FicaBác sĩ cảnh báo dấu hiệu dễ nhầm lẫn của căn bệnh đang vào mùa
(Dân trí) - Trong bối cảnh tay chân miệng đang tăng tại TPHCM, bác sĩ cảnh báo một số dấu hiệu dễ gây nhầm lẫn với bệnh dị ứng hoặc nhiệt miệng, dẫn đến chậm trễ điều trị.
Bà Lương Ngọc Bích (60 tuổi, ngụ quận 11, TPHCM) cho biết, bé N., cháu gái 3 tuổi của bà rất hay bị sốt, đã nhiều lần phải nhập viện vì sốt cao đến mức co giật.
Năm ngày trước, bé bất ngờ lên cơn sốt cao khi đang đi học. Từ chiều đến đêm, bé sốt liên tục 38-39 độ C không hạ, người lừ đừ.
"Cháu tôi có tiền sử sốt cao co giật nhiều lần. Lần này, tuy chưa có hiện tượng co giật, nhưng nhìn cháu sốt mãi, tôi lo quá nên giục con đưa cháu vào viện ngay trong đêm", bà Bích chia sẻ với Dân trí.
Tại thời điểm nhập viện, bé sốt cao, chưa có dấu hiệu ngoài da, được các bác sĩ cho nằm theo dõi. Phải 2-3 ngày sau, các nốt mụn nước - dấu hiệu đặc trưng của bệnh tay chân miệng - bắt đầu nổi rõ trong miệng, tay, chân bé.
Trẻ được chẩn đoán mắc tay chân miệng mức độ vừa, được cho nằm điều trị nội trú tại khoa Nhi B, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM.
Sau 5 ngày nằm viện, bé N. đã hết sốt, sức khỏe bình thường, dù các nốt mụn nước vẫn chưa lặn hẳn.
Bé N. hồi phục tốt sau 5 ngày nằm viện (Ảnh: Diệu Linh).
Căn bệnh diễn tiến nặng trong thời gian ngắn
N. là một trong nhiều trường hợp đang nằm điều trị tay chân miệng tại khoa Nhi B, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM trong tháng 5.
Bác sĩ chuyên khoa II Lê Thị Mỹ Linh, Trưởng khoa Nhi B cho biết, thời điểm hiện tại, số lượng bệnh nhi nhập viện điều trị tay chân miệng tuy không quá nhiều, nhưng mọi người không nên chủ quan.
Tại khoa Nhi B, những trẻ mắc tay chân miệng từ độ 2A, 2B sẽ được chỉ định nhập viện và theo dõi sát những dấu hiệu chuyển độ. Những bé có dấu hiệu chuyển độ nặng hơn sẽ được chuyển sang khoa Hồi sức tích cực chống độc trẻ em.
Tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm do virus đường ruột gây ra, lây truyền từ người sang người chủ yếu theo đường tiêu hóa, do đó rất dễ lây lan khi vệ sinh không được đảm bảo, thường gặp ở các trường học, nhà trẻ…
Bệnh xảy ra quanh năm, thường gặp ở trẻ em, đặc biệt là nhóm dưới 5 tuổi, nhưng vẫn có thể xảy ra ở trẻ lớn và người trưởng thành.
Tay chân miệng có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm não - màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện sớm và xử trí kịp thời.
Hiện tại, tay chân miệng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chỉ điều trị hỗ trợ, theo dõi sát, phát hiện sớm, phân độ đúng và điều trị phù hợp.
Hầu hết bệnh đều diễn tiến nhẹ, nhưng cần theo dõi kỹ. Trong trường hợp trẻ xuất hiện những dấu hiệu nặng từ ngày 2-5 của bệnh như sốt cao, sốt cao không hạ, ngủ giật mình chới với, nôn ói nhiều, lừ đừ cần nhập viện để được điều trị kịp thời.
Trẻ nếu chỉ có sang thương da (sẩn hồng ban bóng nước lòng bàn tay, chân, đầu gối, mông) hoặc loét họng, không kèm dấu hiệu nặng, sẽ được điều trị ngoại trú và hướng dẫn những dấu hiệu nặng cần theo dõi tại nhà, hẹn tái khám 1-2 ngày.
Vết ban tay chân miệng điển hình trên chân bệnh nhi (Ảnh: Diệu Linh).
Theo bác sĩ Linh, một số trường hợp tay chân miệng có dấu hiệu không điển hình như sẩn hồng ban không rõ ràng hoặc chỉ có loét miệng hay chỉ có triệu chứng thần kinh, tim mạch, hô hấp mà không phát ban da và loét miệng.
Ngoài ra, một số trẻ xuất hiện sang thương trên da nhiều bị nhầm lẫn với sốt phát ban, dị ứng, bệnh da liễu thông thường hay nhiệt miệng…
Các trường hợp này rất dễ gặp biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm và xử trí kịp thời.
Để phòng ngừa tay chân miệng, gia đình cần đảm bảo vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng trước và sau chăm sóc trẻ (đặc biệt sau khi thay tã, sau khi tiếp xúc phân, nước bọt), rửa sạch đồ chơi, vật dụng trẻ hay tiếp xúc.
Bác sĩ Linh cũng khuyến cáo, cần tránh tâm lý kiêng tắm khi trẻ bệnh.
"Việt Nam là nước có khí hậu nóng nên bé cần tắm rửa sạch sẽ để da thông thoáng, tránh không làm vỡ các mụn nước. Ngoài ra, bé cần được vệ sinh răng miệng, nghỉ ngơi, tăng cường dinh dưỡng theo độ tuổi, thức ăn lỏng, dễ tiêu, để nguội, chia nhiều cữ nhỏ...", bác sĩ Linh cho hay.
Số ca tăng mạnh từ đầu năm
Trong 4 tháng đầu năm, hệ thống giám sát dịch bệnh của Bộ Y tế ghi nhận khoảng 15.000 ca mắc tay chân miệng khắp cả nước trong 4 tháng đầu năm 2025. Trong đó, 93% là trẻ 1-5 tuổi.
Theo ThS.BS Phan Thị Ngọc Uyên, khoa Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật, Viện Pasteur TPHCM, từ năm 2011 đến nay, tay chân miệng luôn nằm trong top 5 bệnh truyền nhiễm có số ca mắc và ca tử vong cao nhất.
Tại Việt Nam, tay chân miệng lưu hành quanh năm ở tất cả các tỉnh thành với hàng chục ngàn ca mắc. Các ca bệnh tập trung chủ yếu tại khu vực phía Nam, chiếm 60-80% tổng số ca so với cả nước.
Riêng trong 19 tuần đầu năm 2025, khu vực phía Nam ghi nhận 14.600 ca mắc và chưa ghi nhận ca tử vong. Diễn tiến hiện tại cho thấy số ca mắc đang tăng so với cùng kỳ năm trước.
Dữ liệu ca bệnh độ nặng trong năm 2025 cho thấy không có biến động gia tăng, số ca nặng đang đi ngang, khác với xu hướng tăng của tổng số ca mắc.
Tại TPHCM, trong 5 tháng đầu năm 2025, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TPHCM ghi nhận 6.711 ca tay chân miệng, tăng 49% so với cùng kỳ năm ngoái (4.510 ca). Trong đó, số ca điều trị nội trú là 967 ca, tăng 15% so với năm 2024.
Tình hình bệnh được đánh giá là phức tạp dù chưa có ca tử vong. Từ tuần thứ 8, số ca mắc tăng mạnh và đạt đỉnh trong tuần 20 với 916 ca - cao hơn 40% so với trung bình 4 tuần trước.
