Điều quý ông cần biết để tránh ung thư tiền liệt tuyến

Hà An

(Dân trí) - Tuổi cao, tiền sử gia đình, ăn nhiều thịt, mỡ động vật, phì đại tuyến tiền liệt… đều là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư tiền liệt tuyến.

Ngày nay, người ta vẫn chưa thể xác định được nguyên nhân cụ thể gây ra ung thư tiền liệt tuyến. Cũng như tất cả các loại ung thư khác, sự sinh sản của những tế bào bị đột biến gen nhiều lần được xem như là nguyên nhân gây ra ung thư tiền liệt tuyến. Sự sinh sản này xảy ra liên tục và không ngừng do các tế bào đột biến không còn chịu sự kiểm soát của cơ thể. 

Nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt

Vì thế, theo ThS. BSNT Phạm Anh Đức, khoa Xạ trị, Bệnh viện Ung bướu Hà Nội, bệnh luôn có khuynh hướng lan rộng tại chỗ cũng như lan sang các cơ quan khác (di căn). Tuy nhiên, qua những thống kê dịch tễ học, người ta nhận thấy có một số yếu tố nguy cơ như sau:

- Tuổi càng cao càng dễ bị ung thư tiền liệt tuyến. 

- Tiền sử gia đình: nếu trong gia đình đã có người mắc bệnh thì cần chú ý đến những người cao tuổi trong gia đình.

- Những người mà điều kiện làm việc tiếp xúc nhiều với các chất phóng xạ.

- Ăn nhiều thịt, mỡ động vật: vì thịt động vật nấu ở nhiệt độ cao sẽ sinh ra chất heterocyclic amines, hoặc khi nướng trên lửa sẽ sinh ra polycyclic aromatic hydrocarbons, là những chất gây ra ung thư. Dầu thực vật, mỡ cá và các sản phẩm từ sữa như bơ, phô-mai không có nguy cơ gây ung thư tiền liệt tuyến. 

- Các thực phẩm giàu năng lượng dễ gây ra ung thư tiền liệt tuyến. Một số nghiên cứu cho thấy có sự liên hệ giữa ung thư tiền liệt tuyến và những người có khối lượng cơ thể quá khổ, chỉ số BMI cao (body mass index).

- Hoạt động tình dục nhiều cũng có thể gây ra ung thư tiền liệt tuyến, tuy nhiên vấn đề này còn đang gây nhiều tranh cãi. 

- Phì đại tiền liệt tuyến cũng góp phần trong ung thư tiền liệt tuyến. 

- Những người thắt ống dẫn tinh sẽ tăng nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến hơn người bình thường sau 20 năm.

- Thiếu vitamin D. 

Điều quý ông cần biết để tránh ung thư tiền liệt tuyến - 1

Dấu hiệu ung thư tuyến tiền liệt 

Các dấu hiệu ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu khá mơ hồ. Các triệu chứng thường chỉ rõ ràng ở giai đoạn tiến triển:

 - Đau lưng, hông

 - Giảm cân

 - Đau vùng khung chậu

- Tiểu đau buốt hoặc rát, không thể đi tiểu

 - Có máu trong nước tiểu

 - Tiểu đêm

 - Khó khăn trong việc duy trì cương cứng

 - Táo bón mãn tính và các vấn đề đường ruột khác

Đái khó, đái rắt, đái máu, đôi khi bí đái, đôi khi có biểu hiện tắc niệu quản. Đây là các biểu hiện thể hiện sự xâm lấn hoặc chèn ép gây tắc đường tiết niệu. Những vấn đề như đi tiểu khó khăn, bí tiểu…, thậm chí tiểu ra máu thường gặp ở người lớn tuổi và không phải lúc nào cũng là dấu hiệu ung thư tuyến tiền liệt. Cũng vì thế nhiều người chủ quan khi gặp các dấu hiệu cảnh báo này.

Các giai đoạn của ung thư tuyến tiền liệt

Theo bác sĩ Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội), ung thư tuyến tiền liệt được chia làm 4 giai đoạn:

Giai đoạn 1

Khối u nằm ở khu vực rất nhỏ trong tuyến tiền liệt mà bác sĩ không thể xác định bằng mắt thường. Các tế bào ung thư chưa lan sang các mô lân cận cũng như các cơ quan khác của cơ thể.

Giai đoạn 2

Lúc này khối u chưa phát triển lớn, cũng có thể nhìn thấy trên hình ảnh. Khối u lớn hơn giai đoạn I và có thể khám thấy qua thăm trực tràng. Khối u chưa vượt ra tuyến tiền liệt, thường phát hiện qua sinh thiết khi chỉ số PSA tăng.

Giai đoạn 3

Lúc này ung thư đã xâm lấn các mô xung quanh, lan rộng ra ngoài các lớp ngoài của tuyến tiền liệt vào các mô lân cận, có thể lây lan sang các túi tinh. 

Giai đoạn 4

Ung thư đã di căn đến hạch bạch huyết hoặc các bộ phận khác như bàng quang, trực tràng, hoặc cơ quan xa như xương, gan, phổi. Phương pháp điều trị cho giai đoạn này là điều trị giảm nhẹ, nhằm kéo dài tuổi thọ và giảm các triệu chứng do bệnh gây ra.