Bộ trưởng Y tế: Có hiện tượng lợi dụng, nâng giá thuốc đấu thầu
(Dân trí) - Giữa bối cảnh lùm xùm các vụ án trong ngành y làm nóng Quốc hội những ngày qua, báo cáo gửi đến các ĐBQH của Bộ trưởng Y tế trình bày nhiều nội dung, ngoài vấn đề phản ứng tiêm vắc xin, các vụ tiêu cực… có cả “giải trình” về việc đấu thầu thuốc.
Báo cáo về tình hình đầu thầu thuốc tại các Sở Y tế khi triển khai áp dụng quy định mới tại thông tư 01 ban hành đầu năm 2012, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến khẳng định, kết quả bước đầu cho thấy sự ưu việt, hiệu quả.
Hiệu quả kinh tế thể hiện bằng tỷ lệ tiết kiệm 25-30% kinh phí mua thuốc, nhiều mặt hàng có giá trúng thầu năm 2013 giảm nhiều so với năm 2012, tiết kiệm hàng chục tỷ đồng cho các đơn vị. Quy định mới cũng đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch trong đấu thầu thuốc khi chia thành các nhóm thuốc căn cứ vào tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lượng, tiêu chí xét, chấm điểm…
Tuy nhiên, còn một số ý kiến đánh giá khác, Bộ trưởng Y tế lần lượt giải thích.
Về ý kiến cho rằng một số mặt hàng thuốc trúng thầu còn chênh lệch giữa các đơn vị, bà Tiến xác nhận đây là thực tế của quá trình cạnh tranh do thời điểm đấu thầu của các cơ sở y tế khác khau (từ đầu năm đến cuối năm), do điều kiện địa lý, quãng đường đi lại, số lượng thuốc mỗi cơ sở “đặt hàng”, các điều kiện giao nhận, thời hạn thanh toán khác nhau.
“Dù vậy, sự khác biệt về giá trúng thầu giữa các cơ sở cơ bản chỉ chênh nhỏ. Việc chênh giá bất hợp lý của cùng mặt hàng tại một số cơ sở khám chữa bệnh khác nhau chỉ là một vài trường hợp cá biệt”, bản báo cáo viết.
Từ vấn đề này, tháng 6/2013, bà Tiến đã có chỉ thị về việc tăng cường quản lý, giám sát hoạt động đấu thầu cung ứng thuốc trong các cơ sở, chỉ đạo các Sở tiến hành thương thảo giá với nhà thầu để mua thuốc với mức giá phù hợp mặt bằng chung với những trường hợp có chênh lệch bất hợp lý so với các cơ sở khác hoặc giá công bố trên website của Cục Quản lý dược.
Về ý kiến cho rằng thuốc trúng thầu giá rẻ có thể không đảm bảo chất lượng, nữ Bộ trưởng phân tích, quy trình đánh giá lựa chọn thuốc trúng thầu theo thông tư 01, giá thuốc là tiêu chí cuối cùng để cân nhắc. Các tiêu chí đánh giá về tiêu chuẩn, chất lượng thuốc được đưa lên hàng đầu. Thuốc muốn trúng thầu phải qua bước đánh giá đáp ứng các tiêu chuẩn về kỹ thuật, chất lượng mới được chuyển sang bước so sánh về giá.
Ngoài ta, thuốc được cấp số đăng ký lưu hành phải đảm bảo chất lượng và an toàn, hiệu quả khi sử dụng. Hệ thống kiểm nghiệm sau đó cũng thực hiện công tác hậu kiểm về kiểm tra chất lượng thuốc. Tất cả các trường hợp không đạt tiêu chuẩn chất lượng theo hồ sơ đăng ký lưu hành sẽ bị xử lý như thu hồi, rút số đăng ký.
Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến trình bày, thời gian tới sẽ tiếp tục thay đổi, bổ sung quy định đặc thù trong đấu thầu thuốc theo hướng phân chia nhỏ hơn nữa các nhóm trong gói thầu thuốc theo tên generic nhằm tạo thuận lợi cho các cơ sở trong việc lựa chọn.
Về ý kiến một số thuốc trúng thầu hàm lượng không thông dụng với giá cao, người đứng đầu ngành Y tế xác nhận, trong quá trình giám sát công tác đầu thầu, Bộ đã phát hiện một số trường hợp cá biệt lợi dụng việc có một số thuốc với hàm lượng mới và không thông dụng, ít cạnh tranh nhằm mục đích nâng giá thuốc trúng thầu.
Giải pháp cho các vấn đề, Bộ trưởng Y tế cho biết đã thành lập Tổ công tác liên ngành về giá thuốc, xem xét, giám sát chặt chẽ về giá thuốc kê khai đối với các loại thuốc có hàm lượng không thông dụng. Rà soát tất cả các trường hợp mặt hàng này, không để nhập nhèm giá để có mức giá bất hợp lý so với các mặt hàng thông dụng khác.
Bộ cũng chỉ đạo các cơ sở y tế trong quá trình lập kế hoạch, tổ chức đấu thầu mua các mặt hàng này phải giao Hội đồng thuốc và điều trị của bệnh viện chịu trách nhiệm trong việc đưa ra các ý kiến chuyên môn, căn cứ khoa học để lựa chọn thuốc, đồng thời kiểm soát chặt chẽ về giá trong quá trình xét thầu.
Ngoài ra, Bộ sẽ tổ chức, chỉ đạo hệ thống thanh tra dược thanh kiểm tra, xử lý nghiêm các đơn vị vi phạm.