Mất một quả thận sau khi mổ khối u buồng trứng?

Sự việc của năm trước và phát giác trong năm nay

Theo chị Nguyễn Thị Nguyệt Thu, ngày 03/11/2007, kết quả siêu âm sức khoẻ tổng quát định kỳ tại TT Y khoa Medic cho thấy phần thận-niệu không sỏi và cho biết chị có khối u buồng trứng to và yêu cầu chị nhập viện để cắt bỏ khối u ngay.

Ngày 16/11/2007, chị vào BV Hùng Vương để điều trị và cắt bỏ khối u, sau 1 thời gian chuẩn bị, chị được phẫu thuật khối u ngày 26/11/2007. Giấy chứng nhận phẫu thuật BV HV đã ghi: cắt trọn khối u + cắt tử cung hoàn toàn và phần phụ còn lại, được xuất viện ngày 03/12/2007.

Đến đợt khám sức khỏe định kỳ năm 2008 cũng tại TT Y khoa Medic, kết quả siêu âm tổng quát ngày 03/10/2008 lại ghi phần thận-niệu không sỏi, không thấy thận trái, thận phải bình thường.

Qua kết quả này, chị Nguyệt Thu rất hoang mang, không hiểu vì sao tự nhiên mình mất đi một quả thận (trái), vì trong đời chị chỉ mới phải trải qua một lầm mổ để cắt khối u buồng trứng (vào ngày 26/11/2007 như trên).

Ngày 26/11/2008, để kiểm tra chắc chắn về thông tin trên, chị Nguyệt Thu một lần nữa đi siêu âm bụng, lần này tại BV Nguyễn Tri Phương. Kết quả siêu âm cho kết quả sau: thận (P) d= 108x44mm, không sỏi, không ứ nước, thận (T)không thấy ở hố thận trái.

Trả lời những nghi vấn

Hồ sơ bệnh án của chị Nguyệt Thu ở BV HV cho thấy, khối u buồng trứng có kích thước 20×15×15cm và đây là khối u tuyến bọc dịch nhầy buồng trứng. Cuộc phẫu thuật kéo dài 85 phút. Bệnh nhân được gây tê ngoài tuỷ sống, nghĩa là bệnh nhân tỉnh hoàn toàn chứ không mê. Việc gây tê được thực hiện ở các đốt sống dưới. Đường mổ dọc giữa và dưới rốn.

Theo BS Trần Sơn Thạch, Giám đốc BV Hùng Vương, dù chưa nhận được đề nghị của chị Nguyệt Thu nhưng Ban giám đốc BV HV sẵn sàng giải thích cho chị Nguyệt Thu rõ. Giám đốc BV HV cũng khẳng định BV không lấy trộm hay cắt nhầm thận của bệnh nhân.  

Trước thắc mắc của các cơ quan ngôn luận, chiều ngày 03/12, ban giám đốc BV HV đã mời PGS TS Trần Ngọc Sinh, trưởng khoa tiết niệu BV Chợ Rẫy cùng tham dự để làm rõ những vấn đề có thể xảy ra trong trường hợp này.

Mặc dù không thể kết luận qua việc siêu âm bệnh nhân chỉ còn lại một quả thận, là một dị tật bẩm sinh hay không nhưng PGS TS Trần Ngọc Sinh cho biết: “Tỷ lệ người có 1 trái thận bẩm sinh là khá cao; cứ 1.100 người thì có 1 trường hợp bẩm sinh có 1 quả thận”.

Theo PGS TS Vũ Thị Nhung, nguyên giám đốc BV HV, để lấy nguyên một quả thận, người ta cần những đường mổ ở trên cao hơn so với đường mổ cắt bỏ khối u buồng trứng. Hơn thế nữa, để cắt một quả thận bắt buộc phải gây mê. Nếu gây tê tuỷ sống như lúc mổ khối u buồng trứng, chắc chắn bệnh nhân không đủ sức chịu đựng. Một chứng cứ pháp lý khác là kết quả giải phẫu bệnh lý của khối u đúng là tế bào của buồng trứng chứ không phải là tế bào của thận.

"Với một đường mổ giữa dưới rốn, để lấy thận, phải là một bác sĩ lành nghề và chỉ có thể thực hiện ở trẻ con. Trong khi đó, tại các bệnh viện phụ sản, không một ai được phép cắt thận và không ai biết kỹ thuật cắt thận”, BS Trần Sơn Thạch khẳng định.

PSG. TS. Trần Ngọc Sinh, Trưởng khoa Tiết niệu, BV Chợ Rẫy, giải thích nhiều khía cạnh bằng những minh chứng từ tài liệu y khoa, hình ảnh cụ thể… cho thấy tử cung - buồng trứng và thận nằm rất cách xa nhau trên 20cm và ở hai khoang khác nhau trong cơ thể. Do đó không thể có chuyện cắt nhầm.

PGS TS Trần Ngọc Sinh cũng khẳng định, đường mổ giữa dưới rốn khi mổ khối u buồng trứng không thể cắt lấy trộm thận được. Muốn mổ lấy thận phải gây mê các đốt tuỷ sống trên, người mổ còn phải có chuyên môn và phải mất ít nhất 3 giờ để hoàn thành việc mổ một quả thận.

Cũng theo PGS TS Trần Ngọc Sinh, việc tìm hiểu rõ xem thận của bệnh nhân bị tật hay bị cắt, có thể thực hiện bằng một số thủ thuật chuyên môn như chụp động mạch rồi bơm thuốc vào, nếu có dấu vết cắt thì sẽ biết được, Tuy nhiên, phương cách này có hại đến sức khỏe của người bệnh và nếu người bệnh có thận bẩm sinh chỉ với một quả thận thì khó nhận biết được điều này là do đâu.

Ngọc Thanh