Kit xét nghiệm của Việt Á được cung cấp ra thị trường như thế nào?

Liên quan đến giá kit xét nghiệm của Việt Á, nhiều địa phương khẳng định mua theo giá của Bộ Y tế và vì không có sự lựa chọn nào khác.

Trong khi đó, Bộ Y tế khẳng định doanh nghiệp sản xuất tự chịu trách nhiệm về giá. Ngoài ra, tại thời điểm Việt Á niêm yết giá thì cũng có nhiều sản phẩm trong nước và nhập khẩu khác cũng công khai giá.

 "Thông tin này để các địa phương, cơ sở y tế nắm bắt, tham khảo khi xây dựng kế hoạch và thực hiện mua sắm, đấu thầu, sử dụng sản phẩm phục vụ nhu cầu phòng, chống dịch, mà không phải là giá bắt buộc áp dụng", Bộ Y tế khẳng định.

Vậy liệu có sự mâu thuẫn trong lý giải của địa phương và Bộ Y tế?

Dịch Covid-19 bùng phát từ cuối năm 2019, là một bệnh hoàn toàn mới. Khi đó, các nước bắt đầu chạy đua làm giải trình tự gen virus, phát triển các kit xét nghiệm.

Năm 2020, dịch bệnh trên thế giới có diễn biến phức tạp ở nhiều nước, nguồn cung và chủng loại các loại test xét nghiệm Covid-19 rất hạn chế, nhu cầu ở thị trường các nước rất lớn… Điều này, khiến cho giá các loại test xét nghiệm còn ở mức cao (test Real-time RT-PCR gần một triệu đồng/test).

Ngày 3/3/2020, Việt Nam công bố sản xuất thành công kit xét nghiệm PCR. Đây là sản phẩm do Học viện Quân y và Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á phối hợp nghiên cứu, sản xuất. Điều đó hứa hẹn giúp giảm giá thành cũng như giúp Việt Nam chủ động trong việc xét nghiệm.

Hội đồng KH&CN cấp Quốc gia do Bộ trưởng Bộ KH&CN thành lập đã họp đánh giá kết quả nghiên cứu và nhất trí kiến nghị Bộ Y tế cấp phép sử dụng bộ kit này.

Ngày 4/3/2020, Bộ Y tế đã có quyết định số 774 về việc ban hành danh mục 2 sinh phẩm chẩn đoán in vitro xét nghiệm virus corona (SARS-CoV-2) được cấp số đăng ký cho kit xét nghiệm của Việt Á để phục vụ kịp thời công tác phòng chống dịch bệnh Covid 19. Tại thời điểm đó, đây là kit xét nghiệm duy nhất được Bộ Y tế cấp phép.

Đến ngày 4/12/2020, Bộ Y tế có quyết định số 5071 cấp phép lưu hành 5 năm đối với bộ sinh phẩm xét nghiệm SARS-CoV-2 chủng loại LightPoweriVA SARS-CoV-2 1st RT-rPCR Kit của Việt Á. Cũng tại quyết định này, Bộ cũng cấp phép lưu hành cho sinh phẩm xét nghiệm SARS-CoV-2 chủng loại One-Step RT- PCR Covid-19 Kit Thai Duong Multiplex-3 target genes Version 1.0 của Công ty cổ phần Sao Thái Dương.

Sau đó, Bộ Y tế cấp phép thêm nhiều sản phẩm nhập khẩu. Để tạo thuận tiện cho các địa phương cho việc mua sắm sinh phẩm phục vụ chống dịch, ngày 6/5/2021, Bộ Y tế cung cấp danh sách sinh phẩm/trang thiết bị y tế chẩn đoán in vitro xét nghiệm virus SARS-CoV-2 đã được cấp số đăng ký lưu hành hoặc cấp giấy phép nhập khẩu kèm theo thông tin về đơn vị sản xuất, nhập khẩu.

Tại bản cập nhật lần thứ nhất, danh sách này gồm 3 đơn vị sản xuất trong nước và 26 đơn vị nhập khẩu. Tại thời điểm đó có 3 đơn vị sản xuất trong nước song chỉ có Công ty Việt Á và Công ty Sao Thái Dương cung cấp test kit cho xét nghiệm PCR.

Tại các bản cập nhật sau đó, Bộ cũng bổ sung thêm nhiều danh sản phẩm và đơn vị sản xuất khác cả trong nước và nhập khẩu. 

Bộ Y tế công khai giá kit xét nghiệm, gồm sản phẩm của Việt Á

Tại danh sách cập nhật lần thứ 3 vào ngày 2/7, Bộ Y tế cũng cập nhật kèm theo giá bán của các sản phẩm và đây là giá do đơn vị cung ứng công bố.

Chẳng hạn, giá kit xét nghiệm của Việt Á (dùng cho xét nghiệm PCR) là 470.000 đồng/test với đơn hàng dưới 500.000 test; 367.500 đồng/test với đơn hàng từ 500.000 đến dưới 1.000.000 test; 315.000 đồng/test với đơn hàng từ 1-5 triệu test; 220.500 đồng/test với đơn hàng từ 5 triệu test. Công ty có khả năng cung ứng 3 triệu test/tháng.

Sản phẩm tương tự của Công ty Sao Thái Dương có giá là 300.000/test, khả năng cung ứng là 600.000 test/tháng.

Thời điểm đó, sản phẩm của hãng Roche có giá 55 triệu đồng/ bộ 192 test- khoảng 287.000/test, tuy nhiên, để có thể cung cấp nhu cầu vượt quá số lượng thông thường, khách hàng cần cung cấp thông tin trước ít nhất 4 tuần.

Tính đến ngày 20/12, Bộ Y tế đã cấp phép 146 sinh phẩm xét nghiệm SARS-CoV-2, trong đó có 46 sinh phẩm xét nghiệm vật liệu di truyền (PCR, LAMP) tương tự như sản phẩm của Công ty Việt Á và Công ty Sao Thái Dương với 7 sinh phẩm sản xuất trong nước và 39 sinh phẩm nhập khẩu.

Trong tin gửi báo chí mới đây, Bộ Y tế khẳng định việc cấp phép cho kit xét nghiệm của Việt Á được thực hiện theo đúng quy định. Các sản phẩm sau khi được cấp phép đều được theo dõi chất lượng và tính ổn định

Về giá, theo Bộ Y tế doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm về giá công bố và tính chính xác, đầy đủ các thông tin liên quan đến hàng hóa theo quy định.

Cụ thể, cùng thời điểm Công ty Việt Á niêm yết giá trên Cổng công khai giá là 470.000 đồng/sản phẩm, thì Công ty cổ phần Sao Thái Dương niêm yết giá loại xét nghiệm PCR là 300.000 đồng/sản phẩm và xét nghiệm LAMP có giá 385.000 đồng/sản phẩm, Công ty Ampharco U.S.A có giá 179.800 đồng/sản phẩm.

Ngoài ra, có 15 sản phẩm PCR nhập khẩu đã được cấp phép đăng ký và niêm yết giá từ 280.000 đồng đến 600.000 đồng/sản phẩm.