Chủ tịch Alibaba Nguyễn Thái Luyện lĩnh án tù chung thân

Sau hơn 20 ngày xét xử và nghị án kéo dài, ngày 29/12, TAND TPHCM đưa ra phán quyết đối với bị cáo Nguyễn Thái Luyện (36 tuổi, Chủ tịch Công ty Cổ phần địa ốc Alibaba) cùng 22 đồng phạm về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Rửa tiền.

Theo đó, HĐXX tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thái Luyện mức án tù chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Bị cáo Võ Thị Thanh Mai (vợ Luyện) bị phạt mức án 20 năm tù về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và 12 năm tù về tội Rửa tiền. Tổng hợp hình phạt phải chấp hành là 30 năm tù (tù có thời hạn không quá 30 năm).

Bị cáo Nguyễn Thái Lĩnh (em trai Luyện) bị tuyên phạt mức án 17 năm tù và Nguyễn Thái Lực (em trai Luyện) bị tuyên phạt mức án 27 năm tù; Những đồng phạm còn lại trong vụ án bị phạt mức án 3 năm tù treo đến 19 năm tù.

Về dân sự, tòa buộc bị cáo Nguyễn Thái Luyện và vợ có trách nhiệm liên đới bồi thường cho bị hại số tiền 2.445 tỷ đồng. Đồng thời, bị cáo Mai còn bị cáo buộc có trách nhiệm nộp lại số tiền 13 tỷ đồng (tội Rửa tiền).

Bên cạnh đó, HĐXX kiến nghị Công an Đồng Nai, Công an Bà Rịa - Vũng Tàu, Công an tỉnh Gia Lai tiếp tục điều tra làm rõ một số đối tượng có liên quan trong vụ án.

Đây là vụ án phức tạp, số lượng người tham gia tố tụng đông "kỷ lục" nên HĐXX cần gần 8 tiếng để công bố toàn bản án. 

HĐXX xác định trong quá trình tố tụng có nhiều bị hại thay đổi chỗ ở, không có thông tin, tới thời điểm tuyên án, tòa nhận được đơn của hơn 3.900 bị hại. Tuy nhiên theo hồ sơ, tòa xác định trong vụ án có hơn 4.500 bị hại.

Bản thân bị cáo Luyện từng là nhân viên môi giới bất động sản. Tháng 5/2016, Luyện thành lập Công ty cổ phần địa ốc Alibaba (Công ty Alibaba) với vốn điều lệ 1 tỷ đồng. Hơn một năm sau, công ty thay đổi vốn điều lệ lên mức 1.600 tỷ đồng.

Với vai trò Chủ tịch HĐQT và lợi thế hiểu biết pháp luật, Luyện tìm cách lách luật, tạo dựng lên hệ thống kinh doanh các dự án bất động sản "ma".

Luyện thành lập 22 pháp nhân, giao cho người thân và nhân viên đứng tên, trong đó sử dụng 12 công ty với tư cách là chủ đầu tư 58 dự án bất động sản không có thật tại Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Thuận; tự phân lô, tách thửa trái pháp luật; quảng cáo gian dối để bán cho hàng nghìn người.

Bằng các thủ đoạn này, Chủ tịch Công ty Alibaba và đồng phạm là nhân viên dưới quyền đã chiếm đoạt gần 2.400 tỷ đồng của 4.560 khách hàng.

Quá trình xét xử, bị cáo Luyện một mực kêu oan, cho rằng mình không lừa đảo chiếm đoạt tài sản. HĐXX xác định tại Điều 6, Luật Đất đai 2013 quy định về nguyên tắc sử dụng đất phải đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và đúng mục đích sử dụng đất, tiết kiệm, có hiệu quả, bảo vệ môi trường và không làm tổn hại đến lợi ích chính đáng của người sử dụng đất xung quanh. Bên cạnh đó, mỗi địa phương có một quy định riêng về hạn mức sử dụng đất nhưng Nguyễn Thái Luyện đã "gom" đất vượt quá hạn mức gấp nhiều lần.

Căn cứ hồ sơ vụ án, xác định bị cáo Nguyễn Thái Luyện chưa xin phép thành lập dự án, đất chuyển nhượng chủ yếu là đất nông nghiệp, không đủ điều kiện chuyển nhượng, không có quy hoạch đất ở. Ngoài ra, việc rao bán dự án không có thật, Luyện còn sử dụng những chiêu trò để khiến bị hại tin tưởng, thu tiền của khách hàng và chiếm đoạt. 

"Các bị cáo chưa hoàn thành các nghĩa vụ tài chính như đóng tiền sử dụng đất, thuế, phí nhưng vẫn quảng cáo, rao bán cho khách hàng. Hành vi chào bán đất không có thật là vi phạm pháp luật hình sự. Do đó, HĐXX không chấp nhận quan điểm của luật sư cho rằng cơ quan tố tụng đã hình sự hóa quan hệ giao dịch dân sự", HĐXX nhận định.

Tòa xác định trong quá trình hoạt động, Công ty Alibaba nhiều lần bị xử phạt hành chính nhưng Luyện và đồng phạm không chấp hành mà còn chống đối, hủy hoại tài sản.

Tại tòa, một số luật sư bào chữa đề nghị tòa đổi tội danh. Về quan điểm này, HĐXX cho rằng căn cứ vào hồ sơ vụ án và diễn biến tại tòa có đủ căn cứ xác định bị cáo Nguyễn Thái Luyện và đồng phạm đã phạm vào tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

HĐXX xác định hành vi của bị cáo Luyện và đồng phạm là đặc biệt nguy hiểm cho xã hội, chiếm đoạt số tiền rất lớn, phá vỡ quy hoạch đất đai của Nhà nước. Trong vụ án này, bị cáo Luyện đóng vai trò chủ mưu, cầm đầu, chỉ đạo xuyên suốt toàn bộ hành vi phạm tội. Vì vậy, cần có mức án nghiêm khắc để giáo dục, răn đe. 

Luật sư bào chữa cho các bị cáo Võ Thị Thanh Mai (vợ Luyện), Nguyễn Thái Lực (em trai Luyện) và Huỳnh Kim Thắng (kế toán) cho rằng thân chủ không phạm tội Rửa tiền. HĐXX xác định với vai trò, nhiệm vụ của mình thì Mai và đồng phạm biết rõ số tiền 13 tỷ đồng có nguồn gốc từ phạm tội mà có. Nhưng sau khi Luyện và đồng phạm bị bắt, Mai đã chỉ đạo Lực, Thắng rút 13 tỷ đồng ra khỏi tài sản của Công ty Alibaba. Từ đó, tòa xác định cáo trạng truy tố 3 người về tội Rửa tiền là đúng người, đúng tội, không oan sai.

Những bị cáo còn lại, HĐXX xác định phạm tội với vai trò đồng phạm, giúp sức cho bị cáo Nguyễn Thái Luyện. Quá trình lượng hình, tòa ghi nhận cho các bị cáo nhiều tình tiết giảm nhẹ và phân hóa vai trò của từng người.