Đau bụng dữ dội sau bữa tiệc thịnh soạn vì bệnh nguy hiểm thường gặp

Đó là trường hợp bệnh nhân B.T.Đ. (49 tuổi) nhập viện cấp cứu tại Bệnh viện quận Thủ Đức sáng 27/10. Khi vào khoa Cấp cứu, bệnh nhân trong tình trạng đau bụng dữ dội, liên tục, bụng chướng và buồn nôn. Khai thác bệnh sử ghi nhận, tối hôm trước người bệnh đã ăn uống thịnh soạn cùng người thân. 

Nhận thấy các triệu chứng của viêm tụy cấp, bác sĩ trực cấp cứu nhanh chóng thực hiện xét nghiệm, siêu âm để chẩn đoán xác định lý do vì sao bệnh nhân đau bụng dữ dội. Kết quả xét nghiệm cho thấy chỉ số triglyceride lên đến 7470mg/dl rất cao. Trên thực tế, chỉ số triglyceride có thể tăng rất nhanh sau những bữa ăn có nhiều chất béo. Người bệnh được chẩn đoán viêm tụy cấp do tăng triglyceride nặng, may mắn chưa bị biến chứng suy tạng.

Phân tích của Bác sĩ Nguyễn Văn Nhân, khoa Cấp cứu cho thấy, bình thường tuyến tụy sẽ tiết ra các men tụy để góp phần vào quá trình tiêu hóa thức ăn. Các men này được tiết ra dưới dạng không hoạt động (tiền men) và chúng chỉ được hoạt hóa trở thành có tác dụng ở tá tràng. 

Viêm tụy cấp là tiến trình tự hủy mô do chính men tụy gây ra. Chỉ số triglyceride nếu tăng vượt mức sẽ khiến các acid béo tự do tăng cao làm tế bào tụy tự tổn thương, tăng các chất trung gian của phản ứng viêm và các gốc tự do, hệ quả là viêm tụy. Biểu hiện thường thấy là đau bụng dữ dội, nôn mửa... Nếu dịch tiêu hóa rò rỉ ra ngoài tuyến tụy có thể ăn mòn các cơ quan nội tạng lân cận, gây suy đa cơ quan, đe dọa đến tính mạng. 

Trước đây, những bệnh nhân viêm tụy cấp kèm suy chức năng tạng thường phải được lọc máu, thay huyết tương. Tuy nhiên, những năm gần đây, với chuyên môn, kỹ thuật nâng cao, đáp ứng được các ca bệnh phức tạp, bệnh nhân viêm tụy cấp do tăng triglyceride được điều trị nội khoa tích cực bằng cách tiêm insulin, truyền dịch, kiểm soát đau, dinh dưỡng và được theo dõi liên tục về nước tiểu.

Với phương pháp điều trị trên kết hợp kiểm soát khẩu phần dinh dưỡng, sau 48 giờ bệnh nhân đã đáp ứng tốt. Hiện, nam bệnh nhân dần bình phục, giảm đau, tiếp xúc tốt, huyết động ổn định, đang tiếp tục được bác sĩ theo dõi, điều trị. 

Bác sĩ cảnh báo, viêm tụy cấp có biểu hiện đau gần giống với đau bụng cấp trong các bệnh lý dạ dày tá tràng, thường xuất hiện sau khi đã uống nhiều rượu bia làm cho người bệnh chủ quan không đi khám kịp thời. Nếu viêm tụy cấp không được phát hiện sớm, bệnh có thể gây ra các biến chứng vô cùng nguy hiểm như: hạ huyết áp, sốc, suy đa tạng, xuất huyết, nhiễm trùng tại tuyến tụy, suy hô hấp cấp, nang giả tụy. Tỷ lệ tử vong do viêm tụy cấp lên tới hơn 15%, đặc biệt nguy cơ tử vong vì viêm tụy cấp do rượu bia thường cao gấp 3 lần các nguyên nhân khác.

Thực tế tại Bệnh viện quận Thủ Đức mỗi dịp lễ tết thường tiếp nhận các ca bệnh viêm tụy cấp nhập viện cấp cứu. Viêm tụy cấp do tăng triglyceride gây rối loạn chuyển hóa thường xảy ra sau các bữa ăn thịnh soạn, chứa nhiều dầu mỡ, nhiều đạm đặc biệt là sau những lần uống rượu bia. Để phòng ngừa nguy cơ viêm tụy cấp, ngoài chế độ ăn uống, sinh hoạt, vận động điều độ, cộng đồng nên hạn chế tối đa rượu bia và nói không với thuốc lá.