Căn bệnh thế kỷ đái tháo đường âm thầm đe dọa hàng triệu người Việt

Ngày 14/11, hưởng ứng ngày Đái tháo đường thế giới, Bộ Y tế họp báo giới thiệu ứng dụng Hành trình bệnh đái tháo đường, một ứng dụng kỹ thuật số đơn giản trên điện thoại di động.

Bác sĩ Trương Lê Vân Ngọc, Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế cho biết Việt Nam hiện có khoảng 3,5 người mắc bệnh đái tháo đường. Dự báo con số này có thể tăng lên 6,3 triệu vào năm 2045. Tuy nhiên có trên 2/3 số bệnh nhân không được chẩn đoán.

“Tỷ lệ người bệnh không được chẩn đoán cao hơn rất nhiều một số quốc gia trên thế giới. Trên cộng đồng còn nhiều người không hề biết bản thân mình đang bị đái tháo đường”, bác sĩ Ngọc nói.

Bệnh đái tháo đường có nhiều yếu tố nguy cơ làm tăng tiến triển của bệnh như dinh dưỡng, vận động thể lực, rượu bia, thuốc lá, bệnh mạn tính… Khi để xảy ra biến chứng thì chi phí điều trị tăng gấp 2-4 lần.

Theo bác sĩ Ngọc, thách thức hiện nay là tính tuân thủ điều trị của người bệnh chưa cao. Với các bác sĩ dù đã có hướng dẫn chẩn đoán điều trị song chưa kê đơn tối ưu cho người bệnh, đúng thuốc, đúng liều hướng dẫn… Điều trị bệnh là vấn đề phức tạp, cần cá thể hóa dựa trên từng yếu tố nguy cơ, bệnh mạn tính kèm theo… từ đó lập kế hoạch điều trị cụ thể theo từng bệnh nhân.

PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế cũng nhấn mạnh căn bệnh thế kỷ đái tháo đường đang gia tăng trên thế giới và Việt Nam. Số lượng người bệnh tiếp tục gia tăng, số người chưa được phát hiện, chưa được điều trị hoặc không tuân thủ điều trị vẫn còn nhiều.

Vì thế, nhằm tăng cường áp dụng đúng theo các hướng dẫn chuyên môn, Bộ Y tế phối hợp phát triển ứng dụng kỹ thuật số đơn giản trên điện thoại di động. Ứng dụng Hành trình bệnh đái tháo đường được xây dựng dựa trên các hướng dẫn chẩn đoán và điều trị đã được Bộ Y tế phê duyệt. Kết quả không chỉ đưa ra các chỉ dẫn về chẩn đoán khách quan mà còn đề xuất các lựa chọn điều trị để bác sĩ quyết định lựa chọn.

Ứng dụng này để các thầy thuốc sử dụng miễn phí, góp phần nâng cao năng lực chuyên môn tốt hơn cho y bác sĩ, nhất là ở tuyến cơ sở.

PGS.TS Hồ Thị Kim Thanh, Trưởng khoa Nội tiết – Cơ xương khớp, Bệnh viện Lão khoa Trung ương cho biết bác sĩ nhập các số liệu đầu vào như chỉ số đường huyết, tốc độ lọc cầu thận (chỉ số rất quan trọng khi lựa chọn thuốc), các bệnh mạn tính kèm theo… từ đó ứng dụng sẽ đưa ra các cân nhắc lựa chọn thuốc.

Ứng dụng này cũng sẽ nhắc bác sĩ và bệnh nhân một số biện pháp điều trị bệnh. Ví dụ với chỉ số đường huyết là 8,6 mmol/L thì phần mềm phiên giải ra kết quả là bệnh đái tháo đường, kèm thêm khuyến cáo nên nhịn ăn ít nhất tám giờ, bắt đầu thay đổi lối sống và cần điều trị... Ngoài ra, phần mềm có thể giúp cảnh báo nếu sử dụng loại thuốc này có thể gặp tác dụng phụ gì…

“Phần mềm chỉ có giá trị khuyến cáo bác sĩ mà không thay thế hoàn toàn. Đây không phải bác sĩ người máy, cứ nhập dữ liệu vào là ra kết quả, mà vẫn đòi hỏi bác sĩ có chuyên môn”, PGS Thanh nói.

Để ngăn chặn đẩy lùi bệnh đái tháo đường ở Việt Nam, Cục trưởng Khuê kêu gọi mỗi người dân cần duy trì lối sống lành mạnh, phát hiện sớm bệnh, tuân thủ điều trị nhằm hạn chế bệnh tiến triển nặng.

“Bệnh đồng hành với người bệnh suốt đời vì thế mục tiêu của việc điều trị để duy trì bệnh, không dẫn đến biến chứng”, Cục trưởng Khuê nhấn mạnh.

Nam Phương