Chống lạm dụng dịch vụ khi bệnh viện tự chủ tài chính

Cần “chống” lạm dụng dịch vụ y tế

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cho biết, Bộ Y tế vừa ban hành quyết định phân cấp quyền tự chủ về tổ chức bộ máy, tuyển dụng viên chức đối với đơn vị sự nghiệp trực thuộc Bộ. Hiện nay 25 bệnh viện trực thuộc Bộ đang tự chủ tài chính cho thấy mang lại hiệu quả cao, bệnh viện phát triển, dịch vụ tăng cao và đến nay đã có 25.000 cán bộ y tế không ăn lương từ ngân sách nhà nước, giúp tiết kiệm khoảng 1.500 tỷ đồng/năm.

Thứ trưởng Tiến cũng chia sẻ với các BV bởi việc thực hiện tự chủ tài chính sẽ có những áp lực về nguồn thu. “Tuy nhiên, không vì áp lực nguồn thu mà có những hành vi lạm dụng dịch vụ y tế, trục lợi quỹ BHYT. Lạm dụng dịch vụ y tế là vấn đề nhạy cảm, chúng ta khó chịu khi bị nhắc nhở nhưng thực tế có tồn tại ít nhiều, do đó tự chủ tài chính không chỉ là lo tăng nguồn thu mà còn phải khắc phục tình trạng lạm dụng dịch vụ y tế còn tồn tại ít nhiều, không thể chấp nhận hành vi lạm dụng dịch vụ y tế”, Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến chỉ đạo.

Cùng quan điểm này, PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cũng bày tỏ không chấp nhận việc lạm dụng dịch vụ y tế, trục lợi quỹ BHYT khi BV đi vào tự chủ.

“Vì vậy, các BV tự chủ tài chính càng cần phải có cơ chế để giám sát chặt, xem xét các chỉ định các dịch vụ chụp chiếu, xét nghiệm phù hợp hay chưa, thậm chí có xét nghiệm thật không hay không (dùng kết quả cũ để vẫn được thanh toán mà không phải làm xét nghiệm)”, ông Khuê nói.

Đặc biệt, vấn đề an toàn cho người bệnh cần phải đặt lên hàng đầu. “Tự chủ bệnh viện, BV được quyết định về nhân lực, cân đối thu chi do đó đòi hỏi các BV hài hòa giữa quyền lợi các bên: BV tăng nguồn thu nhưng phải tương xứng và chất lượng điều trị, khám chữa bệnh. Tự chủ tài chính vẫn phải đảm bảo tối đa an toàn người bệnh.

PGS.TS Nguyễn Quốc Anh, Giám đốc BV Bạch Mai cho biết, Bạch Mai là một trong 3 BV được giao tự chủ hoàn toàn. Toàn bộ lương bổng phụ cấp cho cán bộ công nhân viên nhà nước không còn phải bao cấp.

PGS Quốc Anh cũng cho rằng, khi tự chủ bệnh viện, nhà nước cho thực hiện thu đủ hoàn toàn, bệnh viện tự chủ hoàn toàn không còn phải bao cấp chắc chắn dịch vụ, chất lượng bệnh viện sẽ nâng lên tầm cao mới, bệnh viện có điều kiện tái đầu tư phục vụ người bệnh.

Đặt "chuẩn" để tránh lạm dụng

Trong khuôn khổ hội nghị, ông Lê Văn Phúc, Trưởng Ban chính sách BHYT ( BHXH VN) lo ngại việc BV công tự chủ được tự quyết hoàn toàn về nhân lực, nguồn thu chi thì sẽ có xu hướng “tận thu” như dịch vụ theo yêu cầu để giảm tối đa tiết kiệm chi phí, tiết kiệm nhân lực. Nếu Bộ Y tế không đặt "chuẩn" sẽ xảy ra tình trạng này.

Ông Phúc dẫn chứng, tại một BV hạng hai chỉ có 150 giường kế hoạch nhưng thực kê 450 giường; bệnh nhân nội trú ở mức 300 - 350; 300 - 350 bệnh nhân ngoại trú hơn 150 thiết bị máy móc nhưng tổng số chỉ có 37 bác sĩ.

Hay tại khoa Khám bệnh theo yêu cầu khám của một BV hạng đặc biệt khám đến 2.000 bệnh nhân/ngày trong khi chỉ có 79 cán bộ bao gồm cả bác sĩ điều dưỡng, thu ngân, lễ tân.

"Như vậy về tài chính nguồn thu rất tốt nhưng chất lượng thì không thể nói là đảm bảo do quá quá tải, bệnh nhân không thể được khám kỹ, tư vấn đầy đủ được, ông Phúc nói.

Trong khi đó, mức giá ngày giường BHYT đều thanh toán như nhau, tại nơi đạt 1,3 nhân viên y tế/giường bệnh, cũng như nơi mới đạt 0.7 - 0,8 nhân viên y tế giường bệnh.

"Nếu Bộ Y tế không có chuẩn cụ thể về giường bệnh, khi tự chủ tài chính, để giảm thấp nhất chi phí các BV sẽ không duy trì đủ nhân lực ở mức đạt yêu cầu, từ đó sẽ ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ", ông Phúc nói.

BV thực hiện về tự chủ tài nhưng phải tránh lạm dụng chỉ định dịch vụ y tế, cần hợp tác với bảo hiểm xã hội (BHXH) để đảm bảo nguồn thu của BV mà vẫn bảo tồn quỹ BHYT. Các BV cần có phương án đảm bảo chất lượng dịch vụ và an ninh BV, vì đó là an toàn cho thầy thuốc và cho cho cả bệnh nhân. Các BV cần phải có các giải pháp cụ thể đảm bảo bệnh nhân được an toàn từ lúc vào cổng đến lúc ra viện.

Ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng giám đốc BHXH VN cho biết, mỗi năm quỹ BHYT chi khoảng 100 nghìn tỷ cho khám chữa bệnh. Đây là con số rất lớn nhưng chưa đủ. Ông Sơn cũng bày tỏ cái khó của các bệnh viện, phải tự chủ trong điều kiện nguồn lực tài chính không đủ.

Tuy nhiên, hai bên BHXH, ngành y nếu hiểu nhau sẽ đưa ra được các giải pháp. Vì thế, tại cuộc họp, ông Sơn bày tỏ mong muốn “xưa như trái đất”: “Xin các đồng chí nói không và có thái độ quyết liệt với lạm dụng, gian lận, trục lợi BHYT. Tất cả các đồng chí giám đốc BV ở đây nói không, kiên quyết với hành vi gian lận, trục lợi sẽ có nguồn kinh phí đáng kể thực hiện chuyên môn rất tốt các đồng chí đang đặt ra”.

Theo ông Sơn, hành vi trục lợi BHYT là có, đó là tình trạng làm khống bệnh án; lạm dụng giường dịch vụ, trong buồng bệnh giường vẫn trống mà bệnh nhân thì nằm ngoài hành lang…

Hồng Hải