1. Dòng sự kiện:
  2. Đại án Vạn Thịnh Phát

Tập thể, người làm sai sẽ phải trả tiền bồi thường cho ông Chấn

(Dân trí) - Theo quy định của pháp luật, người bị oan sai có quyền yêu cầu cơ quan tố tụng bồi thường tất cả các khoản thiệt hại do việc oan sai gây ra. Và những cá nhân, tổ chức làm sai sẽ phải hoàn trả khoản bồi thường cho ông Chấn

Như Dân trí đã thông tin, ngày 4/11 ông Nguyễn Thanh Chấn (52 tuổi, ở thôn Me, xã Nghĩa Chung, Huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) đã được tạm trả tự do sau 10 năm chịu án tù chung thân về tội giết người. Cùng với đó, hung thủ giết người thực sự trong vụ án là đối tượng Lý Nguyễn Chung đã lộ diện. Sau chục năm lẩn trốn, Chung đã ra cơ quan điều tra để đầu thú.

Về việc bồi thường về những tổn thất đã gây ra cho ông Chấn, Luật sư Nguyễn Thị Hiên - Phó giám đốc Công ty Luật Thiên Minh, Đoàn luật sư Hà Nội cho rằng: “Sau phiên tái thẩm, theo Quy định của pháp luật về trách nhiệm bồi thường của nhà nước, nếu Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao xác định ông Chấn không phạm tội, Toà phúc thẩm TAND tối cao sẽ phải có trách nhiệm tiến hành việc thoả thuận bồi thường thiệt hại và khôi phục danh dự cho ông Chấn vì chính cơ quan này đã xét xử phúc thẩm vụ án và nội dung quyết định bản án vẫn kết tội ông Chấn.

Theo luật sư Hiên, trong trường hợp các bên không thoả thuận được mức bồi thường ông Chấn hoàn toàn có quyền khởi kiện, đưa vụ việc ra cơ quan toà án cấp có thẩm quyền để giải quyết. Ngoài ra, các cơ quan liên quan cần xem xét và xử lý trách nhiệm cá nhân của những người tiến hành tố tụng đã để xảy ra vụ việc này theo quy định của pháp luật về trách nhiệm bồi thường nhà nước đối với ông Chấn.

Luật sư Dương Kim Sơn cho rằng, 
Luật sư Dương Kim Sơn cho rằng, Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tuyên ông Chấn phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho ông Chấn 

Ngoài ra, các cá nhân, tập thể có liên quan đã “đẩy” ông Chấn vào con đường tội oan cũng phải liên đới, chịu trách nhiệm bồi thường theo quy định của pháp luật về bồi thường Nhà Nước. Những cá nhân, tổ chức này sẽ phải hoàn trả khoản bồi thường về ngân sách Nhà Nước.

Theo luật sư Nguyễn Chiến - Phó Tổng thư ký Liên đoàn Luật sư Việt Nam, thì khi ông Chấn vô tội, việc bồi thường sẽ được xem xét theo các quy định của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, cụ thể là theo Điều 32 của văn bản này, Tòa án cấp phúc thẩm sẽ có trách nhiệm bồi thường cho ông Chấn.

Bên cạnh đó, sau khi cấp có thẩm quyền xem xét những sai phạm về hoạt động tư pháp, rất có thể cả ba cơ quan tố tụng (Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Tòa án) đều phải có trách nhiệm liên đới trong việc bồi thường trách nhiệm (vật chất lẫn tinh thần) cho ông Chấn, trên cơ sở thương lượng giữa các bên.”

Luật sư Dương Kim Sơn cho rằng, 
Những ngày qua, căn nhà nơi cư trú của vợ chồng ông Chấn lúc nào thường xuyên đông người đến chia sẻ.

Luật sư Dương Kim Sơn - Giám đốc công ty luật TNHH TGT và cộng sự (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) - cho rằng, nếu Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao xét xử tái thẩm huỷ bản án phúc thẩm và đình chỉ vụ án thì Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tuyên ông Chấn có tội phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho ông Chấn về thiệt hại do thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút, trước khi xảy ra vụ việc.

Nếu ông Chấn có thu nhập ổn định từ tiền lương trong biên chế, tiền công từ hợp đồng lao động thì căn cứ vào mức lương, tiền công của tháng liền kề của ông Chấn trước khi xảy ra thiệt hại làm căn cứ để xác định khoản thu nhập thực tế. Trường hợp trước khi xảy ra thiệt hại mà ông Chấn có việc làm và hàng tháng có thu nhập nhưng không ổn định thì lấy mức thu nhập trung bình của ba tháng liền kề trước thời điểm xảy ra thiệt hại làm căn cứ để xác định khoản thu nhập thực tế.

“Còn nếu ông Chấn là nông dân, ngư dân, người làm muối, người trồng rừng, người làm thuê, người buôn bán nhỏ, thợ thủ công, lao động khác có thu nhập nhưng theo mùa vụ hoặc không ổn định thì lấy mức thu nhập trung bình của lao động cùng loại tại địa phương; trước khi xảy ra sự việc nếu không xác định được thu nhập trung bình thì lấy mức lương tối thiểu đối với cơ quan Nhà nước tại thời điểm giải quyết bồi thường làm căn cứ để xác định khoản thu nhập thực tế.”  - luật sư Sơn dẫn giải.

Ngoài ra, ông Chấn cũng có quyền đòi cơ quan tố tụng phải bồi thường do việc bị giảm sút sức khỏe của mình vì phải ngồi tù oan. Nhưng theo một số luật sư, nếu xác định ông Chấn bị oan, cơ quan tố tụng sẽ phải khôi phục danh dự cho ông Chấn bằng việc cải chính, xin lỗi công khai. Việc xin lỗi, cải chính công khai được thực hiện bằng các hình thức như: Trực tiếp xin lỗi, cải chính công khai tại nơi cư trú hoặc nơi làm việc của người bị thiệt hại có sự tham dự của đại diện chính quyền địa phương nơi người bị thiệt hại cư trú.
 

Điều 56. Nghĩa vụ hoàn trả và xử lí trách nhiệm của người thi hành công vụ, Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước.

1. Người thi hành công vụ có lỗi gây ra thiệt hại có nghĩa vụ hoàn trả cho ngân sách nhà nước một khoản tiền mà Nhà nước đã bồi thường cho người bị thiệt hại theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

2. Người thi hành công vụ có lỗi vô ý gây ra thiệt hại quy định tại Điều 26 của Luật này không phải chịu trách nhiệm hoàn trả.

3. Người thi hành công vụ ngoài việc phải hoàn trả khoản tiền quy định tại khoản 1 Điều này thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm còn phải bị xử lí kỉ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

Quốc Đô - Xuân Thái