Thủ đoạn trốn thuế của nguyên Chủ tịch Tập đoàn Asanzo Phạm Văn Tam

Trước khi bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM khởi tố, ông Phạm Văn Tam và Tập đoàn Asanzo đã vướng hàng loạt thông tin về việc trốn thuế cũng như việc sử dụng hàng Trung Quốc "đội lốt" hàng Việt Nam chất lượng cao.

Bóc tem "made in China", gắn tem "made in Vietnam"

Công ty cổ phần Asanzo được thành lập vào tháng 10/2016 với vốn điều lệ 100 tỷ đồng. Chủ đầu tư lớn nhất của Tập đoàn Asanzo là ông Phạm Văn Tam, góp vốn 90 tỷ đồng (sở hữu 90%), 10% vốn còn lại chia đều cho 5 chủ đầu tư khác, trong đó có ông Phạm Xuân Tình (Tổng giám đốc Công ty CP Tập đoàn Asanzo). 

Năm 2019, trong khi tập đoàn phát triển như "vũ bão", báo chí phản ánh một số sản phẩm của Asanzo "đội lốt" thương hiệu Việt để lừa người tiêu dùng. Cụ thể, doanh nghiệp này nhập hàng Trung Quốc nhưng sau đó cho công nhân bóc tem "made in China" (sản xuất tại Trung Quốc) để thay thế bằng "made in Vietnam" (sản xuất tại Việt Nam).

Ông Phạm Văn Tam lúc ấy biện minh rằng doanh nghiệp này chỉ nhập 70-80% phần cứng của các thiết bị điện tử từ Trung Quốc, 30% còn lại được nhập của các công ty phụ trợ Việt Nam.

Về việc nhập "nguyên con" các sản phẩm điện gia dụng rồi dùng thương hiệu Asanzo bán ra thị trường, ông Tam cho rằng sau khi các doanh nghiệp nước ngoài được hưởng những chính sách thuế ưu đãi theo các hiệp định thương mại thì Asanzo đã không thể cạnh tranh nổi. Asanzo đã chuyển từ lắp ráp sản phẩm sang vai trò đối tác thương mại, tức sản phẩm của Asanzo được gia công ở nước ngoài rồi nhờ các công ty phụ trợ nhập về Việt Nam và bán lại cho Asanzo. 

Sau khi báo chí vào cuộc, Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao đã tước danh hiệu Hàng Việt Nam chất lượng cao của doanh nghiệp này. 

Trốn thuế gần 16 tỷ đồng

Liên quan đến nghi vấn Tập đoàn Asanzo trốn thuế, đại diện Cục thuế TPHCM khi đó cho biết, nhiều doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa bán cho Công ty Asanzo lại do chính người lao động của doanh nghiệp này đứng tên để "bùa phép" hóa đơn, trốn thuế.

Cụ thể, các công ty chủ yếu do người lao động của Công ty Asanzo và các công ty thuộc hệ thống Tập đoàn Asanzo làm đại diện pháp luật để nhập khẩu hàng hóa, linh kiện sản phẩm điện tử, điện gia dụng, xuất bán cho Công ty Asanzo và các công ty thuộc hệ thống của tập đoàn này, lập hóa đơn có dấu hiệu ghi cao hơn giá trị giao dịch với mục đích trốn thuế GTGT và thuế thu nhập doanh nghiệp.

Sau khi Công ty Asanzo và các công ty thuộc hệ thống của Asanzo chuyển tiền cho các công ty nêu trên, tiền được chuyển ngược lại cho Tập đoàn Asanzo.

Qua thanh tra tại hơn chục doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa bán cho Công ty Asanzo, Cục Thuế TPHCM khi đó phát hiện nhiều dấu hiệu sai phạm. Tháng 10/2019, Cục Thuế TPHCM đã xử phạt và truy thu 68 tỷ đồng đối với Công ty Asanzo.  

Ngoài ra, Asanzo cũng bị xử phạt với tình tiết tăng nặng là sau khi vi phạm có hành vi trốn tránh, che giấu vi phạm nên mức phạt chính là 26,3 tỷ đồng, bao gồm phạt về hành vi khai sai là 4,9 tỷ đồng, phạt 1,5 lần về hành vi không xuất hóa đơn là 6,3 tỷ đồng, phạt 1,5 lần thuế tiêu thụ đặc biệt là gần 14,7 tỷ đồng.

Hồ sơ vụ việc được Cục Thuế TPHCM chuyển hồ sơ cho Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM làm rõ.

Đến nay, cơ quan điều tra điều tra xác định ông Phạm Văn Tam đã chỉ đạo Phạm Xuân Tình ký kết các hợp đồng nguyên tắc với Công ty TNNHH đầu tư thương mại Việt Tài, Công ty TNHH đầu tư sản xuất An Thiên, Công ty THHH đầu tư xuất nhập khẩu Trần Thoài; sau đó không xuất hóa đơn và để ngoài sổ sách kế toán liên quan đến doanh thu bán hàng cho Công ty TNHH điện lạnh Asanzo của Công ty Cổ phần tập đoàn Asanzo.

Ngoài ra, bị can sử dụng hóa đơn không hợp pháp để hạch toán hàng hóa, nguyên liệu đầu vào trong hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế, nhằm mục đích trốn số tiền thuế phải nộp là hơn 15,7 tỷ đồng.