Bà Trương Mỹ Lan thoát án tù chung thân về tội lừa đảo

Sáng 21/4, TAND Cấp cao tại TPHCM đưa ra phán quyết phúc thẩm đối với vụ án Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Rửa tiền và Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới (giai đoạn 2).

HĐXX tuyên giảm án cho bị cáo Lan từ tù chung thân xuống 20 năm tù về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; giữ nguyên hình phạt 12 năm tù về tội Rửa tiền và 8 năm tù tội Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới.

Tuy nhiên, tổng hợp với mức án tử hình (đã có hiệu lực pháp luật) tại giai đoạn một của vụ án, bà Trương Mỹ Lan phải chấp hành hình phạt chung là tử hình.

Gian dối trong phát hành trái phiếu

Theo HĐXX, trong vụ án này, bị cáo Trương Mỹ Lan (Chủ tịch HĐQT Vạn Thịnh Phát) có vai trò chủ yếu trong cả 3 tội danh, những đồng phạm còn lại giúp sức cho bà chủ Vạn Thịnh Phát thực hiện hành vi phạm tội.

Tòa phúc thẩm xác định bản án đối với bị cáo Trương Mỹ Lan và các đồng phạm là đúng người, đúng tội, không oan sai.

Với tội danh Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, bị cáo Trương Mỹ Lan - người nắm giữ phần lớn cổ phần tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng SCB - đã đồng ý với đề xuất phát hành trái phiếu để xử lý khó khăn tài chính cho SCB. Bà Lan tổ chức họp với lãnh đạo chủ chốt của Vạn Thịnh Phát và SCB, thống nhất phát hành trái phiếu thông qua 4 công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát (An Đông, Sunny World, Quang Thuận, Setra), đồng thời huy động 5 công ty khác đứng tên mua sơ cấp nhằm tạo dòng tiền khống.

Nhóm bị cáo thuê người lập khống chứng từ, thực hiện các giao dịch giả (nộp, rút tiền mặt, chuyển khoản), hạch toán khống để hợp thức dòng tiền ảo gần 31.000 tỷ đồng. Số tiền này được sử dụng để mua gần 309 triệu trái phiếu, hợp thức hóa tư cách trái chủ sơ cấp. Sau đó, bà Lan và các đồng phạm bán 25 gói trái phiếu khống cho hơn 35.800 nhà đầu tư.

HĐXX xác định bị cáo Lan giữ vai trò chủ mưu, chỉ đạo cấp dưới thực hiện hàng loạt hành vi gian dối, tạo dòng tiền ảo, che giấu nguồn gốc tài sản, sử dụng vào mục đích cá nhân. Việc lừa đảo hoàn tất khi các trái chủ không còn quyền kiểm soát tài sản.

Tại phiên phúc thẩm, bà Lan và luật sư cho rằng bị cáo không có ý thức chiếm đoạt tài sản. Tuy nhiên, căn cứ hồ sơ và diễn biến tại tòa, HĐXX bác bỏ lập luận này, khẳng định bị cáo có vai trò tổ chức, quyết định toàn bộ quy trình phát hành trái phiếu.

Sau khi chiếm đoạt, các bị cáo tiếp tục dùng nhiều thủ đoạn rút tiền mặt, chuyển khoản lòng vòng, phân phối trái phiếu qua hàng trăm nghìn người dân nhằm hợp thức hóa quy trình.

Đối với tội danh Rửa tiền, từ năm 2018 đến 2022, bà Lan chỉ đạo thuộc cấp chuyển hơn 415.000 tỷ đồng - số tiền tham ô từ SCB (giai đoạn 1) - ra khỏi hệ thống SCB, rút tiền mặt hoặc chuyển cho các cá nhân, pháp nhân nhằm che giấu nguồn gốc và tránh bị phát hiện. Cộng với số tiền chiếm đoạt từ phát hành trái phiếu, tổng số tiền rửa lên đến hơn 445.000 tỷ đồng.

Ngoài ra, bà Lan và đồng phạm còn bị xác định đã vận chuyển trái phép hơn 4,5 tỷ USD (tương đương hơn 106.000 tỷ đồng) qua biên giới.

Đã thu hồi hơn 8.600 tỷ đồng

Tòa sơ thẩm tuyên phạt bà Lan mức án tù chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Rửa tiền và Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới là phù hợp. Tuy nhiên, tại tòa phúc thẩm, HĐXX nhận được báo cáo của Cục Thi hành án dân sự TPHCM.

Theo đó, tính đến ngày 31/3, cơ quan chức năng đã thu hơn 8.600 tỷ đồng. Đồng thời, các cá nhân, tổ chức phải trả cho bà Lan hơn 21.000 tỷ đồng.

HĐXX xác định số tiền đã thu hồi và dự kiến thu hồi rất lớn, đây được xem là tình tiết mới. Bên cạnh đó, bà Lan có nhiều tình tiết giảm nhẹ, đã ăn năn hối cải, thể hiện thái độ mong muốn khắc phục hậu quả nên tòa xét thấy cần giảm nhẹ hình phạt tù chung thân xuống tù có thời hạn cho bị cáo.

Đối với kháng cáo của bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn (cựu Tổng giám đốc SCB) HĐXX cho rẳng bản án sơ thẩm tuyên phạt 17 năm tù về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới là phù hợp, không có căn cứ xem xét.

Đối với kháng cáo xin hưởng án treo của một số bị cáo, HĐXX cho rằng hậu quả vụ án này đặc biệt nghiêm trọng, không có căn cứ chấp nhận. Một số đồng phạm với bà Lan được tòa xác định phạm tội với vai trò hạn chế, hoàn cảnh gia đình khó khăn, tự nguyện khắc phục hậu quả nên có căn cứ chấp nhận kháng cáo giảm nhẹ hình phạt.

Chồng bà Lan được giảm án

Ông Chu Lập Cơ (chồng bà Lan) dù không kháng cáo, không bị kháng nghị nhưng HĐXX xác định bị cáo đã nộp lại toàn bộ số tiền bị cáo buộc về tội Rửa tiền (30 tỷ đồng) và tiếp tục nộp thêm 5 tỷ đồng để khắc phục chung hậu quả. Bên cạnh đó, tòa phúc thẩm cho rằng chồng bà Lan phạm tội có phần hạn chế, phụ thuộc nên mức án 2 năm tù cấp sơ thẩm tuyên phạt ông Cơ là có phần nghiêm khắc, cần giảm nhẹ hình phạt cho người này.

Đối với việc bà Trương Mỹ Lan đề nghị thu hồi 15.000 tỷ đồng tại một số tổ chức tín dụng, HĐXX xác định do giới hạn xét xử những nội dung trên nằm ngoài phạm vi xét xử.

Tại tòa phúc thẩm bà Lan đề nghị giải tỏa kê biên số tiền 43.000 tỷ đồng tại một số công ty, HĐXX cho rằng bà chủ Vạn Thịnh Phát có nghĩa vụ rất lớn trong việc bồi thường và người phụ nữ này đồng ý dùng số tiền trên để khắc phục hậu quả vụ án nên tiếp tục kê biên.

Đối với việc bà Lan xin lại 2 túi Hermès bạch tạng, HĐXX cho rằng đây là tài sản của bị cáo có nguồn tiền phạm tội mà có, nên tiếp tục tạm giữ. Bị cáo Trương Mỹ Lan xin miễn 30 tỷ đồng án phí dân sự sơ thẩm, tòa xác định người này không đủ điều kiện.