khả năng phát hiện bệnh 20 năm trước khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên.

Các nhà nghiên cứu ở Quebec, Canada, thậm chí có lẽ đã tìm ra nguyên nhân gây bệnh, có thể là bước phát triển quan trọng nhất về bệnh Alzheimer kể từ năm 1995.

Các phương pháp điều trị AIDS hiệu quả hơn

Bệnh nhân AIDS đã được tiếp cận với các phương pháp điều trị ngày càng hiệu quả trong những năm gần đây, dẫn đến chất lượng sống tốt hơn và tuổi thọ cao hơn. Ví dụ, hai trường hợp thuyên giảm lâu dài đã được ghi nhận trong vòng 10 năm qua.

Người liệt đi lại được

Năm 2018, các nhà nghiên cứu đã thành công trong việc giúp ba người bị liệt tứ chi phục hồi khả năng đi lại. Những người tham gia nghiên cứu thậm chí còn khôi phục được khả năng sử dụng cơ chân. Rất có thể, việc chữa khỏi tình trạng liệt nửa người có thể đã ở ngay trước mắt.

Liệu pháp miễn dịch ung thư

Hệ thống miễn dịch của chúng ta có thể là chìa khóa để chống lại bệnh ung thư. Nhiều nhà nghiên cứu liệu pháp miễn dịch trên toàn cầu tin như vậy. Điều trị bằng cách kích hoạt lại hệ thống miễn dịch của bệnh nhân ung thư để chống lại ung thư.

Các nghiên cứu gần đây, bao gồm một nghiên cứu do một bác sĩ ở Montreal dẫn đầu, đã cải thiện hiệu quả của phương pháp điều trị này.

Năm loại đái tháo đường

Vào năm 2018, các nhà nghiên cứu Thụy Điển và Phần Lan đã phát hiện ra sự tồn tại của năm loại bệnh đái tháo đường, chứ không phải hai loại như chúng ta vẫn tưởng. Phân loại mới này sẽ giúp đưa ra các phương pháp điều trị bệnh nhân đái tháo đường phù hợp với tình trạng bệnh cụ thể của họ.

Cấy ghép khuôn mặt

Trong vòng 10 năm qua, nhiều nạn nhân bị thương tích nghiêm trọng vùng mặt đã được ghép mặt. Ví dụ như lính cứu hỏa người Mỹ Patrick Hardison năm 2015 và Maurice Desjardins năm 2018. Trường hợp sau là ca ghép mặt đầu tiên diễn ra ở Canada.

Điều trị viêm gan C đơn giản hơn, hiệu quả hơn

Trong thập kỷ qua, những người bị viêm gan C đã được tiếp cận với phương pháp điều trị dễ thực hiện hơn, hiệu quả hơn và ngắn hơn. Điều trị hiện kéo dài từ 8 đến 24 tuần và tỷ lệ hồi phục hơn 90%.

Gen thông minh

Năm 2017, các nhà nghiên cứu Hà Lan tuyên bố rằng trí thông minh của con người có thể được quyết định bởi 52 gen riêng biệt. Họ đã kiểm tra trí thông minh cho gần 80.000 người và sử dụng dữ liệu kết quả để hiểu rõ hơn về vai trò của gen đối với trí thông minh của con người.

Mắt sinh kỹ thuật

Nhiều nhà nghiên cứu đã cố gắng phục hồi thị lực cho người mù trong suốt thập kỷ qua.

Các bác sĩ nhãn khoa đã thiết kế nhiều loại thiết bị implant khác nhau, thường được gọi là “mắt sinh kỹ thuật”. Mặc dù hiện chỉ phục hồi một phần thị lực, nhưng những thiết bị này đã cải thiện chất lượng sống cho nhiều bệnh nhân mắc các bệnh về mắt.

Ca phẫu thuật đầu tiên trên phôi người

Năm 2017, các nhà nghiên cứu đã thực hiện ca phẫu thuật hóa học đầu tiên trên phôi người bằng cách sử dụng kéo di truyền. Kỹ thuật này sửa chữa các gen bị lỗi gây ra các bệnh di truyền, chẳng hạn như bệnh beta thalassemia.

Tuy nhiên, cần phải nghiên cứu thêm về hậu quả đối với sức khỏe bệnh nhân trước khi có thể tiến hành bất kỳ ứng dụng quy mô lớn nào của quy trình.

Thuốc siêu kháng sinh

Sự bùng nổ của vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh trong những năm gần đây đã trở thành một nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng trên toàn thế giới. Để chống lại mối đe dọa này, các nhà nghiên cứu trên toàn cầu đã bắt đầu phát triển các chất siêu kháng sinh.

Các nghiên cứu của họ, được công bố vào năm 2011, 2018 và 2019, có thể dẫn đến các phương pháp điều trị mới, quy mô lớn trong tương lai gần.

Viên thuốc thông minh

Các bác sĩ hiện đã tiếp cận với một phương pháp mới để điều trị bệnh nhân: những viên thuốc thông minh. Trong khi PillCam COLON, một máy quay thu nhỏ được sử dụng để kiểm tra đại tràng, là ví dụ được biết đến rộng rãi nhất, thì những viên thuốc thông minh khác gần đây đã được phát triển.

Ví dụ, các viên thuốc thông minh hiện có thể cho bác sĩ biết liệu bệnh nhân tâm thần phân liệt, rối loạn lưỡng cực và một số loại ung thư có đang dùng thuốc đúng cách hay không.

Nanorobots để giải cứu

Nanorobots không còn thuộc về lĩnh vực khoa học viễn tưởng. Trong vòng 10 năm qua, các nhà nghiên cứu đã thiết kế những robot tí hon có khả năng loại bỏ khối u và đưa thuốc đến điều trị một số bệnh về mắt (bệnh tăng nhãn áp và thoái hóa hoàng điểm).

Vắc xin vi kim

Vào năm 2016, giáo sư Mark Kendall đã giành được Huy chương Young Florey cho Nanopatch, một loại vắc xin vi kim có tiềm năng phi thường. Không đau, không tốn kém để sản xuất, dễ vận chuyển và bảo quản ở nhiệt độ phòng, miếng dán có thể làm giảm tỷ lệ tử vong do các bệnh như lao, sốt rét và HPV. Chúng ta sẽ biết nhiều hơn trong những năm tới khi nghiên cứu của Kendall tiếp tục.

Kính hiển vi di động

Để giúp các nước đang phát triển tiếp cận dễ dàng hơn với kính hiển vi, năm 2016 các nhà nghiên cứu đã chế tạo ra một loại kính hiển vi có thể gắn vào điện thoại thông minh. Thiết bị đặc biệt hữu ích để đánh giá nhanh chất lượng nước và phát hiện ký sinh trùng trong các mẫu máu.

Hình ảnh đầu tiên từ máy chụp 3D

Năm 2018, thiết bị chụp 3D y khoa đã sản xuất các ảnh chụp đầu tiên. Thiết bị này cung cấp hình ảnh hoàn chỉnh về cơ thể người sau một lần sử dụng và có khả năng giảm số lượng các xét nghiệm được thực hiện bởi các bệnh viện. Máy cũng cho phép bác sĩ theo dõi quá trình của thuốc qua cơ thể.

Những ưu điểm khác bao gồm cung cấp cho các chuyên gia y tế dữ liệu chính xác hơn và khiến người dùng ít phơi nhiễm với bức xạ hơn.

Điều trị bệnh vẩy nến tốt hơn

Năm 2015, các nhà nghiên cứu đã công bố một nghiên cứu (cập nhật vào năm 2018 và 2019) về một loại thuốc mới có hiệu quả hơn 90% trong việc điều trị bệnh nhân bị bệnh vẩy nến vừa và nặng. Các đối tượng thấy các triệu chứng giảm đáng kể chỉ trong 12 tuần, một kết quả đáng khích lệ.

Giảm số vụ tự tử trên toàn thế giới

Theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ tự tử trên toàn cầu đã giảm 9,8% trong giai đoạn 2010-2016.

Trong khi việc ngăn chặn tự tử tiếp tục được cải thiện trên toàn thế giới, WHO tuyên bố rằng công việc vẫn phải được thực hiện trong lĩnh vực này. Thực tế, cứ 40 giây lại có một người trên thế giới tự tử.

Tuyến tụy nhân tạo

Thập kỷ qua đã chứng kiến ​​sự ra đời của tuyến tụy nhân tạo, một thiết bị được thiết kế để cải thiện chất lượng cuộc sống cho những bệnh nhân mắc đái tháo đường tuýp 1.

Vào năm 2016, FDA đã phê duyệt thiết bị đầu tiên như vậy ở Mỹ. Bao gồm một máy bơm insulin, một bộ cảm biến và một thuật toán điều khiển, thiết bị đo mức đường huyết 5 phút một lần và nếu cần, sẽ tự động bơm insulin.