Ninh Bình: Giảm nghèo bền vững từ “cho con cá” đến trao “cần câu”

Lan tỏa mạnh mẽ từ chủ trương đến thực tiễn

Giảm nghèo ở Ninh Bình không chỉ dừng lại ở việc thực hiện các chính sách hỗ trợ an sinh đơn thuần, mà được lồng ghép chặt chẽ trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, gắn với các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động lớn ở cơ sở.

Phong trào “Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau” được triển khai sâu rộng, gắn với xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.

Công tác điều tra, rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo được thực hiện nghiêm túc, công khai, minh bạch, làm cơ sở xây dựng các giải pháp giảm nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều. Cách làm này giúp bảo đảm tính bao trùm, bền vững, hạn chế tối đa tình trạng tái nghèo. Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo tại các địa phương trên địa bàn tỉnh đều giảm nhanh qua từng năm, năm sau giảm nhiều hơn năm trước.

Thông qua việc triển khai Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, hàng chục nghìn hộ nghèo, cận nghèo đã được tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản, được hỗ trợ sinh kế, ổn định thu nhập, cải thiện chất lượng cuộc sống, tạo nền tảng vững chắc để vươn lên thoát nghèo bền vững.

Cụ thể, tại địa bàn tỉnh Hà Nam trước đây, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 3,69% năm 2021 xuống còn 1,36% giữa năm 2025. Ở tỉnh Nam Định trước đây, tỷ lệ nghèo đa chiều giảm từ 5,36% năm 2022 xuống còn 3,29%; tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh từ 2,69% xuống còn 1,51%. Trong khi đó, tại tỉnh Ninh Bình cũ, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 3,07% năm 2021 xuống còn 1,48% vào năm 2025.

Sau khi hợp nhất ba tỉnh Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình mới hiện có 129 xã, phường với quy mô dân số gần 3,82 triệu người. Giai đoạn 2020–2025, tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân đạt 9,26%/năm; thu nhập bình quân đầu người ước đạt 89,45 triệu đồng.

Đáng chú ý, nhờ cách tiếp cận đồng bộ, đến ngày 1/7, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều tiếp tục giảm còn 3,20%, trong đó hộ nghèo chiếm 1,13%, hộ cận nghèo chiếm 2,07%.

Hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững giai đoạn mới

Một trong những điểm nhấn nổi bật của công tác giảm nghèo tại Ninh Bình là sự chuyển dịch rõ nét từ tư duy “cho con cá” sang “cho cần câu”. Các hoạt động của chương trình – từ đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo, hỗ trợ giáo dục nghề nghiệp, tạo việc làm đến truyền thông và giảm nghèo thông tin - đều hướng tới mục tiêu giúp người dân tự phát triển, chủ động thoát nghèo bằng chính năng lực của mình.

Nhiều mô hình giảm nghèo hiệu quả đã được triển khai và nhân rộng như chăn nuôi bò, gà, nuôi trồng thủy sản, trồng đào cảnh, rau màu, phát triển du lịch cộng đồng. Công tác tập huấn, chuyển giao khoa học - kỹ thuật, dạy nghề, hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm được đẩy mạnh, giúp người dân không chỉ vượt qua khó khăn trước mắt mà còn có sinh kế ổn định, bền vững lâu dài.

Song song với đó, các chính sách an sinh xã hội tiếp tục được triển khai đồng bộ và kịp thời: tín dụng ưu đãi, hỗ trợ nhà ở, cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí, trợ giá điện… tạo điều kiện để hộ nghèo và các nhóm yếu thế tiếp cận đầy đủ các dịch vụ xã hội cơ bản. Hàng trăm căn nhà được xây mới, sửa chữa đã giúp nhiều hộ nghèo an cư, yên tâm phát triển sản xuất, từng bước cải thiện cuộc sống.

Bước sang giai đoạn 2026-2030, Ninh Bình đặt mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 1% vào năm 2030, tương ứng giảm hơn 23.500 hộ so với đầu kỳ. Dự kiến đầu năm 2026, toàn tỉnh còn khoảng 36.000 hộ nghèo, chiếm 2,88%.

Để đạt được mục tiêu này, tỉnh đề xuất tổng kinh phí khoảng 400 tỷ đồng cho 5 nhóm dự án trọng điểm, tập trung vào đa dạng hóa sinh kế, hỗ trợ sản xuất, phát triển giáo dục nghề nghiệp, truyền thông giảm nghèo và nâng cao năng lực quản lý, giám sát chương trình.

Đồng thời, tỉnh kiến nghị điều chỉnh một số cơ chế, chính sách cho phù hợp với thực tiễn, tăng mức hỗ trợ cho các dự án sinh kế, đào tạo nghề, cũng như linh hoạt hơn về điều kiện tham gia đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo.

Trong giai đoạn phát triển mới, Ninh Bình xác định gắn chặt công tác giảm nghèo với xây dựng nông thôn mới, phát triển du lịch, kinh tế xanh và kinh tế số; đẩy mạnh xã hội hóa nguồn lực, khơi dậy nội lực người dân và sức mạnh cộng đồng. Đây chính là nền tảng quan trọng để công tác giảm nghèo không chỉ đạt kết quả trước mắt mà còn bền vững lâu dài, đúng với tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Hà Anh