Cảnh báo 6 dấu hiệu bệnh tay chân miệng trở nặng, dẫn tới nguy kịch

Từ đầu năm đến nay, Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội) tiếp nhận hơn 1.200 trẻ mắc bệnh tay chân miệng đến khám với gần 500 trẻ phải nhập viện điều trị. Trong đó, 20 - 30% trường hợp là nhiễm chủng virus EV71.

Tại Bệnh viện Nhi đồng 1 (TPHCM), bệnh tay chân miệng tăng mạnh trong 3 tuần gần đây dù hiện tại chưa phải vào mùa cao điểm. Đặc biệt, trong đó số ca diễn tiến nặng tăng gấp 2,5 lần so với những năm trước và đã có 4 ca tử vong.

Hầu hết các ca nhập viện đến từ các tỉnh lân cận, nhiều bé nhập viện khi bệnh đã ở mức độ 3.

Hai nhóm tác nhân gây bệnh thường gặp là Coxsackie virus A16 (CA16) và Enterovirus 71 (EV71). Các trường hợp nhiễm CA16 thường biểu hiện bệnh nhẹ, có thể chăm sóc và điều trị tại nhà.

Trong khi đó, chủng EV71 sẽ gây bệnh nặng hơn với nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, viêm phổi, phù phổi, suy hô hấp, suy tuần hoàn và có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Theo ThS.BS Đỗ Thị Thúy Nga, Phó trưởng khoa Nội Tổng quát, Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương, có hai biến chứng thường gặp với bệnh tay chân miệng là biến chứng thần kinh và biến chứng suy hô hấp, suy tuần hoàn. Tuy nhiên, năm nay khoa tiếp nhận nhiều trẻ biến chứng thần kinh hơn, trong đó điển hình nhất là viêm não. 

Các bệnh nhi vào viện thường trong tình trạng tỉnh táo, không rối loạn tri giác nhiều, nhưng có biểu hiện giật mình, đặc biệt là giật mình ở đầu giấc ngủ và cuối giấc ngủ. Ngoài ra, trẻ còn có biểu hiện là run chi, đi lại loạng choạng…

Bệnh thường bắt đầu với triệu chứng sốt, kém ăn, khó chịu và đau họng. Từ 1 đến 2 ngày sau khi bị sốt, các nốt mụn lở xuất hiện trong miệng gây đau rát. Ban đầu là những nốt phồng rộp màu đỏ và thường phát triển thành các vết loét. Các vết loét này chủ yếu ở trên lưỡi, lợi và bên trong má.

Phát ban không ngứa xuất hiện trong 1-2 ngày với các tổn thương màu đỏ phẳng hoặc gồ lên, một số kèm theo bọng nước. Phát ban thường tập trung nhiều trong lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân, cũng có thể xuất hiện ở mông và/hoặc ở cơ quan sinh dục.

Trẻ cũng có thể không có triệu chứng điển hình hoặc có thể chỉ bị phát ban hoặc loét miệng.

Phân loại bệnh theo mức độ nặng

Bệnh nhẹ, có thể chăm sóc tại nhà

Khi trẻ có tổn thương ở da đi kèm hoặc không kèm sốt. Người chăm trẻ phải được hướng dẫn đầy đủ về cách chăm sóc trẻ mắc tay chân miệng, cách phát hiện sớm các dấu hiệu chuyển nặng để đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời.

Ưu điểm của chăm sóc tại nhà là trẻ được hưởng điều kiện vệ sinh tốt hơn, môi trường xung quanh sạch sẽ và đặc biệt là giảm được nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn.

Bệnh nặng, cần nhập viện điều trị

Bệnh được đánh giá là nặng khi có các biểu hiện sau:

- Sốt cao liên tục không đáp ứng với thuốc hạ nhiệt.

- Mệt mỏi, không chơi, bỏ ăn, ngủ nhiều, lơ mơ…

- Giật mình nhiều (>= 2 lần trong 30 phút).

- Vã mồ hôi, lạnh toàn thân hoặc ở tay, chân.

- Thở nhanh, thở bất thường: Ngưng thở, thở nông, rút lõm ngực, khò khè…

- Run chi, run người, ngồi không vững, đi loạng choạng.

Do bệnh tay chân miệng chuyển biến nhanh, khó lường nên khi phát hiện trẻ mắc bệnh, gia đình nên đưa con đi khám để được tư vấn về cách chăm sóc, cách phát hiện triệu chứng nặng, từ đó kịp thời điều trị. Cha mẹ không nên tìm hiểu trên mạng rồi tự ý dùng thuốc, có thể khiến bệnh của trẻ nặng thêm.

Để phòng bệnh, người dân cần thực hiện 3 sạch: Ăn uống sạch, ở sạch, bàn tay sạch và chơi đồ chơi sạch. Tại lớp học cần chú ý thực hiện vệ sinh, thường xuyên vệ sinh mặt bàn, ghế, làm sạch bề mặt và đồ chơi hằng ngày bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường.