Cánh tay to gấp đôi sau điều trị ung thư vú

Phù tay do việc phẫu thuật hay xạ trị tại vú và nách làm mất tính toàn vẹn của hệ bạch huyết xung quanh, dẫn đến ứ trệ dịch bạch huyết. Tình trạng này khiến người bệnh cảm thấy đau đớn, các chi khó cử động và di chuyển, gây khó khăn trong sinh hoạt và giảm đáng kể chất lượng cuộc sống. Người bệnh có thể sẽ phải sống chung suốt đời nếu can thiệp muộn.

Bệnh nhân là bà Đỗ T. M. 68 tuổi (Đông Triều, Quảng Ninh), phát hiện ung thư vú phải năm 2014. Bà đã được cắt bỏ tuyến vú, nạo vét hạch bạch huyết phía nách phải. Sau khoảng 2- 3 tháng cánh tay bên phải ngày một sưng nề, to dần. Khi đến thăm khám tại Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí, tay phải của bà đã to gấp đôi tay còn lại. Bệnh nhân được chẩn đoán mắc biến chứng sau điều trị ung thư, gọi là phù bạch mạch (phù tay voi).

Theo BS Trần Thị Hòa Bình, khoa Hóa trị can thiệp và chăm sóc giảm nhẹ, Bệnh viện, sau điều trị ung thư vú, có khoảng 15-20% bệnh nhân bị phù cánh tay. Phẫu thuật cắt bỏ hay xạ trị vào vùng nách nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư vú ác tính nhưng lại khiến cho hệ thống bạch mạch và hạch bạch huyết bị tổn thương, tắc nghẽn. Lượng bạch huyết vốn dĩ được lưu thông tuần hoàn, nay bị chặn lại, dẫn đến tình trạng ứ đọng vào các kẽ mô xung quanh gây phù nề.

Triệu chứng phổ biến nhất của phù tay là sưng dần ở một hoặc cả hai cánh tay từ bả vai đến các ngón tay. Người bệnh bị đau, nhức, nặng nề cánh tay, hạn chế vận động. Điều trị phù tay nên phối hợp nhiều biện pháp để mang lại hiệu quả tốt nhất và nên bắt đầu điều trị càng sớm càng tốt. Một số biện pháp điều trị phù tay: chăm sóc da, tập thể dục, băng ép bằng găng tay hoặc gạc quấn, phẫu thuật…

Người dân cần tầm soát để phát hiện ung thư sớm. Khi đó có thể sẽ giảm được các can thiệp ảnh hưởng đến hệ thống bạch huyết như nạo vét hạch, xạ trị. Đồng thời người bệnh sau mổ ung thư vú cần được khám và theo dõi định kỳ, khi thấy có biểu hiện của phù bạch mạch nên điều trị sớm kết quả sẽ tốt hơn. Khi phù tay đã xuất hiện, chúng ta thường không thể điều trị hết phù hoàn toàn. Tuy nhiên, chúng ta có thể kiểm soát, không cho nó tiến triển nặng hơn, giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa viêm nhiễm.