Người bệnh từ bệnh nhẹ thành nặng vì nhiễm khuẩn bệnh viện

Tại Hội nghị triển khai Kế hoạch hành động quốc gia về kiểm soát nhiễm khuẩn trong các cơ sở khám chữa bệnh giai đoạn 2016-2020 diễn ra ngày 23/6, GS.TS Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế khẳng định, nhiễm khuẩn bệnh viện là một trong những thách thức và mối quan tâm hàng đầu tại Việt Nam cũng như trên toàn thế giới, vì đây là những nhiễm khuẩn mắc phải trong thời gian người bệnh nằm viện.

Nhiều nghiên cứu cho thấy nhiễm khuẩn bệnh viện đã và đang là gánh nặng cho người bệnh, các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đặc biệt ở các nước chậm phát triển và đang phát triển do làm tăng tỷ lệ mắc bệnh, tỷ lệ tử vong, kéo dài thời gian nằm viện, tăng sử dụng kháng sinh, tăng đề kháng kháng sinh của vi khuẩn và tăng chi phí điều trị.

Tại Việt Nam, một nghiên cứu của Bộ Y tế trên 9.345 người bệnh bị mắc các chứng bệnh do nhiễm khuẩn bệnh viện tại 10 bệnh viện cho thấy tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện là 6,4%.

Đồng quan điểm này, PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh nhắc đến vụ sởi năm 2014 khiến hơn 100 trẻ tử vong, trong đó nguyên nhân cơ bản của tình trạng này là do bệnh nhi bị lây chéo các bệnh khác khi đang điều trị sởi tại bệnh viện. Do quá tải trầm trọng, do công tác kiểm soát nhiễm khuẩn của cơ sở y tế chưa thực hiện tốt đã dẫn đến tình trạng nhiễm chéo này.

Theo Thứ trưởng Tiến, khó khăn của công tác chống nhiễm khuẩn bệnh viện, đó là do một số người đứng đầu cơ sở KBCB hiện nay vẫn chưa thật sự hiểu hết vai trò, tầm quan trọng của công tác KSNK, do vậy, đầu tư cho hoạt động KSNK cũng như chính sách ưu đãi, thu hút những người làm công tác KSNK chưa phù hợp để họ yên tâm công tác và cống hiến tâm huyết cho ngành.

Hệ thống tổ chức KSNK tại các cơ sở KBCB chưa hoàn thiện đầy đủ theo quy định. Cả nước còn tới 20,8% BV có số giường bệnh >150 chưa thành lập khoa KSNK; 33% BV đã thành lập khoa KSNK nhưng chưa bổ nhiệm Trưởng khoa KSNK; gần 20% Lãnh đạo khoa/tổ KSNK có trình độ cao đẳng, trung cấp và sơ học. Hệ thống quản lý KSNK còn chưa phát huy hết vai trò trách nhiệm trong việc triển khai, điều hành các hoạt động KSNK.

Nhân lực KSNK còn thiếu và yếu: Đa số nhân viên phụ trách công tác giám sát NKBV chưa được đào tạo thực hiện giám sát chuyên trách. Hầu hết bộ phận giám sát nhiễm khuẩn tại các BV đều thiếu nhân lực so với quy định lại chưa được đào tạo về giám sát chuyên trách do vậy chưa thực hiện được giám sát chủ động, liên tục các loại nhiễm khuẩn bệnh viện thường gặp và giám sát các vi sinh vật đa kháng kháng sinh.

Bên cạnh đó nguồn lực cho KSNK còn hạn hẹp, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác KSNK tại nhiều bệnh viện chưa được quan tâm đầu tư đúng mức, chi phí cho KSNK chưa được tính đúng, tính đủ. Công tác KSNK tại các bệnh viện hiện nay mới tập trung vào công tác giặt là, hấp sấy, quản lý chất thải mà chưa chú trọng vào công tác giám sát bao gồm giám sát thực hành kiểm soát nhiễm khuẩn và giám sát tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện.

Từ thực tế nhiễm khuẩn bệnh viện, mà gần nhất là “bài học” dịch sởi, lãnh đạo Bộ Y tế yêu cầu các cơ sở y tế bên cạnh việc chỉ chú trọng vào việc mua sắm máy móc hiện đại, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cần làm tốt hơn nữa công tác kiểm soát nhiễm khuẩn và coi đây là nhiệm vụ trọng tâm để đầu tư tương xứng.

GS Tiến yêu cầu trong 5 năm tới, công tác kiểm soát nhiễm khuẩn tại Việt Nam cần hoàn thiện và đưa vào áp dụng bộ tiêu chí chất lượng về kiểm soát nhiễm khuẩn bằng việc cụ thể hóa các mục tiêu, chỉ tiêu được quy định tại Kế hoạch hành động quốc về kiểm soát nhiễm khuẩn để các bệnh viện nghiên cứu thực hiện cải tiến chất lượng kiểm soát nhiễm khuẩn.

Tú Anh