Đau đầu kéo dài, coi chừng phình mạch máu não

Đó là trường hợp của bệnh nhân Quan Thị Thúy N. (50 tuổi, ngụ Đồng Nai) được điều trị, phẫu thuật tại Bệnh viện Chợ Rẫy, TPHCM. Ngày 16/7, TS.BS Trần Minh Trí, khoa Ngoại Thần kinh cho hay: “Bệnh nhân nhập viện với chẩn đoán ban đầu bị túi phình khổng lồ ở động mạch cảnh trong bên trái. Túi phình lớn chèn ép não là nguyên nhân gây ra tình trạng đau đầu. Bệnh nhân đối mặt với nguy cơ tử vong do vỡ túi phình gây xuất huyết não nếu không được điều trị, can thiệp kịp thời”.

Bác sĩ xác định đây là một ca bệnh khó, túi phình lớn lại nằm ở vị trí “hiểm” những giải pháp phẫu thuật kẹp túi phình, can thiệp nội mạch đặt stent chuyển dòng đều bất khả thi. Sau hội chẩn chuyên môn, các bác sĩ quyết định thực hiện cuộc phẫu thuật bắc cầu động mạch não trong và ngoài sọ áp lực cao cho bệnh nhân.

Sau khoảng 5 giờ khẩn trương, tỉ mẩn trong phòng mổ, ê kíp đã lấy khoảng 20cm tĩnh mạch hiển ở chân, nối thành công động mạch cảnh ngoài với động mạch não giữa. Bằng phương pháp này, mạch máu bắc cầu được đặt dưới da ở vùng cổ, kết nối với động mạch cảnh sau đó được luồn vào bên trong hộp sọ nối với mạch máu não giữa. Sau phẫu thuật, 2 đầu tại vị trí túi phình ở động mạch cảnh đã được kẹp lại cắt đứt đường lưu thông máu. Mạch máu mới được bắc cầu đã lưu thông tốt, sức khỏe bệnh nhân nhanh chóng bình phục.

PGS.TS.BS Huỳnh Lê Phương, Trưởng khoa Ngoại Thần kinh cho hay: “Túi phình động mạch não là tình trạng trên động mạch não có vị trí bị yếu, dưới áp lực lớn của dòng máu, thành mạch sẽ bị phình lên. Nếu thành mạch máu phình lớn hơn 25mm sẽ được xem là dạng túi phình khổng lồ. Túi phình càng lớn thì thành mạch càng bị giãn mỏng, dọa vỡ gây nguy hiểm đến tính mạng”.

Ngoài yếu tố cơ địa thì bệnh nhân bị cao huyết áp, nghiện rượu, nghiện ma túy… là nhóm nguy cơ cao bị túi phình mạch máu. Khi mạch máu não có túi phình, bệnh nhân sẽ đối mặt với tình trạng chèn ép não và các cấu trúc não, thần kinh xung quanh. Nếu không được can thiệp sớm trung bình khoảng 2 năm kể từ khi túi phình xuất hiện bệnh nhân sẽ bị vỡ túi phình dẫn tới xuất huyết não nguy cơ tử vong từ 60% đến 100%. Tùy theo vị trí hình thành và kích thước của túi phình, mỗi bệnh nhân sẽ có nguy cơ khác nhau, cách thức can thiệp điều trị vì thế cũng có những khó khăn khác nhau.

Bắc cầu động mạch não áp lực cao là phẫu thuật khó, đòi hỏi chuyên môn cao. Ở các nước phát triển, kỹ thuật này đã được thực hiện thường quy, tại Việt Nam, Chợ Rẫy là bệnh viện tiên phong trong việc triển khai kỹ thuật này. Sau 1 năm thực hiện, đến nay phương pháp bắc cầu động mạch trong và ngoài sọ áp lực cao đã trở thành cứu tinh cho 8 bệnh nhân khi các phương pháp phẫu thuật kẹp túi phình và can thiệp nội mạch để đặt coil lấp túi phình không khả thi hoặc can thiệp nhưng không mang lại kết quả như mong đợi.

Để tránh nguy hiểm do túi phình mạch máu não và các bệnh lý kiên quan khác gây ra, bác sĩ khuyến cáo cộng đồng nên có chế độ ăn uống, vận động khoa học, không nên lạm dụng rượu bia, không hút thuốc và sử dụng các chất kích thích; nhóm bệnh nhân bị cao huyết áp cần phải tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ.

Phình mạch máu thường xuất hiện trên nhóm bệnh nhân sau 40 tuổi, bệnh thường không có biểu hiện cụ thể, các dấu hiệu của túi phình cũng dễ nhầm lẫn với bệnh lý khác. Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ và đến bệnh viện để được thăm khám, chẩn đoán, can thiệp kịp thời khi có những biểu hiện bất thường của cơ thể là giải pháp cộng đồng cần chủ động để tránh nguy hiểm có thể xảy ra.

Vân Sơn