Quy định xử phạt, quản lý người sử dụng trái phép ma túy

Tội phạm ma túy diễn biến phức tạp

Theo Bộ Công an, tình hình tội phạm ma túy trên thế giới, khu vực và trong nước tiếp tục diễn biến rất phức tạp, nhất là tại các tuyến, địa bàn trọng điểm. Tình trạng trồng cây có chứa chất ma túy vẫn xảy ra tại một số địa phương khu vực Tây Bắc, Tây Nguyên. Đáng lưu ý, tình trạng người dân trồng cây cần sa tại nhà riêng, vườn nhà; người nước ngoài thuê đất để trồng cần sa trái phép ở một số thành phố, đô thị lớn vẫn diễn ra. Tình hình tổ chức, chứa chấp, lôi kéo người khác sử dụng trái phép ma túy tiếp tục diễn biến phức tạp, các đối tượng đang có xu hướng thuê, sử dụng nhà trọ, nhà nghỉ, khách sạn, căn hộ chung cư, resort nghỉ dưỡng cao cấp để tổ chức sử dụng trái phép ma túy.

Cũng theo Bộ Công an, tổng số người nghiện ma túy trên toàn quốc hiện nay là hơn 217.000 người, số người sử dụng trái phép chất ma túy là gần 60.000 người. Đây là nguồn cầu ma túy rất lớn, là nguy cơ làm phát sinh, phát triển các loại tội phạm và tệ nạn xã hội khác, gây phức tạp về trật tự an toàn xã hội ở nhiều địa phương, nhất là số đối tượng sử dụng trái phép chất ma túy bị loạn thần, "ngáo đá" gây ra các vụ việc phức tạp về an ninh trật tự.

Trước tình hình đó, Bộ Công an đã chỉ đạo Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04 - Bộ Công an) và công an các đơn vị, địa phương thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp như: Tham mưu Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật phòng, chống ma túy (sửa đổi) và các văn bản hướng dẫn thi hành; Tham mưu Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021 - 2025. Phối hợp với các bộ, ngành, địa phương ban hành nhiều chương trình, kế hoạch, biện pháp công tác nhằm đấu tranh triệt phá các đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy; triệt xóa các tụ điểm ma túy phức tạp;...

Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2022, cơ quan công an đã khởi tố mới hơn 12.000 vụ, hơn 16.000 đối tượng phạm tội về ma túy; xử lý hành chính hơn 5.400 vụ, hơn 10.500 đối tượng, xử phạt 12,05 tỷ đồng; đấu tranh triệt xóa 273 điểm, 29 tụ điểm phức tạp về ma túy. Về cơ bản, toàn quốc không còn tụ điểm ma túy phức tạp, gây bức xúc trong quần chúng nhân dân.

Bộ Công an cho biết, để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm về ma túy, trong thời gian tới, Bộ Công an tiếp tục chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương tập trung thực hiện các giải pháp. Trong đó có giải pháp đẩy mạnh việc triển khai thi hành Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) và các văn bản hướng dẫn thi hành; Làm tốt công tác rà soát, thống kê, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy; Tham mưu cấp ủy, chính quyền các cấp tăng cường nguồn lực cho lực lượng Y tế, Lao động - Thương binh và Xã hội phục vụ công tác xác định tình trạng nghiện và công tác cai nghiện đảm bảo hiệu quả hơn.

Quy định xử phạt, quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy

Theo quy định tại khoản 1 Điều 23 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1 triệu đồng đến 2 triệu đồng.

Ngoài ra, đối với quy định quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, Chính phủ đã ban hành Nghị định 105/2021/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng, chống ma túy, trong đó quy định quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy.

Cụ thể, đối tượng bị quản lý là người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy mà không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 23 của Luật Phòng, chống ma túy.

Một người có dấu hiệu sử dụng trái phép chất ma túy khi có một trong các căn cứ sau đây: Tin báo, tố giác của cá nhân, cơ quan, tổ chức đã được cơ quan có thẩm quyền tiến hành xác minh, làm rõ; thông tin, tài liệu trong các vụ vi phạm pháp luật; người có biểu hiện mất năng lực nhận thức hoặc kiểm soát hành vi nghi do sử dụng ma túy; trên người, phương tiện, nơi ở của người đó có dấu vết của chất ma túy hoặc dụng cụ, phương tiện sử dụng trái phép chất ma túy; người điều khiển phương tiện có biểu hiện sử dụng chất kích thích nghi là ma túy; người có mặt tại các địa điểm có hành vi tổ chức, chứa chấp hoặc sử dụng trái phép chất ma túy nhưng không có lý do chính đáng; người tự khai báo hành vi sử dụng trái phép chất ma túy; người bị phát hiện quả tang sử dụng trái phép chất ma túy; những căn cứ khác theo quy định của pháp luật.

Khi có căn cứ cho rằng người có dấu hiệu sử dụng trái phép chất ma túy quy định nêu trên thì cơ quan, người có thẩm quyền xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể quy định tại khoản 2 Điều 22 của Luật Phòng, chống ma túy tiến hành xét nghiệm.

Khi có kết quả xét nghiệm dương tính thì cơ quan công an nơi phát hiện người sử dụng trái phép chất ma túy có trách nhiệm: Thực hiện xác minh nơi cư trú của người sử dụng trái phép chất ma túy; gửi thông báo về hành vi sử dụng trái phép chất ma túy cho chủ tịch UBND cấp xã nơi người sử dụng trái phép chất ma túy cư trú hoặc nơi phát hiện hành vi sử dụng trái phép chất ma túy trong trường hợp người sử dụng trái phép chất ma túy không có nơi cư trú ổn định để tổ chức quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy và lập hồ sơ quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy.

Về quyết định quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, trong thời hạn 3 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được thông báo về hành vi sử dụng trái phép chất ma túy và kết quả xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể, chủ tịch UBND cấp xã nơi người sử dụng trái phép chất ma túy cư trú ổn định hoặc nơi phát hiện hành vi sử dụng trái phép chất ma túy đối với người không có nơi cư trú ổn định ra quyết định và tổ chức quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy theo quy định tại khoản 2, khoản 4 Điều 23 của Luật Phòng, chống ma túy.

Thời hạn quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy là 1 năm, kể từ ngày chủ tịch UBND cấp xã ra quyết định quản lý.

Trong thời hạn quản lý, nếu người đang có quyết định quản lý bị phát hiện tiếp tục sử dụng trái phép chất ma túy mà không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 23 của Luật Phòng, chống ma túy thì chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền ra quyết định quản lý mới, trong đó xác định lại thời hạn quản lý là 1 năm, kể từ ngày ra quyết định quản lý mới.

Trường hợp người đang trong thời hạn quản lý chuyển nơi cư trú thì thời hạn quản lý được tính tiếp từ ngày chuyển đi tới khi hết thời gian quản lý còn lại.