Ngành công nghiệp ô tô Australia có thể sửa sai bằng xe điện

Từng là một trong 13 nước hiếm hoi trên thế giới có ngành công nghiệp ôtô hoàn thiện từ thiết kế đến sản xuất, nhưng từ năm 2017 đến nay, Australia chủ yếu nhập khẩu xe để phục vụ nhu cầu trong nước. Cuối năm 2017, hầu hết các hãng đã đóng cửa nhà máy ôtô ở đây và Australia trở thành thành viên thứ hai trong G20, sau Ả-rập Saudi, không có ngành công nghiệp ôtô.

Tuy nhiên, Australia có thể làm sống lại ngành công nghiệp ô tô theo một cách thân thiện với môi trường, thông qua việc khai thác nguồn tài nguyên khoáng sản trù phú để sản xuất xe điện.

Đó là kế hoạch được đưa ra trong báo cáo mang tên Tái thiết ngành ô tô ở Australia của Trung tâm Carmichael thuộc Học viện Australia. Theo đó, hiện vẫn có 34.258 lao động đang làm việc trong ngành ô tô; cụ thể là sản xuất phụ tùng cho chuỗi cung ứng toàn cầu và nhiều khu vực của các nhà máy ô tô cũ vẫn trong tình trạng tốt, nên Australia có đủ điều kiện để khôi phục ngành công nghiệp ô tô.

Ngay cả trong trường hợp Australia không thể khôi phục ngành ô tô để khép kín chu trình sản xuất xe điện thì vẫn có cơ hội tham gia vào chuỗi cung ứng ô tô toàn cầu, như sản xuất pin.

Australia đang tăng cường sản xuất lithium và một số loại khoáng sản quan trọng khác cần thiết cho việc sản xuất pin và các bộ phận điện tử khác phục vụ quá trình điện khí hóa toàn cầu.

Năm 2017, sản lượng khai thác spodumene (lithium thô) của Australia đạt giá trị 1,1 tỷ AUD (790 triệu USD), nhưng việc xử lý nó thành các vật liệu thô và sau đó sản xuất pin có thể tạo ra ngành công nghiệp trị giá 22,1 tỷ AUD (15,8 tỷ USD).

Ngành công nghiệp ô tô Australia sụp đổ vào năm 2017 do đồng nội tệ tăng quá cao. Nguyên nhân là việc bùng nổ hoạt động khai khoáng cũng như các vấn đề chính trị.

Tác giả chính của báo cáo trên, Tiến sĩ Mark Dean, cho biết một ngành công nghiệp xe điện mới mẻ có thể không phải là liều thuốc tiên cho mọi vấn đề của Australia, nhưng tạo dựng một ngành công nghiệp mới, công nghệ cao sẽ khiến cho việc chuyển đổi dễ dàng hơn, bằng cách lan tỏa lợi ích.

"Từ nhiều thập kỷ nay, ngành công nghiệp ô tô vẫn có vai trò như chất keo kết nối các cộng đồng lại với nhau. Nó đảm bảo an ninh và tiêu chuẩn sống tốt", ông Dean nói. "Cần có người khai thác tài nguyên, xử lý chúng sao cho có thể phục vụ sản xuất; tất cả mọi người tham gia vào quá trình đó đều được hưởng lợi".

Báo cáo này cho rằng cần thành lập một ủy ban gồm có các đại diện từ chính phủ, doanh nghiệp và công đoàn để vạch ra lộ trình phát triển ngành xe điện ở Australia. Cũng theo báo cáo này, bất cứ ngành nào mới cũng cần được phát triển dựa trên nguồn năng lượng có thể tái tạo, các chính sách hỗ trợ rõ ràng, trong đó có các tiêu chuẩn về hiệu suất tiêu thụ nhiên liệu và nỗ lực để thu hút các doanh nghiệp ô tô lớn.

Ông Andrew Dettmer, chủ tịch Công đoàn ngành sản xuất Australia cho rằng sản xuất xe điện là "cơ hội ngàn năm có một" để Australia tạo công ăn việc làm bền vững, đổi mới và kiểm soát ô nhiễm.

Mặc dù xe điện có ít phụ tùng hơn xe động cơ đốt trong, nhưng nó lại phức tạp hơn về mặt công nghệ, nên có cơ hội việc làm trong ngành công nghệ cao này. Tuy nhiên, bất cứ sự chuyển đổi nào cũng cần có thời gì, vì vòng đời của sản phẩm xe ô tô đồng nghĩa với việc những gì chúng ta làm hôm nay sẽ cần khoảng 15 năm mới phản ánh vào thị trường. Tuy nhiên, các tác giả của báo cáo trên cho rằng cần khẩn trương và đầu tư vào xe điện ngay từ bây giờ.

Theo ông Behyad Jafari, đại diện Hội đồng xe điện Australia, nước này hoàn toàn có cơ hội sản xuất xe điện quy mô lớn, nhưng ông cảnh báo rằng cần sự nỗ lực chứ mọi thứ sẽ không tự nhiên đến.

Ngày càng nhiều người tiêu dùng quan tâm và doanh số xe điện tại Australia đã tăng gấp 3 trong hai năm qua, nên thách thức lớn nhất hiện nay đối với ngành ô tô chính là nguồn cung.

"Hiện doanh số là khoảng 1 triệu xe mỗi năm và chúng ta có tiềm năng tới 19 triệu xe đang lưu thông có thể chuyển đổi sang xe điện," ông Jafari cho biết. "Chúng ta biết rằng khi ai đó mua một chiếc ô tô thì nó sẽ được sử dụng khoảng 15 năm. Nếu chúng ta đặt mục tiêu đưa khí thải về 0 vào thập kỷ tới thì chúng ta phải xóa sổ xe chạy xăng và diesel. Làm xe điện có nghĩa là chúng ta có thể đảm bảo rằng chúng ta sẽ có sẵn nguồn cung xe điện cho thị trường trong nước, từ đó tạo cú hích lớn cho toàn thị trường".

Ông Bill Gillespie, chủ tịch SEA Electric, một công ty Australia chuyên sản xuất và hoán cải xe tải, xe buýt thành xe điện, cho biết, trong khi chính phủ các nước trên toàn thế giới rất nhiệt tình thu hút đầu tư phát triển xe điện thì Australia lại thiếu một chính sách rõ ràng.