"Trùm" phân phối độc quyền 30 nhãn hiệu thuốc lá bị truy tố

VKSND Tối cao đã hoàn tất cáo trạng vụ án Vi phạm các quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, truy tố 5 bị can về tội danh trên.

Các bị can gồm: Mai Thị Thanh Thủy (Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn Tài Thắng - Công ty Tài Thắng), Lê Tuấn Tú (con trai bị cáo Thủy, Tổng Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại Quốc tế Tuấn Phát - Công ty Tuấn Phát), Đinh Thị Lan Hương (kế toán), Nguyễn Thị Phương (kế toán), Trịnh Thị Thanh Hòa (thủ kho kiêm thủ quỹ 2 công ty).

Theo cáo trạng, năm 1998, Thủy thành lập Công ty Tài Thắng, kinh doanh bán buôn sản phẩm thuốc lá, thuốc lào.

Đến năm 2009, Thủy tiếp tục mở Công ty Tuấn Phát, giao con trai Tuấn Tú làm Tổng Giám đốc, cũng bán buôn thuốc lá, thuốc lào. Dù công ty là 2 pháp nhân độc lập nhưng đều do Mai Thị Thanh Thủy chỉ đạo hoạt động.

Tú chỉ hỗ trợ Thủy điều hành 2 công ty; cùng sử dụng chung bộ máy nhân sự gồm kế toán, thủ quỹ, nhân viên kinh doanh, lái xe... và có cùng trụ sở ở số 45 Nguyễn Siêu, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Từ năm 2017 đến tháng 9/2023, Mai Thị Thanh Thủy đã sử dụng 2 pháp nhân công ty nêu trên để ký các hợp đồng làm nhà phân phối cấp 1 và phân phối độc quyền khoảng 30 nhãn hiệu sản phẩm thuốc lá (Sài Gòn vàng, bạc, xanh; Du lịch; Thăng Long...).

Quá trình kinh doanh, Thủy sử dụng số tiền lợi nhuận từ bán hàng vào công việc cá nhân và các hoạt động khác của 2 công ty nhưng không có tài liệu, chứng từ để hạch toán chi phí.

Do đó, nữ giám đốc lợi dụng vị trí là nhà phân phối cấp 1 và nhà phân phối độc quyền để thỏa thuận, yêu cầu khách hàng phải đồng ý việc ghi giá trị hàng hóa trên hóa đơn mua bán thấp hơn giá trị thanh toán thực tế, sau đó chuyển lại số tiền chênh lệch ngoài hóa đơn cho Thủy.

Vì muốn mua được các sản phẩm thuốc lá từ Công ty Tài Thắng, Công ty Tuấn Phát để kinh doanh, 51 doanh nghiệp và 80 cá nhân tại 31 tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc đã đồng ý thực hiện theo yêu cầu, thỏa thuận của Thủy.

Hàng năm, Thủy và con trai sử dụng pháp nhân 2 công ty ký các hợp đồng nguyên tắc bán sản phẩm thuốc lá cho khách hàng nhưng không ghi giá bán hàng hóa. Việc xác định giá bán hàng được căn cứ vào đơn hàng tại các thời điểm giao hàng cụ thể.

Mỗi lần khách hàng có nhu cầu mua hàng, Thủy và Tú trực tiếp trao đổi hoặc giao cho Hương, Phương liên hệ, thông báo với khách hàng giá bán thực tế, giá ghi trên Hóa đơn Giá trị gia tăng thấp hơn giá bán thực tế 5-12%. Số tiền để ngoài hóa đơn đối với từng khách hàng cụ thể đều do Thủy và Tú quyết định.

Theo cáo buộc, hành vi trên của Thủy đã không phản ánh đúng giá trị giao dịch thực tế, từ đó để ngoài sổ sách kế toán số tiền hơn 195 tỷ đồng, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 47 tỷ đồng.

VKS đánh giá Lê Tuấn Tú có vai trò giúp sức cho Thủy trong việc liên hệ, thỏa thuận với khách hàng và chỉ đạo, điều hành hoạt động 2 công ty. 3 bị cáo còn lại là đồng phạm với Thủy.

Đối với nhóm 131 khách hàng (51 doanh nghiệp và 80 cá nhân) mua thuốc lá của Thủy, cơ quan tố tụng xác định họ có dấu hiệu của hành vi giúp sức cho Thủy.

Tuy nhiên, cáo trạng cho biết do khách hàng không còn lưu giữ tài liệu hoặc có lưu giữ nhưng không đầy đủ (trong việc chi tiền ngoài hóa đơn); việc theo dõi tiền ngoài hóa đơn trên sổ sách nội bộ của 2 công ty không thể xác định được chính xác từng khách hàng trả bao nhiêu tiền ngoài hóa đơn.

Đồng thời, kết quả điều tra đến nay không có căn cứ xác định thiệt hại về thuế của từng khách hàng gây ra. Do vậy, cơ quan điều tra kết luận không đủ căn cứ xem xét trách nhiệm hình sự đối với các khách hàng này.