Hàng trăm ca tử vong vì sốt rét ác tính mỗi năm

Ngày 13/5 tại Hội thảo quốc gia về đầu tư bền vững cho công tác phòng chống sốt rét, PGS.TS Trần Thanh Dương, Viện trưởng Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương cho biết, sốt rét là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm lưu hành thường xuyên tại Việt Nam. Hiện toàn quốc có 15 triệu người sống trong vùng sốt rét lưu hành, nhiều trường hợp mắc sốt rét khi xuất khẩu lao động tại vùng có bệnh lưu hành.

Trong khi đó, việc phòng chống sốt rét còn rất nhiều khó khăn do dân số sống trong vùng sốt rét lưu hành cao, chủ yếu là người nghèo, người dân tộc thiểu sổ... ở vùng núi, vùng sâu vùng xa. Hơn nữa người dân vẫn duy trì tập quán đi làm rừng, làm nương rẫy và ngủ lại qua đên trong khi không sử dụng màn và các biện pháp bảo vệ khác nên có nguy cơ mắc bệnh cao do muỗi truyền.

Tác nhân truyền bệnh sốt rét là muỗi cũng kháng hóa chất, thường trú đậu và đốt người ở ngoài nhà nên biện pháp phòng muỗi đốt bằng phun hóa chất, tẩm màn không mang lại hiệu quả cao, người dân vẫn mắc sốt rét do muỗi truyền.

“Bên cạnh đó, việc giao lưu dân cư qua biên giới giữa các nước gia tăng, đặc biệt là Lào, Camphuchia, các nước châu Phi nơi có sốt rét lưu hành cao và có ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc làm tăng nguy cơ về dịch bệnh. Có địa phương 80% các ca mắc rốt rét là người lao động từ Lào về. Nhiều người Việt Nam mắc sốt rét khi đi lao động tại các nước Châu Phi nơi có sốt rét lưu hành cao và có ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc”, ông Dương cho biết.

Theo đại diện Cục quản lý lao động ngoài nước, Bộ Lao động thương binh và xã hội, Angola là quốc gia lưu hành sốt rét và có khoảng 3,5 vạn người Việt Nam sang lao động và sẽ là nguồn bệnh tiềm năng khi họ trở lại về Việt Nam.

Tại Việt Nam đã ghi nhận 6 tỉnh có sốt rét kháng thuốc gồm Bình Phước, Gia Lai, Quảng Nam, Cao Bằng, Sơn La, Khánh Hòa.

Ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y té dự phòng, Bộ Y tế bày tỏ lo ngại về nguy cơ bùng phát sốt rét, gia tăng số mắc, số chết bởi tình trạng kháng thuốc trên bệnh nhân, trên muỗi truyền bệnh và sự di biến động dân cư giữa các địa phương, giữa các nước là rất lớn. Trong khi đó muỗi sốt rét tích tụ ở nhiều vùng, tỷ lệ người mang ký sinh trùng sốt rét gia tăng và nguy cơ bùng phát dịch sốt rét ở nhiều  địa phương.

Trong khi đó, nếu không duy trì nguồn lực cho phòng chống sốt rét thì nguy cơ bùng phát dịch trở lại là hoàn toàn có thể. Nguồn nhân sách nhà nước đầu tư cho phòng chống sốt rét liên tục giảm từ năm 2011 đến nay, chỉ bằng một nửa của năm 2011. Trong khi đó, nếu không có sự đầu tư của Chính phủ cho chương trình phòng chống sốt rét thì Quỹ Toàn cầu và các tổ chức quốc tế sẽ cắt giảm nguồn viện trợ. Khi đó sẽ không có kinh phí để mua thuốc, mua hóa chất diệt muỗi, vật tư phòng bệnh. Hơn nữa hệ thống làm công tác phòng chống sốt rét sẽ bị tan rã, người dân chủ quan không quan tâm đến phòng bệnh...

Với tính chất lây truyền nguy hiểm, nguy cơ tử vong cao khi bị sốt rét ác tính dẫn đến người bệnh bị suy gan, suy thận, Bộ Y tế đang đẩy mạnh công tác truyền thông, cung cấp kiến thức phòng bệnh cho người dân tại vùng sốt rét lưu hành. Đồng thời cũng cung cấp thông tin, kiến thức về phòng bệnh, phát hiện bệnh cho lao động xuất khẩu sang các nước lưu hành sốt rét để giảm nguy cơ tử vong, lây truyền sốt rét.

Tú Anh