Thỏa thuận lương thế nào cho hợp lý khi chưa có nhiều kinh nghiệm?

Thế hệ trẻ ngày càng dạn hơn trong vấn đề thỏa thuận lương

Chị Trang Nguyễn, hiện đang đảm nhận vị trí trưởng phòng thu hút nhân tài tại một công ty truyền thông ở Hà Nội, đã có gần 10 năm kinh nghiệm trong ngành tuyển dụng. Theo chị, người trẻ hiện nay mạnh dạn hơn nhiều trong việc thỏa thuận lương.

Về mặt tích cực, các bạn trẻ xác định được giá trị của bản thân và biết cách thể hiện điều đó. Về mặt tiêu cực, đôi khi các bạn sẽ quá tập trung vào giá trị đó mà đặt ra những tiêu chuẩn về lương hay thu nhập. Một số bạn sẽ đòi hỏi mà quên đi mục đích chính là học hỏi, chuẩn bị cho công việc, kỹ năng.

Cùng quan điểm đó, chị Mai Nga, hiện tại đang đảm nhận vị trí chuyên viên tuyển dụng tại một hệ sinh thái tuyển dụng, cho biết chị cảm thấy các bạn trẻ, đặc biệt là Gen Z hiện nay mạnh dạn hơn rất nhiều trong việc thỏa thuận lương.

"Các bạn trẻ hiện nay có nhiều cơ hội hơn bởi thị trường đang rất mở, các công việc thực tập cho các bạn năm hai, năm ba đã rất nhiều. Đặc biệt là trong ngành IT (công nghệ thông tin)".

Trước khi thỏa thuận lương, cần hiểu bản thân mình muốn gì?

Theo chị Trang, điều quan trọng nhất khi các bạn trẻ bắt đầu cho một cuộc thỏa thuận lương chính là phải xác định được nhu cầu cũng như mong muốn của bản thân. Cần tìm hiểu xem bản thân mình có yêu thích công việc đó, năng lực và kinh nghiệm của bản thân có phù hợp với yêu cầu của công ty hay không.

"Giả sử như công việc viết nội dung sẽ yêu cầu phân tích, nghiên cứu về thị trường, xu hướng, lên ý tưởng và kế hoạch về nội dung, viết nội dung trên đa dạng các nền tảng mạng xã hội. Hãy liệt kê những cái mình giỏi, những cái mình có, phù hợp với công việc.

Ví dụ như mình rất thích tìm hiểu, chịu khó đọc cả trong và ngoài nước để cập nhật xu hướng. Thứ hai là mình rất thích viết lách, văn phong của mình đa dạng. Thứ ba là mình tương đối hiểu cách thức hoạt động, nội dung phù hợp với từng nền tảng mạng xã hội.

Bước tiếp theo là kết nối các yếu tố đó lại với nhau. Chuẩn bị tốt điều đó, bạn hoàn toàn có thể tự tin bước vào việc thỏa thuận lương. Luôn phải có điều kiện đi kèm với việc thỏa thuận lương".

Cùng vấn đề này, chị Nga cũng đưa ra một vài lý do vì sao các bạn trẻ nên xác định bản thân mình muốn gì trước khi thỏa thuận lương:

Thứ nhất, một số ngành học như ngành truyền thông khi tốt nghiệp có rất nhiều cơ hội việc làm nhưng nhiều bạn chưa xác định được sẽ theo con đường nào.

Thứ hai, các bạn chưa đủ trải nghiệm để có thể nghĩ đến câu chuyện lâu dài.

Thứ ba, áp lực đồng trang lứa khiến nhiều bạn trẻ đi làm chỉ vì những người bạn xung quanh cũng đi làm, nhưng lại không biết bản thân thực sự cần gì.

Thỏa thuận lương như thế nào sẽ lấy được cái gật đầu của nhà tuyển dụng?

Những ứng viên chuẩn bị đầy đủ thông tin về bản thân họ trong buổi phỏng vấn sẽ khiến chị Trang cảm thấy ấn tượng. Họ biết bản thân muốn gì, có ưu nhược điểm gì.

Đồng thời, họ tìm hiểu kỹ về công việc mình đang ứng tuyển và biết cách kết nối hai yếu tố đó lại với nhau. Điều này khiến chị có cảm giác họ thật sự mong muốn vị trí tại công ty này, chứ không phải đi rải đơn.

"Nhiều bạn mới ra trường mắc phải sai lầm khi nghĩ rằng chuyên môn không quá quan trọng. Ví dụ như khi phỏng vấn các bạn trong ngành Marketing, chị sẽ thường xuyên hỏi các bạn ấy về lý thuyết như 4P là gì, hay sự khác biệt giữa "Truyền thông - marketing tích hợp" với "Quan hệ công chúng" là gì?

Nếu các bạn ấy biết rõ các vấn đề này, điều này thể hiện sự yêu thích và nghiêm túc với nghề, thì sẽ có sự ưu tiên hơn là những bạn vừa rời ghế nhà trường ra nhưng kiến thức cơ bản vẫn không biết, tức là các bạn chưa có trách nhiệm thật sự với công việc, hoặc bạn ấy không thích công việc này.

Bí quyết chính là hãy thể hiện sự cầu thị của mình. Hãy chỉ ra những điều mình có thể đóng góp cho công ty trước khi đưa ra một con số. Cần chuẩn bị trước mức kỳ vọng của mình cho một công việc.

Ví dụ như nếu đưa ra mức lương từ 6-8 triệu đồng thì phải đưa ra lý do, chứ không phải dù yêu cầu công việc đó thấp nhưng em vẫn đòi lương cao.

Thêm vào đó, để xác định được mức lương hợp lý, chúng ta vẫn cần tham khảo, đối chiếu thông tin đó với những người đang làm việc tại các ngành nghề, phòng ban, quy mô, trách nhiệm tương tự, đồng thời, cân nhắc đến khả năng của bản thân cũng như yêu cầu, khối lượng công việc", chị Trang cho hay.

Nghiên cứu kỹ về thị trường việc làm của từng ngành là lời khuyên chị Nga dành cho các bạn trẻ chuẩn bị bước vào việc thỏa thuận lương. Các bạn cần so sánh kinh nghiệm, khoảng thời gian bạn đã làm trong ngành so với thị trường việc làm.

"Có khá nhiều trường hợp các bạn chưa ra trường nhưng chị có thể đề nghị các bạn ấy mức lương hơn 20 triệu đồng là chuyện bình thường. Với một số công ty nhỏ về IT, việc bạn ra trường hay chưa không là một vấn đề quan trọng. Yếu tố cốt lõi nằm ở việc các bạn đã làm được gì.

Dựa vào số năm kinh nghiệm đó, chị có thể nhìn được khả năng của nhân sự và trả lương cho tiềm năng phát triển của các bạn. Chị nghĩ điều đó an toàn và không có rủi ro nhiều.

Đối với một số ngành đặc thù về nghiên cứu, thì nhà tuyển dụng sẽ đánh giá trên thành tích học tập và các kỳ thi quốc tế cùng các buổi phỏng vấn. Đối với những ngành nghề liên quan đến kỹ thuật, bạn không thể nói dối về khả năng của bạn được.

Đối với các ngành như Marketing hay Sale, có những bạn nói rất hay nhưng lại không làm được. Vì vậy, mức rủi ro cho nhà tuyển dụng khi thỏa thuận lương cho các bạn, kể cả mới ra trường hay đã đi làm lâu năm, đều sẽ cao hơn so với những ngành trên".

Cần có cái nhìn xa về tương lai chứ không chỉ là mức lương trước mắt

Theo chia sẻ của chị Trang, hiện có nhiều công ty có cơ chế lương theo hiệu suất, vậy nên năng suất có thể tính được bằng kết quả. Nếu làm tốt thì dù mức lương ban đầu thấp, ứng viên vẫn có cơ hội được thưởng thêm hoặc thăng tiến chính thức. Đấy là những yếu tố dài hơi hơn là vài triệu đồng.

Chị Nga cho rằng, đôi khi nên chấp nhận những thất bại trong cuộc sống, kể cả trong vấn đề thỏa thuận lương. Đôi khi, chúng ta bị thỏa thuận thấp hơn 3-4 triệu so với năng lực và công sức, nhưng đó bài học kinh nghiệm để không mắc phải những sai lầm tương tự.

Bạn Nguyễn Đức Hưng (21 tuổi, sinh viên Học viện Ngoại giao) bộc bạch, đối với công việc hiện tại, bạn không quá quan tâm đến vấn đề lương mà quan tâm đến yếu tố môi trường làm việc nhiều hơn.

"Trước đây, đã từng có những công ty đưa ra mức lương cao hơn khá nhiều so với mức lương mình đang làm ở vị trí hiện tại, nhưng mình vẫn muốn gắn bó với công việc này. Vì vẫn đang là sinh viên nên lương chưa phải là yếu tố then chốt đối với mình.

Bản thân mình là một người có niềm yêu thích đối với công nghệ, công việc hiện tại giúp mình được tiếp xúc nhiều với các sản phẩm công nghệ mới, gặp gỡ những người hướng dẫn và đồng nghiệp có chung sở thích.

Đồng thời vì là sinh viên nên mình ưu tiên thời gian làm việc linh động như tại đây.

Chọn lựa một người cố vấn tốt cũng chiếm tới 90% ưu tiên của mình trong vấn đề này. Một người cố vấn tốt sẽ có đủ khả năng dẫn dắt và rèn luyện được cho mình nhiều kỹ năng.

Khi có một kỹ năng tốt, nền tảng kiến thức tốt thì khi mà mình chuyển sang công việc mới, việc thỏa thuận lương sẽ trở nên dễ dàng hơn", Hưng chia sẻ.

Bởi vậy, việc thỏa thuận lương tốt phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Nhưng giá trị và mong muốn của bản thân là những yếu tố cần được xác định đầu tiên trước khi bạn quyết định ứng tuyển một công việc.

Thêm vào đó, cần nhìn xa để tìm kiếm những giá trị tốt nhất cho bản thân về sau này, không nên chỉ quan tâm đến những giá trị vật chất trước mắt.