Khắc phục sự mệt mỏi ở bệnh nhân ung thư

Các triệu chứng mệt mỏi ở những người bệnh ung thư thường do nhiều vấn đề gây ra. Không có cách nào để biết khi bạn mệt mỏi tình trạng có thể tệ đến mức nào, hoặc sẽ kéo dài bao lâu.

Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ khó tìm ra nguyên nhân chính xác của tình trạng mệt mỏi của bạn. Tuy nhiên, có những điều bạn có thể làm để giảm nhẹ hoặc khắc phục nó.

Tập thể dục, yoga, xoa bóp, tư vấn, và tư vấn chế độ ăn uống và dinh dưỡng đều được dùng để hỗ trợ điều trị mệt mỏi và suy nhược.

Nếu bạn mắc chứng khó ngủ hoặc ngủ quá nhiều, bác sĩ hoặc điều dưỡng của bạn có thể đề nghị bạn phương pháp trị liệu giấc ngủ. Liệu pháp này có thể giúp bạn giảm thiểu tối đa rối loạn giấc ngủ và học cách cải thiện thói quen ngủ.

Nhiều nghiên cứu đang được thực hiện trong lĩnh vực này nhưng có những loại thuốc kích thích (stimulant) mà bác sĩ điều trị có thể kê đơn cho bạn nếu tình trạng mệt mỏi của bạn không được cải thiện. Những thuốc loại này chỉ được sử dụng trong một thời gian ngắn. Điều quan trọng là bạn cần nói chuyện với bác sĩ về lợi ích của việc dùng các loại thuốc này cũng như các tác dụng phụ có thể xảy ra như buồn ngủ vào ban ngày, hội chứng cai nghiện, mất ngủ, vấn đề về trí nhớ hoặc phản ứng dị ứng.

Tập thể dục và yoga

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng hoạt động thể chất trong và sau điều trị ung thư có thể làm giảm mệt mỏi. Bác sĩ điều trị có thể giới thiệu bạn với các chuyên gia (chuyên gia vật lý trị liệu, y học thể chất, chuyên gia phục hồi chức năng) để giúp bạn có một kế hoạch tập luyện an toàn được điều chỉnh theo tình trạng của bạn. Yoga giúp cải thiện giấc ngủ cho một số người mắc các loại ung thư khác nhau đang trải qua quá trình điều trị.

Hãy hỏi bác sĩ của bạn trước khi bắt đầu tập thể dục và luôn cẩn trọng về việc tập thể dục nếu bạn có bất kỳ vấn đề nào dưới dây hoặc các bệnh khác bạn đã mắc phải, vì chúng có thể khiến bạn chấn thương, đau, chảy máu khi bắt đầu tập thể dục:

- Ung thư đã di căn đến xương

- Số lượng bạch cầu thấp

- Sốt hoặc nhiễm trùng

- Thiếu máu (số lượng hồng cầu thấp)

- Không ổn định, yếu mệt hoặc vấn đề khác khiến bạn không an toàn khi tập thể dục

Xoa bóp trị liệu

Liệu pháp xoa bóp có thể giúp một số bệnh nhân trong quá trình điều trị ung thư giảm mức độ căng thẳng và cải thiện giấc ngủ. Hãy trao đổi với bác sĩ điều trị của bạn trước khi bắt đầu liệu pháp xoa bóp.

Tư vấn

Liệu pháp hành vi hoặc giảm căng thẳng dựa trên chánh niệm có thể giúp người bệnh ung thư giảm mệt mỏi. Chia sẻ cảm xúc của bạn với người khác có thể giảm bớt sự trầm trọng của tình trạng mệt mỏi. Bạn có thể học được cách đối phó với mệt mỏi từ những người khác khi bạn nói về tình trạng của mình.

Tư vấn sức khỏe tinh thần, hướng dẫn kiểm soát sự căng thẳng và các bài tập thư giãn là một số cách bạn có thể học để cải thiện tình trạng mệt mỏi và vượt qua cảm giác mệt mỏi của bạn.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số bệnh nhân sau điều trị ung thư vú đã báo cáo lại rằng mức độ buồn bã và mệt mỏi của họ đã giảm đi sau khi được tư vấn và sử dụng liệu pháp hành vi.

Tư vấn dinh dưỡng

Thiếu hụt dinh dưỡng có thể làm tăng thêm tình trạng mệt mỏi và suy nhược. Bác sĩ điều trị có thể giới thiệu bạn với chuyên gia dinh dưỡng để kiểm tra lượng calo và lượng dưỡng chất bạn ăn hàng ngày. Bạn có thể được kê vitamin hoặc bổ sung các chất điện giải (natri, kali, canxi, sắt hoặc magie) để giúp giảm các triệu chứng.

Những người bệnh ung thư đang có triệu chứng do tác dụng phụ của điều trị (nôn, buồn nôn, các vấn đề về đường ruột, loét miệng) hoặc các vấn đề sức khỏe khác ảnh hưởng đến việc ăn uống cũng rất nên được tư vấn dinh dưỡng.

Những điều người bệnh nên làm

- Nghỉ ngơi, nhưng không quá nhiều. Lên kế hoạch hàng ngày để có thời gian nghỉ ngơi. Một giấc ngủ trưa ngắn hoặc khoảng thời gian thư giãn (30 phút hoặc ít hơn), thay vì ngủ một giấc dài vào ban ngày. Nghỉ ngơi quá nhiều có thể làm giảm năng lượng của bạn và làm bạn khó ngủ hơn vào ban đêm.

- Một số loại thuốc được sử dụng để giảm đau, trị buồn nôn hoặc trầm cảm có thể khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi và buồn ngủ. Hãy nói chuyện với bác sĩ điều trị của bạn về việc này, để được điều chỉnh liều hoặc đổi loại thuốc khác.

- Trao đổi với bác sĩ điều trị về mọi vấn đề liên quan đến dinh dưỡng của bạn.

- Thường xuyên tập các bài tập thể dục mức độ vừa phải, đặc biệt là đi bộ, đây là một cách tốt để giảm mệt mỏi. Hỏi bác sĩ để có kế hoạch tập thể dục phù hợp với bạn.

- Khi cảm thấy mệt mỏi hay khó khăn hãy yêu cầu gia đình hoặc bạn bè của bạn giúp đỡ.

- Cố gắng ngủ 7-8 tiếng/đêm. Các chuyên gia giấc ngủ đã nói rằng việc đi ngủ và thức dậy hàng ngày đúng giờ giúp chúng ta duy trì thói quen ngủ lành mạnh.

- Mỗi ngày, hãy chọn những việc quan trọng cần được ưu tiên nhất đối với bạn và tập trung vào việc đó. Sau đó lên kế hoạch trước. Chia các hoạt động để làm xuyên suốt cả ngày và có thời gian thư giãn nghỉ ngơi. Làm mọi việc một cách chậm rãi để không phải sử dụng nhiều năng lượng trong một lúc.

- Tránh caffeine

- Tránh tập thể dục quá muộn vào buổi tối

Hãy gọi cho bác sĩ điều trị ung thư của bạn nếu:

- Bạn cảm thấy quá mệt mỏi khi ngủ dậy và cảm giác này kéo dài hơn 24h

- Bạn cảm thấy không minh mẫn, chóng mặt, mất thăng bằng hoặc ngã

- Bạn rất khó tỉnh giấc

- Bạn thường bị hụt hơi

- Cảm giác mệt mỏi ngày càng tệ hơn