Mô hình “4 trong 1” giúp nông dân thoát nghèo, vươn lên khá giả

Hướng đi mới từ vùng đất ven biển

Trong khuôn khổ Chương trình Mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, Dự án 6 - Truyền thông và giảm nghèo về thông tin, Tiểu dự án 2 - Truyền thông về giảm nghèo đa chiều, nhiều mô hình sinh kế hiệu quả ở Cà Mau đã được nhân rộng.

Trong đó, xã An Trạch vốn là vùng ven biển chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu. Trước đây, nhiều hộ dân chủ yếu nuôi tôm hoặc cua đơn thuần, thu nhập bấp bênh, dễ bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh và thời tiết. Nhờ sự hỗ trợ về thông tin, kỹ thuật và kết nối thị trường từ các chương trình giảm nghèo đa chiều, bà con nơi đây mạnh dạn áp dụng mô hình nuôi xen canh “4 trong 1” gồm tôm sú, cua biển, cá (cá nâu, cá đối, cá ngát, cá chẽm) và sò huyết.

Điểm nổi bật của mô hình này là sự đa dạng hóa vật nuôi trong cùng diện tích vuông tôm. Các loài thủy sản được lựa chọn vừa tương thích về môi trường sống, vừa bổ trợ cho nhau, giúp tận dụng tối đa nguồn thức ăn tự nhiên, giảm chi phí đầu vào và hạn chế rủi ro.

Ông Lê Văn Tiến, hộ nuôi ở ấp Thành Thưởng 2 cho biết trước đây gia đình ông có 2ha vuông nuôi tôm và cua, thu nhập chỉ vừa đủ trang trải. Từ khi áp dụng mô hình “4 trong 1”, ông thả thêm cá nâu, cá đối, cá ngát, cá chẽm cùng sò huyết, lợi nhuận tăng rõ rệt. “Mô hình này rất có lợi cho nông dân. Tất cả những loại thủy sản xen canh đều có giá trị kinh tế cao. Nuôi nối tiếp nên tháng nào cũng có thu nhập. Đặc biệt, sò huyết nếu phát triển tốt thì 1 vốn 4 lời, thấp nhất cũng 1 vốn 1 lời”, ông Tiến chia sẻ.

Không chỉ ông Tiến, ông Nguyễn Hoàng Phúc cùng xã An Trạch cũng khấm khá lên nhờ mô hình này. Ông cho biết nuôi sò huyết cần chú ý tránh để cua ăn sò lúc còn nhỏ. “Điều hay là nếu con này không thuận lợi thì còn con khác bù lại, nên hầu như không bị thua lỗ. Từ khi áp dụng, tôi chưa bao giờ bị lỗ vốn”, ông Phúc khẳng định.

Hiệu quả kinh tế và bền vững sinh kế

Gia đình ông Lê Văn Sự ở cùng xã An Trạch có 5ha vuông nuôi tôm kết hợp cua, cá và sò huyết. Ông Sự tính toán, mỗi năm thu nhập từ các loài thủy sản xen canh giúp gia đình có thêm hàng trăm triệu đồng. “Nuôi sò huyết trong vuông tôm ít rủi ro, giá bán ổn định từ 100.000 - 120.000 đồng/kg. Thả khoảng một năm, khi sò đạt trọng lượng 100 con/kg là có thể thu hoạch”, ông Sự chia sẻ.

Tương tự, hộ ông Dương Minh Tâm cùng xã An Trạch cũng khẳng định mô hình "4 trong 1” đã giúp gia đình cải thiện cuộc sống đáng kể. “Điều quan trọng là mình phải chọn vị trí vuông tôm đảm bảo nguồn nước ra vào thường xuyên để cải thiện môi trường, giúp sò và các loài cá mau lớn. Khi nuôi xen canh, dù có loài gặp rủi ro thì vẫn còn loài khác để gỡ vốn”, ông Tâm cho biết.

Thực tế, mô hình “4 trong 1” không chỉ đem lại lợi ích kinh tế trước mắt mà còn giúp nông dân ứng phó tốt hơn với biến đổi khí hậu. Nhờ nuôi nhiều loài trong cùng một hệ sinh thái, môi trường vuông tôm được cân bằng hơn, hạn chế dịch bệnh và ô nhiễm. Chi phí thức ăn giảm do tận dụng nguồn thức ăn tự nhiên, đồng thời tạo việc làm thường xuyên cho lao động nông thôn.

Các hộ dân ở xã An Trạch cũng nhận được sự đồng hành của chính quyền địa phương, các tổ chức khuyến ngư trong việc tập huấn kỹ thuật, cung cấp thông tin thị trường và kết nối đầu ra sản phẩm. Đây là yếu tố then chốt giúp mô hình nhanh chóng lan rộng, mang lại hiệu quả thiết thực trong công tác giảm nghèo.

Mô hình nuôi tôm - cua - cá - sò huyết ở tỉnh Cà Mau là minh chứng rõ ràng cho thấy khi có thông tin, kiến thức và sự hỗ trợ đúng lúc, người nông dân hoàn toàn có thể chủ động vươn lên thoát nghèo. Không chỉ cải thiện thu nhập, mô hình còn góp phần xây dựng sinh kế bền vững, tạo nền tảng để người dân an tâm gắn bó với quê hương, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Thanh Hòa