Người đàn ông thoát cảnh 6 năm mù lòa, mắt đau đớn nhờ ghép giác mạc

Ngày 6/11, Bệnh viện Mắt Trung ương thực hiện thành công ca ghép giác mạc thứ 7 trong năm 2023, và là ca đầu tiên từ nguồn giác mạc cộng đồng trong năm.

Người được ghép giác mạc là nam bệnh nhân 50 tuổi ở Hà Nội. Cách đây 6 năm, sau vụ tai nạn, bệnh nhân bị chấn thương mắt, tổn thương giác mạc, tổn thương thủy tinh thể.

Người bệnh đã được phẫu thuật thủy tinh thể nhưng biến chứng, tổn thương giác mạc trầm trọng khiến mắt anh luôn đau đớn, đỏ rực, chảy nước mắt...

PGS.TS Lê Xuân Cung, Trưởng khoa Giác mạc (Bệnh viện Mắt Trung ương) cho biết, bệnh nhân này là một trong hàng trăm ca trong danh sách chờ ghép giác mạc từ 5-6 năm nay tại Bệnh viện Mắt Trung ương.

Nguồn giác mạc hiến từ người đàn ông 40 tuổi ở Bắc Giang vừa tử vong, được Ngân hàng Mắt (Bệnh viện Mắt Trung ương) lấy về đêm 2/12, với sự điều phối của Trung tâm điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người.

Nam bệnh nhân bị tử vong do bệnh phổi. Trước đó, gia đình bệnh nhân đã từng có người hiến tặng giác mạc nên ngay sau khi bệnh nhân mất gia đình đã liên hệ với Ngân hàng mắt Bệnh viện Mắt Trung ương để hiến tặng giác mạc.

Ca ghép giác mạc cho nam bệnh nhân được thực hiện sáng 6/12. Ca ghép được thực hiện cùng với việc "gia cố" thủy tinh thể, kéo dài 4 giờ đã thành công.

Theo PGS Cung, kết quả ban đầu sau ghép rất tốt, trước mắt giải quyết được tình trạng đau đớn, kích thích mắt cho người bệnh.

Bệnh nhân sẽ tiếp tục được điều trị chống viêm, chống nhiễm trùng sau phẫu thuật và sử dụng thuốc chống thải ghép. Còn về thị lực, sau ghép một đến hai tháng các bác sĩ mới có thể đánh giá được khả năng phục hồi thị lực và các yếu tố liên quan.

PGS.TS Cung Hồng Sơn, Phó Giám đốc Bệnh viện Mắt Trung ương cho biết, tại Việt Nam, việc lấy - ghép giác mạc được thực hiện từ năm 2007. Đến nay đã có khoảng 3.000 người được ghép giác mạc, trong đó có hơn 50% là từ nguồn người hiến tại cộng đồng, tập trung chủ yếu ở Ninh Bình, Nam Định... 

Trong hai năm 2021 và 2022 do ảnh hưởng của dịch Covid-19 hoạt động hiến, lấy giác mạc bị gián đoạn nên Ngân hàng Mắt chỉ lấy được giác mạc của khoảng 100 người hiến.

Ông Nguyễn Hữu Hoàng, Giám đốc Ngân hàng Mắt cho biết, giác mạc chỉ được thu nhận sau khi người hiến tặng qua đời. Thời gian tốt nhất để lấy giác mạc là trong khoảng 6 - 8 giờ sau khi người hiến mất. Đến nay, cả nước có 961 người hiến giác mạc, người hiến nhỏ tuổi nhất là cháu bé 4 tuổi và lớn tuổi nhất là cụ già hơn 107 tuổi.

Theo PGS Sơn, nhu cầu ghép giác mạc là rất lớn. Mỗi năm tại Ngân hàng Mắt có khoảng 600 -800 người đăng ký ghép giác mạc. Tuy nhiên, con số ghép được là rất ít ỏi. Hàng dài nhiều bệnh nhân phải chờ đợi 5 - 6 năm không có nguồn giác mạc để hiến.

"Chỉ tính riêng bệnh lý nhiễm trùng giác mạc mỗi năm khoảng 300 ca có sẹo giác mạc, thị lực giảm hoặc bằng 0 chờ ghép, chưa kể các tổn thương giác mạc do chấn thương, di truyền nên rất cần nguồn hiến giác mạc từ cộng đồng", PGS Cung thông tin.

Trong số bệnh nhân chờ ghép giác mạc, nhiều nhất là ở độ tuổi 30-60, có cả trẻ em.

Các bác sĩ kêu gọi người dân trong cộng đồng đăng kí hiến giác mạc nếu không may qua đời.

Bất cứ ai cũng có thể hiến giác mạc sau khi qua đời, không phụ thuộc vào tuổi tác, giới tính. Những người có thị lực kém và ngay cả những người mắc bệnh nan y như ung thư hay đái tháo đường… vẫn có thể hiến tặng giác mạc.

Đặc biệt, việc lấy giác mạc hiến rất nhẹ nhàng, không để lại bất cứ sự thay đổi nào trên gương mặt người đã khuất. Giác mạc hiến tặng phải được lấy trong khoảng thời gian 6-8 tiếng sau khi người hiến qua đời.