Fica
DTiNewsNghịch lý: Nhân viên giỏi, kỹ sư cấp cao vẫn bị sa thải
(Dân trí) - Thị trường việc làm toàn cầu đang chứng kiến một xu hướng đầy nghịch lý, khiến nhiều người lao động, dù là những người giỏi nhất, cũng phải đối mặt với nỗi lo bất ổn.
Câu chuyện của Sarah, một kỹ sư phần mềm tài năng với gần mười năm kinh nghiệm tại một gã khổng lồ công nghệ ở thung lũng Silicon, là một ví dụ điển hình.
Cô từng là một trong những người đứng đầu trong các dự án quan trọng, đóng góp không nhỏ vào lợi nhuận hàng tỷ đô la của công ty. Thế nhưng, vào một buổi sáng định mệnh, Sarah nhận được một email thông báo cô nằm trong danh sách cắt giảm nhân sự. Quyết định này được đưa ra ngay sau khi công ty công bố báo cáo tài chính với mức lợi nhuận kỷ lục.
Câu chuyện của Sarah không phải là cá biệt, nó phản ánh một thực trạng đang diễn ra trên khắp thế giới, ngay cả những công ty đạt lợi nhuận cao cũng tiến hành cắt giảm nhân sự, và những nhân sự giỏi, có kinh nghiệm cũng không nằm ngoài nguy cơ bị sa thải.
Nguy cơ bị sa thải có thể xuất hiện với bất kỳ ai, ở bất kỳ trình độ nào (Ảnh minh họa: Rmit).
Lợi nhuận kỷ lục, nhưng sa thải vẫn diễn ra
Sự kiện sa thải hàng loạt đang trở thành một chủ đề nóng, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, nơi mà các tập đoàn lớn như Microsoft, Amazon Web Services (AWS) đã cắt giảm hàng nghìn nhân sự ngay cả khi doanh thu và lợi nhuận vẫn tăng trưởng mạnh mẽ. Điều này đặt ra câu hỏi về động lực thực sự đằng sau làn sóng sa thải này.
Một trong những lý do chính là áp lực từ các nhà đầu tư và mong muốn tối đa hóa lợi nhuận. Ngày nay, "tăng trưởng" không chỉ là mở rộng quy mô đội ngũ mà còn là tối ưu hóa lợi nhuận biên và làm hài lòng các cổ đông. Việc cắt giảm chi phí nhân sự thường được coi là một cách nhanh chóng để cải thiện các chỉ số tài chính, dù điều này có thể gây tổn hại về lâu dài đến tinh thần nhân viên và thương hiệu nhà tuyển dụng.
Bên cạnh đó, nhiều công ty đang thực hiện các đợt tái cấu trúc lớn để tinh gọn bộ máy, loại bỏ các vị trí trùng lặp hoặc không còn cần thiết, như một phần của nỗ lực tối ưu hóa hoạt động và giảm chi phí.
Hơn nữa, sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa đang thay đổi cách thức hoạt động của nhiều ngành nghề. Các công ty đang đầu tư mạnh vào AI, dẫn đến việc cắt giảm các vị trí có tính chất lặp lại hoặc có thể được thay thế bằng công nghệ.
Nhiều tập đoàn cắt giảm hàng nghìn nhân sự ngay cả khi doanh thu và lợi nhuận vẫn tăng trưởng mạnh mẽ (Ảnh minh họa: IM).
Goldman Sachs từng dự báo AI có thể tự động hóa 25% các công việc hiện tại ở Mỹ và Châu Âu, và con số này có thể còn tăng lên. Một số công ty cũng đã tuyển dụng ồ ạt trong thời kỳ tăng trưởng nóng, đặc biệt là giai đoạn đại dịch, dẫn đến tình trạng dư thừa nhân sự khi tốc độ tăng trưởng chậm lại.
Cuối cùng, dù một số công ty vẫn có lãi, nhưng bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, căng thẳng địa chính trị và lạm phát buộc các doanh nghiệp phải thắt chặt chi tiêu và điều chỉnh chiến lược nhân sự để đảm bảo sự ổn định.
Ngay cả nhân sự giỏi cũng không còn an toàn
Khảo sát của ResumeBuilder cho thấy 40% doanh nghiệp Mỹ đã sa thải những nhân viên có hiệu suất cao trong năm 2023. Đây là một con số đáng báo động, cho thấy tiêu chí "người giỏi" đang được định nghĩa lại hoặc không còn là tấm khiên vững chắc như trước.
Tờ Fortune cũng từng đưa tin về việc nhiều kỹ sư phần mềm cấp cao tại Google, vốn là những người đóng góp cốt lõi cho các dự án quan trọng, bất ngờ nhận được thông báo sa thải.
Một trường hợp khác được Business Insider phỏng vấn là câu chuyện của Alex, một quản lý sản phẩm kỳ cựu tại Meta với thành tích xuất sắc. Anh đã giúp đội ngũ đạt được các mục tiêu doanh thu quan trọng nhưng vẫn bị cắt giảm vì công ty đang tái cơ cấu để tập trung vào các lĩnh vực mới như metaverse, và vị trí của anh không còn phù hợp với định hướng chiến lược mới.
Khái niệm "nhân viên giỏi" đang được định nghĩa lại trong bối cảnh mới (Ảnh minh họa: Getty Images).
Bài học sinh tồn trong thời đại mới
Trong bối cảnh thị trường việc làm đầy biến động, làm thế nào để người lao động có thể đứng vững?
Chia sẻ trên tạp chí Forbes, Jeanne C. Meister, chuyên gia hàng đầu về tương lai công việc và là đối tác điều hành tại Future Workplace, nhấn mạnh: "Trong một thế giới mà AI đang thay đổi cách chúng ta làm việc, khả năng thích nghi và học hỏi liên tục trở thành kỹ năng quan trọng nhất. Thay vì lo sợ mất việc, hãy tập trung vào việc phát triển những kỹ năng mà AI không thể thay thế dễ dàng, như tư duy phản biện, sự sáng tạo và trí tuệ cảm xúc".
Bà cũng khuyên người lao động nên chủ động xây dựng mạng lưới mối quan hệ và thương hiệu cá nhân mạnh mẽ, bởi đây sẽ là những tài sản vô giá khi thị trường việc làm thay đổi không ngừng.
