Bi hài chuyện mổ nhầm

Viêm phần phụ, u nang buồng trứng xoắn tưởng viêm ruột thừa

Đây là trường hợp điển hình nhất trong việc chẩn đoán nhầm, có nhiều trường hợp mổ ra mới biết không phải viêm ruột thừa! Vì viêm phần phụ, nhất là phần phụ bên phải cũng có triệu chứng đau hố chậu phải, cũng sốt, ấn hố chậu phải người bệnh cũng nhảy nhổm và khi siêu âm, nếu bác sĩ chưa đủ kinh nghiệm, bụng bệnh nhân có nhiều hơi thì rất dễ nhầm.

Tuy nhiên, nhầm lẫn này có thể sửa chữa được: bệnh nhân nữ có triệu chứng đau hố chậu thường được khám thêm phụ khoa nếu có nghi ngờ giữa viêm ruột thừa và u nang buồng trứng xoắn hay viêm mủ phần phụ.

Vỡ mật mới biết không phải viêm dạ dày

Bệnh nhân đau hạ sườn phải và thượng vị kèm theo ói mửa nhiều, nếu có tiền căn viêm loét dạ dày thì rất khó chẩn đoán là viêm túi mật hay viêm dạ dày cấp (nhất là bệnh nhân không sốt). Nếu nhân viên y tế khám chưa kỹ và không cho làm siêu âm trong cấp cứu thì rất dễ bỏ qua căn bệnh viêm túi mật cấp do sỏi túi mật. Chỉ đến khi túi mật có mủ vỡ vào ổ bụng gây viêm phúc mạc thì mới chẩn đoán ra, khi ấy đã quá trễ. Chính vì vậy, bệnh nhân nên nói rõ cho thầy thuốc nếu có các triệu chứng liên quan đến sỏi túi mật như khó tiêu, đau tức hạ sườn phải khi ăn nhiều dầu mỡ, và nhất là mạnh dạn từ bỏ quan niệm đau dạ dày là bệnh của người Việt Nam!

Viêm đáy phổi nhầm với viêm phúc mạc

Để tránh lầm lẫn giữa các bệnh cần phải mổ với các bệnh chỉ cần điều trị nội khoa, rất cần sự thăm khám tỉ mỉ của thầy thuốc, và cần làm đủ các xét nghiệm cần thiết, nhất là các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh. Tuy nhiên, yêu cầu này có thể thực hiện được không, khi mà các trường hợp như thế thường đến trong tình trạng cấp cứu, mà phòng cấp cứu của mọi bệnh viện thì đang quá tải?

Gần 30 năm hành nghề y, không dưới mười lần tôi gặp sự lầm lẫn trớ trêu này. Bệnh nhân thường có sốt kèm ho nhiều. Có bệnh nhân đang được điều trị tại khoa hô hấp hay khoa nội, đột nhiên đau bụng dữ dội, nhất là hai bên hạ sườn sau đó lan khắp bụng. Bác sĩ khám thấy có phản ứng phúc mạc và quyết định chuyển phòng mổ, đến hồi mở bụng ra mới ngỡ ngàng là không hề có mủ trong khoang màng bụng, không có tổn thương nào được phát hiện! Bệnh nhân được đóng bụng lại với bao nỗi nghi hoặc của người thầy thuốc ngoại khoa. Sáng hôm sau bệnh nhân được chụp X-quang phổi thấy có tình trạng viêm phổi thuỳ dưới nặng. Sai lầm này có thể tránh được cũng bằng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang bụng và phổi trước khi quyết định phẫu thuật.

Nhồi máu cơ tim na ná loét dạ dày

Nếu đau vùng thượng vị, đột ngột tăng lên dữ dội và lan lên ngực trái, đau đến nỗi không dám cử động và kèm xuất hạn mồ hôi, ói mửa nhiều thì rất dễ chẩn đoán là thủng dạ dày, nhất là khi bệnh nhân có tiền sử loét dạ dày. Tuy nhiên, cũng rất cần phải đo điện tim ngay cho bệnh nhân nhằm phát hiện những trường hợp nhồi máu cơ tim cấp thể dưới hoành. Tại TP.HCM vài năm trước, có bác sĩ bị nhồi máu cơ tim lại tưởng mình viêm dạ dày sắp thủng, ra y lệnh cho điều dưỡng tiêm thuốc giảm đau và vị bác sĩ này chết ngay sau khi tiêm, gây ra bao nỗi oan ức cho anh điều dưỡng!

Nói chung, để tránh lầm lẫn giữa các bệnh cần phải mổ với các bệnh chỉ cần điều trị nội khoa, rất cần sự thăm khám tỉ mỉ của thầy thuốc, và cần làm đủ các xét nghiệm cần thiết, nhất là các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh. Tuy nhiên, yêu cầu này có thể thực hiện được không, khi mà các trường hợp như thế thường đến trong tình trạng cấp cứu, mà phòng cấp cứu của mọi bệnh viện thì đang quá tải?

Theo PGS.TS.BS Nguyễn Hoài Nam

Sài Gòn tiếp thị