Dấu hiệu bệnh nguy hiểm trẻ hay mắc trong mùa nóng dễ bị bỏ qua

Sốt cao không đáp ứng thuốc: Đến viện ngay

TS.BS Nguyễn Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm Y học các bệnh nhiệt đới trẻ em BV Nhi Trung ương cho biết, vừa mới đầu hè tại Trung tâm đã tiếp nhận, điều trị cho khoảng 30 trẻ bị mắc viêm não, viêm màng não.

Hầu hết bệnh nhân viêm não, viêm màng não được đưa đến viện khi trẻ đã lờ đờ, li bì, kích thích. Trước đó 1 – 2 ngày trẻ thường chỉ sốt, đau đầu nên dễ bị nhầm lẫn sốt thông thường.

Bởi viêm não, màng não do vi rút, vi khuẩn không có dấu hiệu điển hình mà biểu hiện lâm sàng rất đa dạng, tùy từng độ tuổi. Thường bệnh nhân có những triệu chứng giống với các bệnh viêm đường hô hấp khác như sốt, đau đầu, buồn nôn, nôn vọt hay có những trẻ cũng không biểu hiện những triệu chứng đó.

Vì thế, ở thời điểm này, khi trẻ có bất cứ triệu chứng nào giống như cảm cúm, sốt, sổ mũi, đặc biệt là kêu đau đầu và nôn, sốt cao mà việc dùng thuốc hạ sốt không mang nhiều hiệu quả giảm sốt, giảm đau; bệnh nhân xuất hiện triệu chứng buồn nôn, nôn không liên quan đến bữa ăn thì cha mẹ cần đưa trẻ tới bệnh viện để được theo dõi, chẩn đoán và điều trị sớm, giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm cho bé.

Bác sĩ cần theo dõi bệnh nhi, khám thực thể xem trẻ có bị cứng cổ, cứng gáy, cứng cơ toàn thân không… để quyết định chọc dịch não tủy chẩn đoán xác định.

Cần phải chọc dịch não tuỷ 

BS Lâm cho biết thêm, nhiều phụ huynh lo lắng khi bác sĩ chỉ định nhập viện theo dõi viêm não, viêm màng não, chọc dịch não tuỷ đều rất hoang mang lo lắng, sợ ảnh hưởng đến não trẻ.

Thực tế, đây là xét nghiệm mang tính quyết định để xác định bệnh nhân viêm não hay không, do tác nhân vi rút hay vi khuẩn. Việc phân biệt, xác định nguyên nhân là yếu tố căn bản quyết định đến hướng điều trị cho bệnh nhân.

Có những triệu chứng của viêm não, viêm màng não, việc khám lâm sàng không thể xác định được nguyên nhân do vi rút hay vi khuẩn mà buộc phải tiến hành chọc dịch não tủy để xác định nguyên nhân. Nếu bỏ qua chẩn đoán này rất nguy hiểm, bởi trẻ hoàn toàn có thể bị viêm màng não, viêm não do vi khuẩn. Với thể viêm não, màng não do vi khuẩn, chỉ sau một đến hai ngày bị viêm não, bệnh đã có thể chuyển sang giai đoạn nặng hơn khiến não bị tổn thương, nguy cơ tử vong rất cao. Nếu cứu được cũng sẽ để lại những di chứng nặng nề về thần kinh.

"Nhiều ca chuyển lên BV Nhi Trung ương chỉ là theo dõi viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết... nhưng kết quả chọc dịch não tuỷ lại khẳng định viêm não. Bởi ban đầu, bệnh nhân vẫn chỉ sốt thông thường. Đặc biệt ổ nhũ nhi còn khó phát hiện hơn, ban đầu chỉ có thể là quấy khốc, rên rỉ, nhìn ngược.

Hay ở trẻ sơ sinh, có những bệnh nhân được đưa tới viện khám chỉ vì chán ăn, hay trớ. Có bệnh nhi sau đẻ ngày thứ 5 đã đi khám. Bác sĩ khám thóp không phồng, xem họng hơi đỏ, trẻ quấy khó chịu, cho liều kháng sinh điều trị sau 5 ngày sau mẹ vẫn thấy không đỡ đi khám lại. Bác sĩ đã rất lưu tâm, lại siêu âm thóp vẫn bình thường, điều trị thêm 5 ngày kháng sinh bệnh nhân vẫn không đỡ, trớ nhiều hơn. Sau đó đưa vào viện thì thóp rộng, siêu âm tiếp não thất đã giãn. Chọc dịch não tuỷ đục cho kết quả viêm não.

Nói như vậy để cho thấy phát hiện viêm não, viêm màng não ở trẻ nhỏ rất khó khăn, dễ nhầm lẫn, vì thế các bác sĩ, cha mẹ cần luôn lưu tâm, trong đầu phải nghĩ đến nguy cơ căn bệnh này để không bị bỏ qua", TS Lâm khuyến cáo.

Cha mẹ nên yên tâm cho con thực hiện theo chỉ định của bác sĩ. Bởi chọc thắt lưng lấy dịch não tuỷ (chọc dịch não tuỷ) xét nghiệm là một phương pháp đơn giản, hầu như không có biến chứng nhưng lại cho kết quả chính xác bệnh nhân bị viêm màng não do vi rút hay do vi khuẩn.

Hồng Hải