Nan giải việc đòi nợ bảo hiểm xã hội cho người lao động

"Gõ cửa" nhiều cơ quan chức năng

Trong nhiều đơn vị nợ bảo hiểm xã hội (BHXH) ở Thanh Hóa, Công ty Cổ phần Hancorp.2 (thuộc Tổng Công ty Xây dựng Hà Nội-CTCP, Bộ Xây dựng) đóng trên địa bàn xã Quảng Thịnh, TP Thanh Hóa có số nợ đóng lên tới hơn 34 tỉ đồng.

Công ty này cũng là doanh nghiệp đầu tiên tại Thanh Hóa trốn đóng, nợ đọng bị cơ quan BHXH đề nghị điều tra xử lý hình sự.

Không được đóng BHXH, công nhân khi đi khám, chữa bệnh không được chế độ BHYT, không được chi trả các phúc lợi xã hội, tiền ốm đau, thai sản…

Bức xúc trước sự việc này, gần 100 công nhân của Công ty Hancorp.2 đã nhiều lần gửi đơn kiến nghị, trực tiếp gặp gỡ các cơ quan chức năng trong tỉnh và đối thoại trực tiếp với lãnh đạo Bộ Xây dựng.

"Theo chỉ đạo của Bộ Xây dựng, Tổng công ty Xây dựng Hà Nội và Công ty Hancorp 2 phải giải quyết cho 92 lao động chấm dứt hợp đồng nhưng cuối cùng họ vẫn chưa giải quyết cho chúng tôi", anh Lê Xuân Trường (xã Đông Văn, huyện Đông Sơn, Thanh Hóa), một người lao động bị công ty nợ BHXH, cho biết.

Cũng cùng cảnh ngộ với anh Trường, chị Lưu Thị Hiền (xã Định Liên, huyện Yên Định), 1 trong số nhiều công nhân bị Công ty TNHH TS Vina (có trụ sở trên địa bàn huyện Yên Định) nợ BHXH cho biết: "Từ tháng 4/2017 đến tháng 2/2020, tôi làm việc cho công ty không được đóng BHXH, mọi quyền lợi của chị không được thực hiện".

Chị Hiền cùng các công nhân khác gửi đơn đến cơ quan chức năng để được giải quyết, cơ quan BHXH và công an đã mời lên làm việc nhiều lần nhưng không hiểu vì lý do gì không có câu trả lời.Trong quá trình làm việc, liên tục bị công ty nợ lương, hàng trăm công nhân đã nhiều lần ngừng việc tập thể, đình công để đòi quyền lợi. Nhưng ông chủ công ty này bất ngờ biến mất và "hợp pháp hóa" công ty cho người khác quản lý.

Được biết, trong quá trình hoạt động, Công ty TS Vina thường xuyên chậm trả lương cho người lao động, nợ chế độ ốm đau, thai sản của người lao động, nợ kinh phí công đoàn, đặc biệt là nợ BHXH từ tháng 4/2017.

Nan giải đòi nợ

Trao đổi với PV, ông Nguyễn Xuân Tuấn, Trưởng Ban chính sách pháp luật và quan hệ lao động, Liên đoàn Lao động tỉnh Thanh Hóa cho biết, thực hiện quyền khởi kiện theo Luật BHXH, Liên đoàn lao động tỉnh đã chuyển 19 hồ sơ sang tòa án khởi kiện các đơn vị nợ BHXH, thế nhưng đều bị trả về với lý do tư cách khởi kiện chưa phù hợp.

Theo ông Tuấn, quy định việc khởi kiện phải do đại diện công đoàn cơ sở đứng ra đại diện cho công nhân. Thực tế, đại diện công đoàn cơ sở lại là người làm công và được ông chủ trả lương nên không khả thi. Trong khi đó, người lao động có tâm lý ngại va chạm, sợ mất việc nên cũng không dám đứng ra khởi kiện.

"Hiện đang có điểm vướng mắc là tâm lý người lao động ngại trực tiếp ra tòa vì muốn có việc làm ổn định, sợ không dám ủy quyền cho công đoàn khởi kiện, trừ trường hợp doanh nghiệp đó phá sản rồi, không làm ở đó nữa....

Bên cạnh đó, công đoàn cơ sở còn phụ thuộc doanh nghiệp. Từ đó, dẫn đến bế tắc ngay từ đầu, rất khó làm thủ tục khởi kiện"- ông Tuấn nói.

Ông Tuấn mong muốn phải có cơ chế tháo gỡ "nút thắt" bằng cách cho phép công đoàn cấp trên được quyền đại diện hợp pháp mà không phải ủy quyền.

Trong khi đó, theo ông Lê Bá Hội, Trưởng phòng thu, BHXH tỉnh Thanh Hóa, BHXH tỉnh Thanh Hóa đã gửi 19 hồ sơ sang công an đề nghị khởi tố. Tuy nhiên, đến nay chưa có kết quả quá trình xử lý cuối cùng.