Giao lưu trực tuyến: Phòng ngừa và điều trị các bệnh về gan, ghép gan

BS Desmond Wai: Để điều trị gan nhiễm mỡ, việc đầu tiên là phải kiểm tra lại các nguyên nhân gây bệnh như: béo phì, cholesterol cao, tiểu đường, huyết áp cao... và từ đó sẽ có phương pháp điều trị cụ thể cho từng nguyên nhân. Tôi biết người Việt Nam mảnh mai, ít béo phì nhưng lại có mức cholesterol cao trong máu. Đối với những trường hợp này thì có thể uống thuốc để điều trị.

Trong trường hợp của bạn, rất tiếc là bạn không cho chúng tôi biết những thông tin cụ thể về sức khoẻ bản thân nên chúng tôi không thể tư vấn chi tiết. Vậy nên tốt nhất bạn liên lạc với địa chỉ sau để biết thêm thông tin:

Văn phòng Đại diện Y tế Parkway tại Hà Nội

91B Nguyễn Thái Học – Ba Đình – Hà Nội

ĐT: 04-747 2729/2730/4442

Fax: 04-747 2731

Email: info@parkway.com.vn

BS. Tan Kai Chah: Với trường hợp này, bệnh nhân cần được đánh giá lại toàn diện hiện trạng bệnh bằng PET-CT (phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại nhất hiện nay) để xác định mức độ di căn của bệnh ung thư. Quan trọng nhất là xem ung thư đã di căn đến phổi, gan, xương và não hay chưa. Nếu chỉ có di căn đến gan thì có thể tiến hành phẫu thuật cắt khối u di căn gan, vì ung thư cổ tử cung là loại không đáp ứng nhiều với điều trị hoá chất.

Phương pháp PET-CT hiện đã có ở các cơ sở của Tập đoàn Parkway.

BS. Tan Kai Chah: Với trường hợp này chú bạn bị cả viêm gan C nên cần được kiểm tra chức năng gan để kiểm tra xem gan có bị ảnh hưởng nhiều hay không, có di căn hay không (như bác sỹ Nguyễn Quốc Dũng đã đề cập). Trong trường hợp không có di căn xa và chức năng gan vẫn còn tốt thì bệnh nhân sẽ được chỉ định phẫu thuật. Chi phí dự kiến là 40.000 đôla Singapore và bệnh nhân sẽ nằm viện trong khoảng 5 ngày. Tỷ lệ thành công phụ thuộc nhiều vào tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân.

BS Desmond Wai: Đối với trường hợp của mẹ bạn, bệnh viêm gan C nếu không được điều trị thì nguy cơ dẫn tới ung thư gan và xơ gan rất cao. Tuy nhiên, rất may mắn là bệnh viêm gan C có thể chữa khỏi với tỉ lệ thành công là từ 60 - 80%. Tỉ lệ thành công tuỳ thuộc vào gien của siêu vi mà mẹ bạn nhiễm. Ví như với gien loại 1 thì cần điều trị trong vòng 1 năm và tỉ lệ chữa khỏi bệnh là 60%. Còn đối với gien loại 2 - 3 thì thời gian điều trị là 6 tháng và tỉ lệ thành công là 80 - 90%.

Tất nhiên, quá trình điều trị cũng có tác dụng phụ và vì thế bệnh nhân cần được đến các trung tâm gan uy tín và được các bác sĩ giàu kinh nghiệm theo dõi và có phác đồ điều trị thích hợp.

Với trường hợp của bạn, việc khám định kỳ đã được bạn thực hiện rất tốt và bác sĩ khuyên bạn nên kiểm tra 6 tháng/lần cũng là một bác sĩ tốt. Còn về màu da tái xám của bạn, nếu bạn nghi ngờ là do gan gây ra thì bạn nên kiểm tra mắt xem mắt có vàng không bởi thông thường, tròng mắt của người châu Á có màu trắng. Bạn cũng có thể kiểm tra nước tiểu có màu vàng sẫm. Nếu sau khi kiểm tra mà bạn không thấy có 2 triệu chứng này thì có thể là da bạn bị "cháy nắng" (cười).

Còn nếu bạn quá lo lắng thì bạn có thể đi kiểm tra lượng bilirubin trong máu.

TS. BSCKII Nguyễn Quốc Dũng: Trong những trường hợp như của chồng bạn, trước tiên cần làm tất cả các xét nghiệm về viêm gan và chức năng gan, tìm các yếu tố có nguy cơ cao như tuổi, điều kiện thuận lợi gây ung thư như nghiện rượu, tiếp xúc với những người có viêm gan B hay C. Nếu tổn thương ở gan chỉ 1cm mà tất cả các yếu tố xét nghiệm khác bình thường thì tốt nhất là theo dõi hình ảnh siêu âm để đánh giá quá trình tiến triển, chụp cắt lớp vi tính, có tiêm thuốc cản quang 3-4 thì để dự kiến bản chất nốt tổn thương.

Theo tiêu chuẩn hiện nay trên thế giới, những khối u có đường kính trên 2cm thì nguy cơ gây ung thư sẽ cao hơn nhiều so với khối u nhỏ như của chồng bạn. Mặt khác, những khối u không có dấu hiệu tăng mạch trên siêu âm Doppler hay chụp cắt lớp thì ít nguy cơ hơn. AFP là một tiêu chí quan trọng để theo dõi nguy cơ ung thư.

BS. Tan Kai Chah: Về trường hợp của chồng bạn, thứ nhất là nốt 1cm thì khó có thể trả lời là đã ung thư hay chưa. Thứ hai, nốt 1cm thường không gây đau nên trong trường hợp này bệnh nhân nên được khám định kỳ, tốt nhất là sau 6 tháng đế xem khối u có phát triển hay không. Đồng thời, cũng cần đưa chồng bạn đi kiểm tra về viêm gan. Trong thời gian 6 tháng trước khi xét nghiệm lại, các bạn hoàn toàn có thể lên kế hoạch sinh con, việc này không ảnh hưởng gì.

BS. Tan Kai Chah: Hemangiome là một dạng u máu trong gan, tổ hợp các mao mạch tập hợp trong gan và đa phần các khối u máu đều là lành tính, hiếm khi chuyển thành ác tính hay ung thư. Kích thước 1x1x1,2cm là khá nhỏ và sẽ không gây ra bất cứ vấn đề gì, không cần điều trị bằng phẫu thuật, cũng như không cần tiến hành sinh thiết vì việc này có thể gây ra hiện tượng chảy máu.

TS. BSCKII Nguyễn Quốc Dũng: U máu thường được phát hiện tình cờ qua kiểm tra sức khỏe và không mang yếu tố nguy hiểm nên tỷ lệ phát hiện tình cờ chiếm 1-3% ở người khoẻ mạnh. Những khối u lớn hơn 5cm mới cần xin ý kiến tư vấn để can thiệp.

Phiền bác sĩ phân biệt giúp tôi giữa bệnh viêm gan B và viêm gan C, hai bệnh này khác nhau như thế nào?
(Hoài Thu, 25 tuổi, Nữ, Hà Nội, Nhân viên văn phòng)

BS Desmond Wai: Viêm gan B rất phổ biến ở châu Á và cụ thể ở Việt Nam, tỉ lệ nhiễm bệnh là từ 10 - 15%. Viêm gan B lây truyền qua 3 đường:

- Đường máu

- Từ mẹ sang con

- Quan hệ tình dục (khi 2 bên đều có xây xát ở vùng kín)

Viêm gan C không phổ biến ở các nước châu Á và không phổ biến ở Việt Nam. Hầu hết những người mắc viêm gan C đều có tiền sử được truyền máu trước đó. Ngay cả ở Mỹ, những người mắc viêm gan C chủ yếu qua truyền máu và dùng chung bơm kim tiêm ở những người nghiện hút.

Còn ở Việt Nam và những nước đang phát triển khác, bệnh viêm gan C chủ yếu do dùng chung kim tiêm, xăm mình và đeo khuyên...

Cả 2 bệnh viêm gan B và C đều có nguy cơ cao dẫn tới ung thư gan và xơ gan. Tuy nhiên cả 2 bệnh này đều có thuốc điều trị hiệu quả.

Tôi phát hiện ra mình có HBsAG (+) từ năm 2002. Năm 2003 tôi đã điều trị bằng thuốc zeffix. Tôi kiêng rượu bia và chất béo, xét nghiệm kiểm tra định kỳ về gan. Tôi hay dùng các thuốc bảo vệ gan như BOBINA, VG5, Giảo cổ lam. Kết quả xét nghiệm tháng 2/2007 của tôi như sau:HBsAG (+), HBeAG (-) AntiHBeAG (+), GOP 58, GPT 70. HBV-DNA (+),HBV-DNA định lượng: 2,87 x10 mũ 4, AFP 2,56 iu/ml, siêu âm gan nhu mô gan tăng âm (gan nhiễm mỡ). Xin được tư vấn về chế độ ăn uống, làm việc nghỉ ngơi và cách điều trị? Xin cảm ơn nhiều.
(Quang Huy, 37 tuổi, Nam, số 2 Đại Cồ Việt - HN, quản lý)

BS. Tan Kai Chah: Trường hợp điều trị bằng Zeffix như vậy là quá lâu nên có khả năng kháng thuốc. Vì vậy, bạn nên kiểm tra xem đã bị kháng thuốc chưa. Nếu đã kháng thuốc nên chuyển sang dùng Hepsera và Baraclude. Đồng thời, bạn nên đến gặp một bác sỹ chuyên khoa gan để được tư vấn.

Tôi phát hiện bị nhiễm viêm gan B cách đây 1 năm và cảm thấy rất tuyệt vọng vì tương lai phía trước coi như đã khép lại, chẳng có sức khoẻ chẳng còn gì ý nghĩa. Tôi muốn lập gia đình cũng ko được vì biết chẳng biết lúc nào mình sẽ chết. Tôi phải làm sao bây giờ?
(huong, 22 tuổi, Nữ, Hanoi, SV)

 

BS Desmond Wai: Việc trước tiên là bạn không nên tuyệt vọng bởi có 10 - 15% dân số Việt Nam nhiễm bệnh này và ở Trung Quốc cũng vậy (10%). Bạn không phải là người duy nhất mắc bệnh. Bạn đừng lo lắng và hãy đi kiểm tra sức khoẻ định kỳ 6 tháng một lần như tôi đã hướng dẫn ở câu hỏi phía trên. Nếu như bệnh có diễn tiến xấu thì hiện cũng có những loại thuốc có khả năng ức chế bệnh rất hiệu quả. Kể cả nếu như viêm gan B dẫn tới ung thư gan thì khi phát hiện ở giai đoạn sớm, tỉ lệ chữa khỏi cũng rất cao. Bạn vẫn có thể lấy chồng và sinh con nhưng lưu ý là người chồng tương lai phải được tiêm phòng trước khi có quan hệ tình dục.

Tôi mong bạn sẽ sống lạc quan bởi yếu tố tinh thần cũng rất quan trọng. Rất nhiều người trên thế giới cũng bị như bạn nhưng hầu hết đều có một cuộc sống bình thường.

BS Desmond Wai: Thông thường sỏi chỉ có ở thận và có khoảng 10% dân số có sỏi trong thận. Tuy nhiên, có rất ít người có sỏi ở trong gan và thường gặp ở người châu Á. Sỏi trong gan thường dẫn tới các bệnh như: vàng da, đau bụng, viêm gan.

Tại trung tâm bệnh gan của Parkway, chúng tôi điều trị sỏi trong gan bằng phương pháp tán sỏi qua da (ERCP). Phương pháp này do bác sĩ chuyên khoa nội - tiêu hoá thực hiện. Trong trường hợp sỏi có kích thước lớn và ở vị trí nguy hiểm, không thể dùng phương pháp tán sỏi qua da thì sẽ thực hiện phương pháp phẫu thuật lấy sỏi.

 

BS. Tan Kai Chah: Nguyên nhân gây xơ gan không đơn thuần do viêm gan A, B, C hay D mà có thể do uống nhiều đồ uống có cồn như bia rượu, hoặc viêm gan tự miễn... vì vậy bạn nên đến khám tại một trung tâm về gan để xác định rõ nguyên nhân. Việc điều trị phụ thuộc vào kết quả chẩn đoán. Nhiều khả năng trường hợp của bạn cần tiến hành sinh thiết tế bào gan để có hướng điều trị phù hợp.

TS. BSCKII Nguyễn Quốc Dũng: Khối u này cần xác định xem có tăng mạch không thì mới có chỉ định làm TOCE. Các trường hợp khối u kèm them huyết khối trong tĩnh mạch cửa hay các trường hợp xơ gan tiến triển phối hợp, lách to hay dịch ổ bụng là các yếu tố không thuận lợi cho làm TOCE. Các phương pháp khác như tiêm cồn, điều trị bằng sóng siêu âm tần số cao là các phương pháp không cần phải can thiệp mổ xẻ nhưng hiệu quả còn hạn chế.

BS. Tan Kai Chah: Trường hợp như bố bạn, ung thư 5x5cm, để quyết định vấn đề tiếp theo, cần kiểm tra chức năng gan và xem có phải chỉ có duy nhất một khối u trong gan không. Nếu chức năng gan tương đối tốt và bệnh nhân chỉ có một khối u trong gan thì chỉ định phẫu thuật sẽ là tốt hơn cho bệnh nhân. Điều trị hóa chất không điều trị được ung thư gan mà chỉ có thể kéo dài cuộc sống trong một chừng mực nào đó nên phẫu thuật vẫn là lựa chọn tốt hơn đối với bệnh nhân bị ung thư gan.

BS. Tan Kai Chah: Tôi gợi ý bệnh nhân nên được kiểm tra bằng PET-CT vì trong một số trường hợp, biện pháp này có thể phát hiện nguyên nhân ung thư từ đâu. Nếu vẫn không thể phát hiện ung thư nguyên phát, bệnh nhân cần được làm sinh thiết khối u gan để xác định loại tế bào ung thư. Phương pháp điều trị phụ thuộc vào kết quả sinh thiết là tế bào vẩy hay tế bào biểu mô. Dựa vào đó, bác sỹ sẽ chọn phương pháp điều trị hoá chất phù hợp. 

TS. BSCKII Nguyễn Quốc Dũng: Hiện nay ở Việt Nam chưa có PET-CT. Trong trường hợp bệnh nhân chưa có điều kiện ra nước ngoài chẩn đoán thì có thể phối hợp 2 phương pháp:

+ Xạ hình

+ Cắt lớp vi tính đa dãy (64 lớp cắt toàn thân) hoặc cộng hưởng từ.

Các chỉ định này cần được cân nhắc dựa trên thăm khám lâm sàng và tổng hợp các xét nghiệm. PET-CT hiện nay được coi là chẩn đoán hình ảnh tốt nhất trong đánh giá và sự xâm lấn ung thư.

BS Nguyễn Thị Lan - Trưởng khoa Khám bệnh theo yêu cầu bệnh viện Việt Xô: Trong trường hợp của bạn, do không có các thông tin cụ thể về tình trạng sức khoẻ cũng như cách sinh hoạt hiện tại như: Bạn có béo phì, thừa cân không? Bạn có uống rượu bia không? Có tiền sử bệnh rối loạn mỡ máu không?... nên tôi không thể tư vấn cụ thể.

Tuy nhiên, nguyên tắc chung trong ăn uống với những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ là:

- Hạn chế rượu bia

- Điều chỉnh chế độ ăn: giảm mỡ động vật, ít đạm từ thịt, tăng cường đạm từ cá, ăn nhiều rau, uống nhiều nước...

BS Desmond Wai: Đối với bệnh gan nhiễm mỡ, tiến triển của bệnh thường trải qua nhiều giai đoạn và kéo dài trong 10 năm. Ở giai đoạn đầu là mỡ ở trong, giai đoạn 2 là viêm gan, giai đoạn 3 là nốt xơ hoá trong gan và giai đoạn 4 là xơ gan. Khi đến giai đoạn xơ gan thì nguy cơ ung thư gan là cao.

Nếu bạn bị gan nhiễm mỡ thì cần phải kiểm tra chức năng gan để xem men gan có tăng cao không. Nếu men gan bình thường thì bạn mới ở giai đoạn đầu.

Ngoài ra, như tôi đã trình bày ở trên, bạn nên rà soát lại các yếu tố nguy cơ như béo phì, tiểu đường, cholesterol cao, rối loạn mỡ máu... và kiểm soát các nguy cơ đó. Bởi nếu không kiểm soát tốt, ngay cả khi chữa khỏi, bạn vẫn có nguy cơ tái phát.

BS Desmond Wai: Thông thường sỏi chỉ có ở thận và có khoảng 10% dân số có sỏi trong thận. Tuy nhiên, có rất ít người có sỏi ở trong gan và thường gặp ở người châu Á. Sỏi trong gan thường dẫn tới các bệnh như: vàng da, đau bụng, viêm gan.

Tại trung tâm bệnh gan của Parkway, chúng tôi điều trị sỏi trong gan bằng phương pháp tán sỏi qua da (ERCP). Phương pháp này do bác sĩ chuyên khoa nội - tiêu hoá thực hiện. Trong trường hợp sỏi có kích thước lớn và ở vị trí nguy hiểm, không thể dùng phương pháp tán sỏi qua da thì sẽ thực hiện phương pháp phẫu thuật lấy sỏi.

Phút thư giãn hiếm hoi trong buổi giao lưu với hàng trăm câu hỏi của độc giả liên tục gửi đến.

Ba tôi bị ung thư gan, bác sĩ nói không phẫu thuật, cho về nhà và có thể sống dài nhất là 6 tháng. Xin hỏi bệnh của ba tôi có thể chữa ở Singapore không? Chi phí là bao nhiêu?
(quynh, 30 tuổi, Nam, tp hcm, kinh doanh)

BS. Tan Kai Chah: Với thông tin ít như vậy, tôi đưa ra hai giả thiết: khối u quá lớn, hoặc u đã có di căn. Nếu khối u quá lớn không thể phẫu thuật, bệnh nhân vẫn có thể được kiểm tra bằng các bác sỹ có tay nghề về gan ở Singapore để có biện pháp điều trị phù hợp, có thể là ghép gan. Nếu khối u đã di căn rộng, hiệu quả điều trị sẽ kém hơn nhiều. Quan trọng nhất với trường hợp này là phải xác định được tại sao khối u này không phẫu thuật được. Bạn có thể chuyển hồ sơ với những thông tin chi tiết hơn cho văn phòng Bệnh viện Parkway tại Tầng 5 Số 91B Nguyễn Thái Học, Hà Nội.

BS Nguyễn Thị Lan: Trong chống chỉ định đối với tiêm phòng viêm gan B thì phụ nữ có thai không được tiêm phòng. Vậy thì bạn nên tới phòng khám của bệnh viện chuyên khoa để được tư vấn.

Trong trường hợp bạn rất khó khăn trong sinh nở thì nên được theo dõi chặt chẽ và phải được siêu âm 3 - 4 chiều để theo dõi sự phát triển toàn diện của thai nhi.

 Xin hỏi bác sĩ cho biết triệu chứng của bệnh ung thư gan ,và cách điều trị loại bệnh này ? Xin chân thành cảm ơn
(Tien Cuong, 21 tuổi, Nam, Đinh Cong , hoc sinh )

 BS Desmond Wai: Chương trình điều trị viêm gan C phụ thuộc vào loại gien của vi rút đó. Trong trường hợp của bạn thì cần được điều trị từ 6 - 9 tháng. Tuy nhiên, sau khi điều trị 6 tháng mà bệnh vẫn bị tái phát thì chương trình điều trị sẽ phải quay lại từ đầu với thời gian kéo dài hơn (9 tháng).

 BS Desmond Wai: Hiện tượng vàng da ở trẻ sơ sinh thực ra là một hiện tượng rất thông thường và tự khỏi sau 7 - 10 ngày. Nếu sau thời gian trên mà không hết vàng da và men gan vẫn cao thì có thể cơ thể bé đang tiềm ẩn 1 bệnh nào đó nghiêm trọng hơn. Có một số khả năng ví dụ như: dị dạng đường ống mật (đường ống mật chưa hình thành do trẻ sinh non) hay viêm gan sơ sinh.

Tại Trung tâm gan của chúng tôi đã gặp rất nhiều trẻ như thế này và tuỳ mức độ nặng nhẹ mà có phác đồ điều trị thích hợp như: điều trị dùng thuốc, phẫu thuật và đôi khi là cả ghép gan. Về khả năng khỏi bệnh thì tuỳ thuộc vào tình trạng bệnh cũng như tính chất kịp thời trong điều trị bệnh.

Nhóm thực hiện cuộc Giao lưu trực tuyến

 

BBT Báo Dân trí