Khó khăn giao tiếp, nam sinh bất ngờ được chẩn đoán rối loạn học tập

Chiều 20/11, tại hội thảo về Rối loạn học tập do Viện Sức khỏe tâm thần tổ chức, BS Cao Thị Ánh Tuyết cho biết, nam sinh 14 tuổi nhưng giao tiếp khó khăn, thường xuyên phải sử dụng ngôn ngữ cơ thể để mô tả lời nói.

Đầu năm lớp 9, khi chuyển đến trường mới, cậu bé bị các bạn trêu chọc vì cách nói chuyện. Do bị trêu đùa, cậu bé càng thu mình, ít giao tiếp, tỏ ra bực bội, mệt mỏi, buồn chán, dễ nổi nóng... kèm theo học hành giảm sút, căng thẳng khi phải tập trung.

Tại Viện Sức khỏe tâm thần, bệnh nhân được chẩn đoán chẩn đoán rối loạn cảm xúc và hành vi khởi phát tuổi thanh thiếu niên, rối loạn học tập.

Sau 10 ngày điều trị nội trú bằng liệu pháp can thiệp tâm lý và dùng thuốc, các triệu chứng căng thẳng, cáu gắt buồn chán thuyên giảm. Trẻ được xuất viện và tư vấn tiếp tục điều trị can thiệp tâm lý và cần hỗ trợ của các nhà giáo dục.

Gia đình bệnh nhân cho biết, em có tiền sử khỏe mạnh, phát triển bình thường. Từ 9 tháng tuổi trẻ đã bập bẹ nói, nhưng đến 4 tuổi bệnh nhân vẫn chỉ nói được các câu ngắn.

Trẻ gặp khó khăn trong việc mô tả một bức tranh, không thể kể câu chuyện một cách liền mạch, không thuộc lời được những bài hát hoặc bài thơ đơn giản như những bạn cùng lứa tuổi.

Khi học lớp 1-5, trẻ vẫn tiếp thu được các kiến thức, có thể ghi nhớ các kiến thức được dạy và áp dụng các công thức toán học bình thường. Tuy nhiên với môn tiếng Việt trẻ gặp nhiều khó khăn, thường xuyên chép sai chính tả, chép sai từ trong sách in ra vở.

Đặc biệt, bệnh nhân nói chuyện không rành mạch, thường không nghĩ ra từ, phải sử dụng ngôn ngữ cơ thể để mô tả lời nói.

Trẻ tiếp tục học kém môn văn khi lên cấp 2, vốn từ ít, khó viết được một đoạn văn liền mạch; đồng thời kém trong các môn học yêu cầu sự khéo léo như thủ công cắt tỉa giấy, lắp ráp mô hình.

BS Nguyễn Hoàng Yến, Phòng Tâm thần nhi, thanh thiếu niên, Viện Sức khỏe tâm thần Quốc gia cho biết, cần nhìn nhận trẻ rối loạn học tập khác với trẻ mang hội chứng tự kỷ hoặc hay khuyết tật trí tuệ. 

Theo Yến, dấu hiệu nghi ngờ có thể rối loạn học tập như:

- Trẻ nói muộn, khó nói, chậm học màu sắc và chữ cái ở lứa tuổi mầm non.

- Ở lứa tuổi tiểu học: Trẻ có những vấn đề kiến thức kém về chữ cái, kỹ năng ghép vần hoặc âm vị kém.

- Ở độ tuổi trung học trẻ thường gặp các vấn đề khó khăn về ngôn ngữ diễn đạt; từ vựng về hình ảnh ít; diễn đạt kém… hoặc trẻ chậm tính toán, khó nắm bắt quy tắc toán học, khả năng toán học thấp dưới mức kỳ vọng với lứa tuổi…

Theo BS Yến, nếu các dấu hiệu này duy trì hơn 6 tháng, dù đã được điều chỉnh, nhắc nhở, cha mẹ cần nghi ngờ khả năng trẻ bị rối loạn học tập, đưa trẻ đi khám chuyên khoa để được can thiệp kịp thời.