Bị cáo được miễn trách nhiệm hình sự có vô tội không?

Vừa qua, TAND TP Hà Nội đã đưa ra phán quyết cho 38 bị cáo trong đại án Việt Á. 

Trong đó, người nhận hình phạt nặng nhất là Chủ tịch Việt Á Phan Quốc Việt với 29 năm tù cho 2 tội danh. Bị cáo nhận mức án thấp nhất là cựu Giám đốc CDC Bình Dương Nguyễn Thành Danh, được tuyên miễn trách nhiệm hình sự.

Trao đổi với phóng viên Dân trí, luật sư Đặng Văn Cường (Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp) nhận định, hành vi của cựu Giám đốc CDC Bình Dương Nguyễn Thành Danh có dấu hiệu tội phạm nên cơ quan điều tra đã khởi tố, tạm giam để tiến hành điều tra, truy tố, xét xử là có căn cứ.

"Trong suốt quá trình điều tra, truy tố, xét xử, bị cáo này không kêu oan, không khiếu nại các quyết định hành vi tố tụng.

Tại phiên tòa sơ thẩm, bị cáo cũng nhận tội nhưng chỉ đề nghị xem xét trách nhiệm pháp lý sao cho phù hợp giữa công và tội và xem xét đến bối cảnh phòng chống dịch bệnh thời điểm đó", luật sư Cường nói.

Theo ông Cường, về bản chất pháp lý, hành vi của ông Danh thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm.

Tuy nhiên, việc HĐXX miễn trách nhiệm hình sự đối với bị cáo dựa trên tinh thần của Đảng và Nhà nước về đấu tranh phòng chống tham nhũng và bảo vệ cán bộ dám nghĩ dám làm theo các Nghị quyết của đảng và Nghị định của Chính phủ.

"Đây là chính sách pháp luật mới, chính sách hình sự, chính sách xét xử hình sự trong thời điểm hiện nay. Việc tòa án miễn trách nhiệm hình sự cho bị cáo thể hiện sự khoan hồng, nhân đạo của pháp luật, khuyến khích cán bộ đổi mới sáng tạo vì lợi ích của quốc gia", luật sư Cường nhận định.

Phân tích về hình phạt "miễn trách nhiệm hình sự", Trưởng văn phòng luật sư Chính Pháp cho biết, quy định của pháp luật thì thời hạn tạm giam, tạm giữ của bị cáo sẽ được bù trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù, thời hạn cải tạo không giam giữ.

Tuy nhiên, đối với trường hợp bị can, bị cáo được tòa án miễn trách nhiệm hình sự thì thời hạn tạm giam này sẽ không được tính toán để bù trừ, bồi thường.

"Nếu tòa án tuyên bị cáo không có tội thì thời hạn tạm giam mới là căn cứ để tính toán về mức bồi thường thiệt hại do bị giam oan sai", luật sư chia sẻ.

Luật sư Đặng Văn Cường nhấn mạnh, bản chất của miễn trách nhiệm hình sự là bị cáo có vi phạm pháp luật, hành vi cấu thành tội phạm nhưng do chính sách khoan hồng, do nguyên tắc phân hóa phân loại nên được miễn chứ không phải là không có tội.