"Bí quyết" giúp bạn trẻ "kiên cường" vượt qua áp lực kỳ nghỉ lễ

Nhà tâm lý học Jelena Kecmanovic cho biết, bà vẫn thường giúp các bệnh nhân vượt qua cảm xúc hụt hẫng trong kỳ nghỉ lễ. Nhưng bà cho rằng năm nay tình hình có thể đặc biệt khó khăn, trong bối cảnh cả thế giới bước vào mùa lễ hội cuối năm đại dịch thứ hai trong cảm giác kiệt sức.

Vào thời điểm được cho là hạnh phúc nhất năm, nhiều người phải vật lộn với căng thẳng, áp lực liên quan đến việc họp mặt gia đình, chuẩn bị chu đáo, đi du lịch và mua quà cáp. Những mất mát liên tiếp và nỗi buồn trong ngày lễ có thể cản trở bất kỳ niềm vui nào và cướp đi năng lượng cũng như động lực của chúng ta để hòa nhập với thế giới. Bệnh nhân của Jelena cũng kể rằng, họ thường xuyên đau đầu, khó ngủ và ăn uống nhiều hơn mức mong muốn.

Các kỳ nghỉ cũng có thể khiến người ta cảm nhận nỗi cô đơn bủa vây. Những người không có được hỗ trợ của gia đình hoặc bạn bè tốt có thể cảm thấy đặc biệt bị bỏ rơi trong thời gian này. Và những kỳ nghỉ lễ thường khiến những thách thức tâm lý hiện có của con người trở nên tồi tệ hơn.

Nhà văn Stephanie Suesan Smith (56 tuổi) bộc bạch: "Tôi ghét những ngày lễ. Chứng trầm cảm của tôi trở nặng hơn".

Theo một cuộc khảo sát của Liên minh Quốc gia về Bệnh tâm thần (NAMI) vào năm 2014, 64% những người mắc bệnh tâm thần cho biết rằng những ngày nghỉ khiến tình trạng bệnh của họ trở nên tệ hơn.

Dưới đây là những cách mà bạn có thể thực hiện để "kiên cường" vượt qua áp lực mùa lễ.

Đừng quá kỳ vọng 

Dù chúng ta đã từng trải qua những chuyện không mất vui vẻ nhưng dường như ta vẫn luôn có những kỳ vọng cao đối với ngày lễ.

Ilyse DiMarco, nhà tâm lý học lâm sàng tại Summit, New Jersey (Mỹ) và là tác giả của cuốn sách "Mom Brain", cho biết: "Thậm chí bây giờ, để có được được những ngày nghỉ tuyệt vời chưa từng có để bù đắp cho một năm qua lại càng nhiều áp lực hơn. Việc giảm bớt sự kỳ vọng sẽ tốt hơn nhiều cho sức khỏe tinh thần của chúng ta".

Theo một bài báo năm 2006, việc đặt kỳ vọng thấp hơn có thể là lý do Đan Mạch luôn nằm top đầu trong các cuộc khảo sát về mức độ hạnh phúc. Có lẽ chúng ta nên học hỏi từ họ và chuẩn bị tâm thế rằng mọi thứ có thể không diễn ra như kế hoạch.

Sonja Lyubomirsky, giáo sư tâm lý học tại Đại học California (Mỹ), tác giả cuốn sách "The How of Happiness: A New Approach to Getting the Life You Want" cho biết: "Hãy nghĩ về những ngày lễ, kỳ nghỉ trước đây - nhìn lại rằng tất cả không hoàn toàn là điều tuyệt vời như thế nào hoặc bạn có thể đã mất một khoảng thời gian để ổn định chế độ ngày nghỉ việc ra sao. Điều quan trọng là bạn hãy trân trọng, đánh giá cao những gì đang có chứ không phải là những gì bạn muốn".

Cuối cùng, hãy giảm kỳ vọng về phản ứng của người khác đối với quà tặng, vì bạn chỉ chịu trách nhiệm lựa chọn quà một cách cẩn thận; những gì xảy ra tiếp theo nằm ngoài tầm kiểm soát của bạn.

Gạt bỏ danh sách "những việc nên làm"

Chúng ta rất dễ bị choáng ngợp trong tất cả những việc chúng ta nên làm trong kỳ nghỉ, lễ Tết. Chúng ta gửi email hoặc thiệp với những lời chúc, dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, chuẩn bị đủ loại thức ăn khác nhau để hợp khẩu vị của mọi người... Danh sách những việc cần làm luôn có thể trở thành kẻ thù của bạn.

"Thật hữu ích khi nhận ra rằng chúng ta sẽ không bao giờ có thể hoàn thành mọi việc. Tất cả các danh sách việc cần làm đều tồn tại trong phạm vi vô hạn của ý tưởng. Bạn buộc phải lựa chọn những gì thực sự quan trọng", Oliver Burkeman, tác giả của cuốn sách "Four Thousand Weeks: Time Management for Mortals" chia sẻ.

Đây dường như là một cái bẫy tư duy phổ biến mà tất cả chúng ta đều mắc phải: Xây dựng hạnh phúc của bản thân dựa trên những tiêu chuẩn bất khả thi và những thứ chúng ta không thể kiểm soát.

Thay vào đó, hãy trân trọng sự không hoàn hảo và đơn giản, cho mọi người biết trước bạn đang thực hiện những điều chỉnh nào để giảm bớt căng thẳng trong kỳ nghỉ. Burkeman nói: "Thật thoải mái khi chấp nhận rằng trên đời này không có sự hoàn hảo, và điều này cũng sẽ gây được tiếng vang cho những người khác".

Hơn nữa, bạn cũng đừng để bị cuốn vào những so sánh xã hội không lành mạnh, được khuếch đại bởi sự phát triển của không gian mạng.

Tạo không gian riêng cho mọi cảm xúc

Một trong những tác động nguy hiểm nhất của những ngày lễ hoàn hảo được miêu tả trong phim ảnh, quảng cáo và phương tiện truyền thông là sự mong đợi nụ cười, niềm vui và hạnh phúc. Mặc dù những cảm xúc này xuất hiện phổ biến trong mùa lễ này, nhưng mất mát, đau buồn và những cảm xúc tiêu cực khác cũng vậy.

Nghiên cứu cho thấy rằng, nhìn chung, những cảm xúc lẫn lộn thường xuyên xảy ra hơn nhiều so với những gì chúng ta nhận ra. Thay vì có hại, chúng thường tăng cường khả năng phục hồi của một người trong giai đoạn căng thẳng và liên quan đến việc có một ý thức mạnh mẽ về mục đích hoặc ý nghĩa trong cuộc sống.

Việc cố kìm nén những cảm xúc tiêu cực sẽ khiến chúng càng trở nên dai dẳng và ập đến thường xuyên hơn. Thế nên, hãy cho phép nỗi đau và sự mất mát cùng tồn tại với những cảm xúc khác. Hãy để ý và đặt tên cho những cảm xúc khác nhau, chia sẻ hoặc viết về chúng hoặc thể hiện qua nghệ thuật có thể đặc biệt giúp ích.

DiMarco cũng gợi ý rằng chúng ta nên có lòng từ bi với bản thân, nhận ra rằng con người phải vật lộn trong những ngày nghỉ. "Bạn có thể chủ ý kết hợp các truyền thống nhắc nhở bạn về người thân đã khuất, chẳng hạn như cho phép mình buồn và vui khi bạn nói về họ".

Cởi mở với những truyền thống mới

Nếu bạn thấy mình là "con tin" của những truyền thống ngày lễ mà ngày càng khó duy trì, có lẽ đã đến lúc bạn nên suy nghĩ lại về chúng.

Hãy xem xét rằng những thói quen, truyền thống bạn đã làm trong nhiều năm qua có còn phù hợp hay không. Và tự hỏi xem, liệu những truyền thống này có đưa bạn đến gần hơn với những gì bạn muốn trong cuộc sống này không.

Burkeman gợi ý rằng bạn nên cho phép mình sống chậm lại và hình dung những ngày nghỉ bằng cách gọi đồ ăn hoặc ở nhà chẳng hạn. Bạn có thể khiến một số người thân, bạn bè thất vọng một số người thân hoặc bạn bè, nhưng "chúng tôi có thể làm ai đó thất vọng. Vì vậy, tốt hơn hết là chúng ta nên có chủ ý và suy nghĩ về nó".

Thoát khỏi những suy nghĩ quẩn quanh

Khi những ngày nghỉ trở nên quá tải và bạn thấy mình bị mắc kẹt trong một vòng luẩn quẩn suy nghĩ, lo lắng và sợ hãi thì việc ra ngoài có thể giúp bạn nhanh chóng giải tỏa cảm xúc này.

Teodor Postolache, giáo sư tâm thần học tại Đại học Y Maryland (Mỹ), cho biết: "Ánh sáng, đặc biệt là vào buổi sáng, giúp kích hoạt não bộ và nói chung là quan trọng đối với tâm trạng và sức khỏe tinh thần của bạn. Điều này rất hữu ích đối với hầu hết những người mắc chứng rối loạn cảm xúc theo mùa, nhưng nó có thể có lợi cho nhiều người trong chúng ta khi ngày càng ngắn lại và lạnh hơn".

Khi ra ngoài, hãy cố gắng di chuyển, ngay cả khi chỉ đi bộ xung quanh khu nhà. Các nghiên cứu trong ba thập kỷ chỉ ra, vận động mang đến những tác động tích cực đối với sức khỏe tâm lý của chúng ta.

Jennifer Stellar, trợ lý giáo sư tâm lý học tại Đại học Toronto (Canada) đưa ra lời khuyên: "Hãy cố gắng có những trải nghiệm khiến bạn thoát khỏi những suy nghĩ quẩn quanh. Chúng ta thường có xu hướng cảm thấy kinh sợ trước một người hoặc vật thể phi thường khó có thể hiểu được, nằm ngoài những gì bạn thường gặp". Và sự kinh sợ ấy có thể cải thiện đáng kể sức khỏe của chúng ta cũng như khiến chúng ta cảm thấy kết nối với những người khác hơn.

Mặc dù kỳ nghỉ lễ này đôi khi không như mong đợi của bạn hay bao gồm những suy nghĩ và cảm xúc không mong muốn, nhưng nó hoàn toàn có thể không hoàn hảo một cách hoàn hảo.