1. Dòng sự kiện:
  2. Viện Y dược học dân tộc TPHCM

Mỡ máu cao: 4 "thủ phạm" nguy hiểm bạn cần biết

Hà An

(Dân trí) - Nếu bạn muốn duy trì một trái tim và bộ não khỏe mạnh, hãy theo dõi chặt chẽ chỉ số cholesterol. Bệnh mỡ máu cao thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào nhưng nó làm tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ…

Tiến sĩ Elizabeth Klodas, một bác sĩ tim mạch được đào tạo tại Trung tâm Y tế Mayo và Johns Hopkins cho biết, cholesterol LDL là một cholesterol xấu đối với cơ thể. Nó tích tụ trong động mạch và hình thành mảng bám, ngăn chặn lưu lượng máu đến não.

Cholesterol HDL là một cholesterol tốt. Nó lấy LDL và đưa nó đến gan để xử lý.

Là một bác sĩ tim mạch điều trị cho những bệnh nhân bị mỡ máu cao, TS Elizabeth Klodas luôn cố gắng sử dụng chế độ ăn kiêng làm thuốc trước tiên. 

Mỡ máu cao: 4 thủ phạm nguy hiểm bạn cần biết - 1

Cholesterol cao thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào (Ảnh minh họa: Health).

Dưới đây là bốn loại thực phẩm tồi tệ nhất gây ra cholesterol cao:

Thịt đỏ

Theo CNBC Make it, nếu bạn không muốn cắt bỏ hoàn toàn thịt đỏ, hãy tập trung vào một lượng nhỏ thịt nạc. Cụ thể là một khẩu phần ăn dưới 90g và nhiều nhất mỗi tuần chỉ nên ăn một lần. 

Ngoài ra, bạn cần lưu ý thịt gia cầm cũng chứa chất béo bão hòa (được xếp vào nhóm chất béo xấu). Vì vậy, hạn chế thịt đỏ không có nghĩa là bạn nên ăn nhiều thịt gà.

Thay vào đó chuyên gia khuyên bạn hãy lựa chọn cá và động vật có vỏ. Tôm có thể chứa nhiều cholesterol, nhưng miễn là bạn không thêm bơ vào, nó sẽ cung cấp nhiều protein tốt cho sức khỏe. 

Một số lựa chọn protein nạc thơm ngon khác là cá thịt trắng như cá rô phi, cá bơn, cá tuyết và cá vược.

Đồ chiên rán

Thực phẩm chiên rán thường làm tăng lượng calo vì chất béo bão hòa hoặc chất béo chuyển hóa và cholesterol được thực phẩm hấp thụ trong quá trình này.

Bạn hãy nướng khoai tây, cải xoăn hoặc súp lơ cho giòn khi bạn thèm ăn giòn. Hoặc bạn có thể đầu tư một chiếc nồi chiên không dầu, nó sử dụng ít chất béo hơn nhiều.

Mỡ máu cao: 4 thủ phạm nguy hiểm bạn cần biết - 2

Chế độ ăn là một trong những biện pháp quan trọng kiểm soát mỡ máu cao (Ảnh minh họa: Istock).

Thịt chế biến sẵn

Tổ chức Y tế Thế giới đã phân loại các loại thịt chế biến sẵn như thịt xông khói, xúc xích… làm tăng nguy cơ mắc ung thư. Thịt chế biến sẵn chứa nhiều natri và chất béo bão hòa.

TS Elizabeth Klodas khuyên bạn nên cắt giảm những sản phẩm này và biến chúng thành những món quà đặc biệt trong những dịp đặc biệt.

Bánh ngọt, bánh quy

Bánh quy, bánh ngọt được sản xuất hàng loạt thường chứa nhiều calo, ít chất dinh dưỡng và chứa một lượng lớn chất béo (đặc biệt là chất béo bão hòa như bơ và mỡ) và đường. Tất cả những điều này đều là thủ phạm lớn gây ra cholesterol cao.

Bạn có thể tự nướng bánh tại nhà và kiểm soát lượng cũng như loại chất béo và đường bạn sử dụng.

Triệu chứng bạn bị mỡ máu cao

Theo Healthline, nếu mức cholesterol LDL của bạn quá cao hoặc mức cholesterol HDL quá thấp, chất béo sẽ tích tụ trong mạch máu. Những cặn lắng này sẽ gây khó khăn cho việc lưu thông máu qua động mạch của bạn. Điều này có thể gây ra các vấn đề khắp cơ thể, đặc biệt ở tim và não. 

Cholesterol cao thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Trong hầu hết các trường hợp, nó chỉ gây ra các tình trạng y tế khẩn cấp như một cơn đau tim hoặc đột quỵ. 

Các tình trạng này thường không xảy ra cho đến khi cholesterol cao dẫn đến sự hình thành mảng bám trong động mạch. Mảng bám có thể thu hẹp động mạch nên ít máu có thể đi qua. Sự hình thành mảng bám làm thay đổi cấu trúc của lớp lót động mạch của bạn. Điều này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.

Xét nghiệm máu là cách duy nhất để biết liệu cholesterol của bạn có quá cao hay không. Bạn hãy yêu cầu bác sĩ làm xét nghiệm cholesterol sau khi bạn bước sang tuổi 20. Sau đó, hãy kiểm tra lại chỉ số này sau 4 đến 6 năm.

Bác sĩ cũng có thể đề nghị bạn kiểm tra cholesterol thường xuyên hơn nếu bạn có tiền sử gia đình mắc cholesterol cao hoặc khi bạn bị huyết áp cao, thừa cân… 

Dưới đây là một số tình trạng y tế là hậu quả của cholesterol cao:

Bệnh động mạch vành 

Bệnh động mạch vành là một loại bệnh tim. Nó xảy ra khi sự tích tụ mảng bám làm các động mạch chính cung cấp máu cho tim bị thu hẹp hoặc xơ cứng lại.

Các triệu chứng phổ biến nhất gồm đau thắt ngực, đau ngực, buồn nôn, hụt hơi, đau ở cổ, hàm, bụng trên hoặc lưng

Đột quỵ

Sự tích tụ mảng bám do cholesterol cao có thể khiến bạn có nguy cơ nghiêm trọng bị giảm hoặc cắt đứt nguồn cung cấp máu cho một phần quan trọng của não. Nó được gọi là đột quỵ. 

Những triệu chứng cảnh báo bao gồm đột ngột mất thăng bằng và phối hợp, chóng mặt đột ngột, khuôn mặt không cân xứng (mí mắt và miệng sụp xuống một bên), không thể di chuyển, đặc biệt chỉ ảnh hưởng đến một bên cơ thể của bạn, lú lẫn, nói lắp bắp, tê ở mặt, cánh tay hoặc chân, nhìn mờ, đau đầu dữ dội đột ngột…

Đau tim

Các động mạch cung cấp máu cho tim có thể dần dần bị thu hẹp do sự tích tụ mảng bám. Quá trình này, được gọi là xơ vữa động mạch, xảy ra từ từ theo thời gian và không có triệu chứng. 

Cuối cùng, một mảnh mảng bám có thể vỡ ra. Khi điều này xảy ra, một cục máu đông sẽ hình thành xung quanh mảng bám. Nó có thể chặn lưu lượng máu đến cơ tim và làm mất oxy và chất dinh dưỡng.

Sự thiếu hụt này được gọi là thiếu máu cục bộ. Khi tim bị tổn thương hoặc một phần của tim bắt đầu chết do thiếu oxy, nó được gọi là cơn đau tim hay nhồi máu cơ tim.

Các triệu chứng của cơn đau tim gồm cảm giác căng cứng, chèn ép hoặc đau ở ngực hoặc cánh tay, khó thở, chóng mặt, buồn nôn, mệt mỏi quá mức…

Bệnh động mạch ngoại biên

Bệnh động mạch ngoại biên có thể xảy ra khi mảng bám tích tụ trên thành động mạch. Điều này sẽ chặn dòng máu chảy trong các động mạch cung cấp máu cho thận, cánh tay, dạ dày, chân và bàn chân của bạn.

Các triệu chứng gồm chuột rút, đau nhức, mệt mỏi, đau ở chân khi hoạt động hoặc tập thể dục, được gọi là đau cách hồi không liên tục, khó chịu ở chân và bàn chân. 

Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng xảy ra thường xuyên hơn và thậm chí xảy ra khi bạn nghỉ ngơi.