Lĩnh vực xây dựng chiếm 35,2 % vụ tai nạn lao động chết người

Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Doãn Mậu Diệp trao đổi với báo chí về tình hình tai nạn lao động (TNLĐ) trong thời gian qua. Đồng thời, Bộ LĐ-TB&XH cũng đưa ra những khuyến cáo nhằm giảm thiểu tình trạng này.

Thưa ông, những yếu tố và nguyên nhân chính nào gây ra các vụ tai nạn lao động thời gian?

Thống kê của cơ quan chức năng cho thấy, yếu tố ngã từ trên cao chiếm 28,1% tổng số vụ và 26,4% tổng số người chết, điện giật chiếm 18,9% tổng số vụ và 17,2% tổng số người chết, vật rơi và đổ sập chiếm 16,8% tổng số vụ và 22,6% tổng số người chết và các yếu tố khác, như: Tai nạn giao thông; máy, thiết bị cán, kẹp, cuốn và vật văng bắn.

Về nguyên nhân, người sử dụng lao động gây ra 52,8% số vụ tai nạn lao động (TNLĐ), cụ thể: Người sử dụng lao động không xây dựng quy trình, biện pháp làm việc an toàn chiếm 25,2% tổng số vụ; thiết bị không đảm bảo ATLĐ chiếm 14,3% tổng số vụ; người sử dụng lao động không huấn luyện ATLĐ cho người lao động chiếm 9,7% tổng số vụ.

Người lao động gây nên 18,9% số vụ, cụ thể: Người lao động bị nạn vi phạm quy trình quy chuẩn ATLĐ chiếm 17,2% tổng số vụ và người lao động không sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân chiếm 1,7% tổng số vụ...

Theo báo cáo của cơ quan chức năng, cả nước có tới hơn 7.600 vụ tai nạn lao động với 666 chết trong năm 2015. Nhiều chuyên gia ATLĐ cho rằng số liệu trên mới chỉ phản ánh một phần thực tế. Vậy điều này phải chăng việc quản lý còn chưa sát một phần do lực lượng thanh tra ATVSLĐ còn mỏng, thưa ông?

Lực lượng thanh tra chuyên ngành, số lượng hiện nay còn rất khiêm tốn. Những năm qua, doanh nghiệp tăng nhanh: Từ 250.000 doanh nghiệp năm 2005 đến 2015 là trên 600.000 doanh nghiệp.

Trong khi đó, mỗi tỉnh chỉ có từ 3-4 cán bộ làm công tác thanh tra và quản lý về an toàn lao

động (trừ một số thành phố lớn). Tỷ lệ thanh tra có chuyên môn rất thấp còn chiếm tới 30% lực lượng.

Một số địa phương không có thanh tra chuyên môn về an toàn lao động. Nhiều doanh nghiệp, cơ sở sản xuất không được thanh tra, kiểm tra kịp thời để ngăn ngừa tai nạn lao động.

Trong khi đó, chế tài xử phạt còn quá nhẹ và rất ít. Mỗi năm chỉ có 2-3 vụ tai nạn lao động nghiêm trọng bị khởi tố và truy tố bị can, nên tính răn đe còn hạn chế. Một số cơ quan quản lý các cấp và chủ các cơ sở chưa thực sự quan tâm và đầu tư cho công tác ATVSLĐ.

Trong các vụ tai nạn lao động, ý thức tuân thủ của người sử dụng lao động và người lao động ra sao, thưa ông?

Ý thức tuân thủ pháp luật về an toàn lao động của một bộ phận không nhỏ người sử dụng lao động còn thấp. Công nghệ sản xuất ở nhiều ngành còn lạc hậu, điều kiện lao động không đảm bảo ATVSLĐ, nhất là trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Đặc biệt, các cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng, khai khoáng, cơ khí luyện kim, đóng tàu còn sử dụng tới 70 % lao động thủ công. Nhiều công đoạn trong dây chuyền sản xuất người lao động phải làm việc trong điều kiện lao động có nguy cơ mất an toàn.

Một bộ phận người sử dụng lao động không quan tâm đầu tư cho công tác an toàn, vệ sinh lao động: Thiếu xây dựng, ban hành quy trình làm việc an toàn, huấn luyện an toàn lao động còn mang tính hình thức, đối phó.

Còn không ít người lao động chưa được đào tạo nghề, chưa được huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động, thiếu ý thức tác phong làm việc công nghiệp. Hậu quả dẫn tới tình trạng vi phạm các quy định, quy trình biện pháp làm việc an toàn tại doanh nghiệp.

Xin cảm ơn ông

Hoàng Mạnh thực hiện