Đề nghị nâng phụ cấp ngành y lên 200-300%, bỏ phân biệt vùng miền

Trong phiên thảo luận về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân sáng 2/12, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng cải thiện thu nhập của nhân viên y tế là yêu cầu bức thiết, phải làm "thực chất", không chỉ điều chỉnh ở mức hình thức. 

Cần nâng lương một cách thực chất

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (TPHCM) cho rằng dự thảo đang đề xuất xếp lương bậc 2 cho bác sĩ, dược sĩ và bác sĩ y học dự phòng, nhưng mức chênh giữa bậc 1 và bậc 2 là không đáng kể, chỉ tương đương ba năm làm việc không vi phạm kỷ luật.

"Nếu chỉ dừng ở bậc 2 thì gần như chỉ để "kể vào cho có". Nếu đã điều chỉnh, tại sao không nâng luôn bậc 3, bậc 4 cho trọn vẹn?", bà nói.

Theo đại biểu, thu nhập ngành y nhiều năm qua không tương xứng với yêu cầu công việc, trong khi chi phí sinh hoạt tại các đô thị lớn rất cao, khiến đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng ngày càng khó trụ lại bệnh viện công.

Về phụ cấp ưu đãi, đại biểu Phong Lan cho rằng việc phân biệt các mức 70%-100% theo vùng miền đã không còn phù hợp. Những khu vực vùng sâu, vùng xa được hưởng phụ cấp cao, nhưng mức tiêu dùng ở đó thấp hơn nhiều so với thành phố lớn, nơi chi phí sinh hoạt đắt đỏ.

"Nếu đã đặt vấn đề ưu đãi, hãy thống nhất một mức, và tại sao lại là 100% chứ không phải là 200% hoặc 300%?", bà nêu quan điểm.

 Đại biểu cũng đề nghị cho bệnh viện quyền tự quyết trong phân bổ thu nhập giữa các khoa phòng thay vì chia nhỏ theo từng danh mục ưu tiên như hiện nay, tránh tình trạng "đã ít lại còn chia không đều".

Trao bệnh viện công quyền tự quyết thu nhập để giữ chân nhân lực y tế

Đại biểu Trần Khánh Thu (Hưng Yên) cho rằng cơ chế tài chính hiện hành đang hạn chế đáng kể khả năng tăng thu nhập cho nhân viên y tế tại các bệnh viện công.

Theo bà, các đơn vị sự nghiệp công lập chỉ được trích quỹ bổ sung thu nhập tối đa không quá ba lần quỹ lương theo Nghị định 60, trong khi việc phân phối kết quả tài chính chỉ được thực hiện vào cuối năm.

Điều này khiến bệnh viện thiếu tính chủ động, không thể nâng thu nhập tương xứng cho đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng, đặc biệt trong bối cảnh khu vực ngoài công lập có mức chi trả cao hơn nhiều.

Bà đề nghị sửa quy định theo hướng cho phép cơ sở y tế công lập được tự chủ quyết định mức thu nhập tăng thêm cho viên chức, người lao động từ nguồn thu sự nghiệp và các nguồn thu khác được để lại theo quy định của pháp luật, góp phần tạo động lực và giữ chân nhân lực chất lượng.

Đồng quan điểm về khó khăn tài chính, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan nêu thực tế các bệnh viện công "chưa thực sự tự chủ", khi phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp trên hầu hết các khoản thu, kể cả những khoản nhỏ như giữ xe hay căng tin, trong khi hoạt động khám chữa bệnh bảo hiểm y tế vốn đã lỗ.

Riêng tại TPHCM, theo đại biểu, số tiền bị truy thu đã lên tới hơn 2.100 tỷ đồng. Trong bối cảnh đó, các bệnh viện càng khó bố trí nguồn để tăng thu nhập cho nhân viên. Bà đề nghị xem xét lại chính sách thuế, đồng thời nhấn mạnh cần những bước đi thực tế để bệnh viện có thể chủ động hơn trong quản lý tài chính, từ đó tạo điều kiện cải thiện đời sống cho đội ngũ y tế.

Trạm y tế xã cần được Nhà nước bảo đảm 100%

Đại biểu Trần Thị Nhị Hà (Hà Nội) cho rằng chính sách cho phép các cơ sở tự chủ quyết định mức thu nhập tăng thêm từ nguồn thu hợp pháp ngoài ngân sách "không có nhiều tác dụng thúc đẩy trong thực tiễn". 

Bà phân tích, hiện các trạm y tế xã và cơ sở y tế dự phòng đang chuyển sang mô hình đơn vị sự nghiệp công lập, trong đó Nhà nước chỉ bảo đảm một phần chi thường xuyên.

Theo lộ trình nâng mức tự chủ hằng năm, các đơn vị buộc phải sử dụng nguồn thu của mình để chi trả các khoản chi thường xuyên, dẫn đến không còn phần chênh lệch thu - chi để tăng thu nhập cho công chức, viên chức và người lao động.

"Các cơ sở này rất khó tạo được nguồn vượt chi để chi tăng thêm", đại biểu nhấn mạnh, đồng thời cho rằng nếu không có cơ chế tài chính phù hợp thì mọi mục tiêu nâng cao chất lượng tuyến y tế cơ sở đều khó trở thành hiện thực.

Từ thực tế đó, bà kiến nghị trạm y tế xã và cơ quan y tế dự phòng cần được Nhà nước bảo đảm 100% chi thường xuyên và chi đầu tư. Toàn bộ các nguồn thu hợp pháp ngoài ngân sách nhà nước cấp nên cho phép được sử dụng toàn bộ để trích lập quỹ bổ sung thu nhập, quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp, quỹ phúc lợi và khen thưởng, tạo dư địa tài chính để cải thiện đời sống nhân viên y tế và nâng cao hiệu quả hoạt động của đơn vị.