Không cần nhịn ăn trước khi xét nghiệm cholesterol

Nhịn ăn là một vấn đề đối với nhiều bệnh nhân, và nghiên cứu mới nhất cho thấy nồng độ cholesterol và triglyceride là như nhau cho dù đối tượng có nhịn ăn hay không.

Các chuyên gia đã trình trước Hội Xơ vữa động mạch châu Âu (EAS) và Liên đoàn Hóa học lâm sàng và Y học cận lâm sàng châu Âu (EFLM) một sáng kiến ​​đồng thuận chung.

Điều họ muốn nói đến là những nghiên cứu mới từ Đan Mạch, Canada, và Mỹ bao gồm hơn 300.000 đối tượng và thấy rằng không nhất thiết phải nhịn đói để kiểm tra cholesterol.

Ngoài Đan Mạch, tất cả các nước đều yêu cầu bệnh nhân nhịn ăn ít nhất 8 giờ trước khi xét nghiệm cholesterol và triglyceride - được gọi là "bộ lipid máu". Tại Đan Mạch, việc lấy mẫu máu “không nhịn ăn” đã được áp dụng từ năm 2009.

Lập luận trên tờ European Heart Journal, các chuyên gia cho rằng nhịn ăn là một "rào cản trong việc sàng lọc trên quần thể " và có thể là vấn đề đối với nhiều bệnh nhân, nhất là trẻ em, người già, bệnh nhân tiểu đường, và người lao động.

"Đáng chú ý là chưa có bằng chứng về việc nhịn ăn tốt hơn không nhịn ăn khi xét nghiệm bộ lipid máu để đánh giá nguy cơ tim mạch. Tuy nhiên, có những ưu điểm khi sử dụng mẫu không nhịn ăn thay vì mẫu nhịn ăn khi xét nghiệm bộ lipid".

Xét nghiệm “có nhịn ăn” và “không nhịn ăn” không loại trừ nhau

Trong bài báo, các nhà nghiên cứu bàn luận về việc xét nghiệm bộ lipid “có nhịn ăn” và “không nhịn ăn”, và khuyến nghị xét nghiệm “không nhịn ăn” cho hầu hết bệnh nhân, nhưng họ cũng lưu ý có những trường hợp đôi khi cần xét nghiệm khi nhịn ăn, và hai xét nghiệm này nên được "xem là bổ sung cho nhau và không loại trừ nhau".

Xét nghiệm “không nhịn ăn” được khuyến nghị cho hầu hết bệnh nhân, đặc biệt nếu là xét nghiệm bộ lipid máu lần đầu, nếu để đánh giá nguy cơ tim mạch, hoặc nếu bệnh nhân mong muốn được làm xét nghiệm “không nhịn ăn”.

“Không nhịn ăn” cũng được khuyến nghị cho trẻ em, người già, bệnh nhân điều trị thuốc ổn định, và bệnh nhân nhập viện với hội chứng mạch vành cấp - họ sẽ cần làm lại xét nghiệm lipid sau này vì tình trạng bệnh làm giảm nồng độ lipid.

Bệnh nhân tiểu đường cũng nên làm xét nghiệm “không nhịn ăn” vì nguy cơ hạ đường huyết, và vì nhịn ăn có thể che giấu nồng độ triglyceride cao (tăng triglyceride máu).

Xét nghiệm nhịn ăn đôi khi được yêu cầu nếu xét nghiệm không nhịn ăn cho thấy triglycerid trên 5mmol/L (440mg/dL).

Cũng sẽ có những trường hợp khác, liên quan đến tăng triglycerid máu, cần xét nghiệm lúc đói. Ví dụ, bệnh nhân tăng triglycerid máu được theo dõi tại cơ sở y tế, bắt đầu dùng những thuốc gây tăng triglycerid máu, và đang phục hồi sau khi bị viêm tụy do tăng triglyceride máu.

Cũng có những trường hợp cụ thể mà xét nghiệm cận lâm sàng cần mẫu khi đói hoặc mẫu buổi sáng - ví dụ, để kiểm tra đường huyết lúc đói hoặc theo dõi tác dụng của một số thuốc.

Tuy nhiên, ngay cả trong trường hợp đường huyết lúc đói, các tác giả lưu ý rằng ở nhiều nước, thông số này đang được thay thế bằng thông số hemoglobin A1c mà không cần nhịn ăn.

Xét nghiệm “không nhịn ăn” sẽ cải thiện sự tuân thủ của bệnh nhân

Nhóm nghiên cứu cho biết ở Đan Mạch, bệnh nhân, bác sĩ, và các phòng xét nghiệm đều được lợi từ xét nghiệm không nhịn ăn. Nó làm giảm chi phí đến khám lại, email, điện thoại, và theo dõi. Các bác sĩ cũng mất ít thời gian hơn để xem lại xét nghiệm vào ngày hôm sau.

GS Børge Nordestgaard, Khoa Y học lâm sàng Bệnh viện Herlev, Đại học Copenhagen, cho rằng việc chuyển sang một hệ thống xét nghiệm bộ lipid máu không nhịn ăn "sẽ cải thiện tự tuân thủ của bệnh nhân với điều trị dự phòng nhằm giảm số cơn đau tim và đột quỵ - những căn bệnh chết người chính trên thế giới".

Nhiều bệnh nhân đi làm xét nghiệm này hơn cũng mang lại cho các bác sĩ cơ hội để tư vấn cho nhiều người hơn về cách ngăn ngừa cơn đau tim và đột quỵ, ông nói.

"Chúng tôi hy vọng rằng xét nghiệm cholesterol không cần nhịn ăn sẽ khiến cho nhiều bệnh nhân cùng với bác sĩ của họ thực hiện những thay đổi lối sống và điều trị statin nếu cần để giảm gánh nặng toàn cầu của bệnh tim mạch và tử vong sớm”, GS. Børge Nordestgaard kết luận.

Cẩm Tú

Theo MNT