5 phát hiện thiếu cơ sở khoa học nhất 2016

Báo cáo ca bệnh do quần jean khuấy động truyền thông

Một ca bệnh duy nhất đã khiến các phương tiện truyền thông của Anh lên cơn sốt, cho phép họ đào bới không biết ngượng để trưng ra hình ảnh của những ngôi sao mặc quần jean bó như Russell Brand, Kate Moss, Harry Styles và Nữ công tước xứ Cambridge. Từ giọng điệu của các bài báo, bạn có thể tưởng (nhầm) rằng các tín đồ thời trang đang gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng liên quan đến quần jean bó. Trong khi trên thực tế, cuộc tranh cãi sôi nổi được khơi mào chỉ bởi… một trường hợp duy nhất.

Một thiếu nữ ở Úc, sau khi mặc quần bó và ngồi xổm trong một thời gian dài, đã bị yếu mắt cá chân nghiêm trọng. Cô gái bị ngã và không thể tự đứng dậy được, và rút cục người ta phải cắt chiếc quần bó. Nạn nhân phải nằm viện bốn ngày cho đến khi hồi phục.

Các bác sĩ cho rằng cô gái bị một tình trạng gọi là hội chứng khoang, trong đó sự chèn ép ở một bó cơ có thể ảnh hưởng xấu đến chức năng cơ bắp và thần kinh.

Kể từ khi câu chuyện ầm ĩ hồi tháng 6, chưa hề có trường hợp nào khác được báo cáo, vì vậy các chuyên gia y tế khẳng định các cư dân ở Đông London vẫn an toàn.

Sâm panh ngăn ngừa sa sút trí tuệ

"Uống ba ly rượu sâm panh mỗi tuần có thể giúp ngăn ngừa sa sút trí tuệ và bệnh Alzhermer,” tờ Daily Mirror tuyên bố hồi tháng 11.

Nhưng nghiên cứu mà bài báo này trích dẫn không hề đề cập đến bất kỳ đối tượng nào là người bệnh sa sút trí tuệ, hoặc thậm chí là con người nói chung.

Nghiên cứu từng được công bố vào năm 2013 nhưng mãi gần đây mới lan truyền trên các trang mạng xã hội. Nó xem xét tác động có thể có của các axit phenolic được tìm thấy trong rượu sâm panh lên trí nhớ của… chuột. Theo đó, chuột uống sâm panh nhớ đường đi trong mê cung tốt hơn chuột uống đồ uống không cồn. Những con chuột này nhớ được gần 5 trong số 8 lần, so với 4 trong số 8 lần ở những con chuột không uống rượu.

Với ý chí vĩ đại nhất trên thế giới, cũng không thể phiên giải một sự cải thiện thành tích nhỏ ở một số ít con chuột trở thành giảm nguy cơ sa sút trí tuệ ở người bằng cách uống sâm panh.

Đại hoàng có thể cứu sống bạn

Trong tháng 10, trang nhất của tờ Daily Express chạy tít "Đại hoàng có thể cứu sống bạn" nhờ đặc tính diệt tế bào ung thư của parietin - một chất được tìm thấy trong đại hoàng.

Đúng như bạn nghi ngờ, lời tuyên bố này là không có cơ sở. Các thí nghiệm mới chỉ được thực hiện trên các tế bào ung thư nuôi cấy và trên chuột.

Một trích dẫn hợp lý hơn nhiều được đưa ra bởi người phát ngôn từ tổ chức Nghiên cứu Ung bướu Anh quốc: "Cho dù chứng tỏ rằng parietin có thể điều trị ung thư ở người thì cũng rất khó có thể ăn đủ lượng đại hoàng để nhận được những lợi ích".

Bạn có thể bị lây bệnh Alzheimer

Tháng Chín, tờ Daily Mirror khẳng định "Bạn có thể lây bệnh Alzheimer", trong khi Mail Online bóng gió rằng một "nghiên cứu mới có tiếng vang lớn cho thấy bệnh (Alzheimer) lây truyền như bệnh bò điên (bệnh Creutzfeldt – Jakob) và có thể lây qua truyền máu, phẫu thuật và nhổ răng".

Không phải xem xét gì nhiều, vì chính nghiên cứu “có tiếng vang lớn” đó đã kết luận: "Không có gì gợi ý rằng bệnh Alzheimer là một bệnh truyền nhiễm và không có bằng chứng ủng hộ ý kiến cho rằng bệnh Alzheimer có thể lây truyền, nhất là qua truyền máu".

Thực tế là một nghiên cứu nhỏ cho thấy hoóc môn tăng trưởng người bị nhiễm bệnh, hiện không còn được sử dụng, đã làm lây bệnh bò điên cho 8 người trong những năm 1980.

Rượu sẽ khiến bạn tỏa sáng

"Theo khoa học, một ly rượu có thể khiến bạn ngời sáng hơn như thế nào," tờ Independent chạy tít trong tháng Ba. Nhưng cái "khoa học" đó hóa ra là một thí nghiệm được tiến hành trong điều kiện rất nhân tạo.

Tiêu đề bài viết bắt nguồn từ một nghiên cứu nhỏ nhằm tìm hiểu xem việc uống rượu có khiến con người ta hấp dẫn hơn về mặt thể xác với những người khác hay không. Theo kết quả của nghiên cứu ảnh chụp những người vừa uống một lượng cồn nhỏ (một ly lớn rượu vang) được đánh giá là hấp dẫn hơn so với ảnh chụp những người tỉnh táo.

Nhưng ảnh của những người uống đến ly thứ hai đã không còn được đánh giá là hấp dẫn hơn so với những người không uống gì, và tác động của rượu đối với sức hấp dẫn là rất ít ỏi.

Rượu có thể khiến bạn nghĩ rằng mình hấp dẫn, nhưng thực tế không hoàn toàn như vậy.

Cẩm Tú