Lào Cai: Trồng dược liệu để thoát nghèo

Hiện toàn tỉnh Lào Cai có khoảng gần 1.000 loài cây thuốc, trong tổng số gần 4.000 loài thực vật có công dụng làm thuốc được phát hiện ở Việt Nam. Trong đó, 78 loài có tiềm năng khai thác, 70 loài quý hiếm cần bảo tồn, nhiều loài có giá trị y dược cao như: Hoàng liên gai, thất diệp nhất chi hoa, sâm vũ diệp (tam thất hoang)… là những dược liệu đặc hữu chỉ có trên dãy Hoàng Liên.

Để khai thác tiềm năng từ dược liệu, tỉnh Lào Cai đã chú trọng nghiên cứu và trồng cây dược liệu với hai cơ sở tiên phong là: Trại nghiên cứu cây thuốc Sa Pa và nông trường dược liệu Na Hối, Nậm Mòn. Diện tích trồng dược liệu của tỉnh đạt khoảng 5.000ha, sản lượng gần 20.000 tấn/năm, giá trị hơn 400 tỷ đồng.

Nhiều cây dược liệu bản địa mang lại giá trị kinh tế cao như tam thất, đương quy, xuyên khung, đỗ trọng, bạch truật, bình vôi, hà thủ ô đỏ, artisô… Bên cạnh trồng và thu hái, các địa phương còn gắn phát triển dược liệu với du lịch sinh thái và văn hóa bản địa, đặc biệt là sản phẩm thuốc tắm của người Dao đỏ. Các hợp tác xã ở Sa Pa, Bát Xát, Văn Bàn đã mở rộng vùng nguyên liệu hơn 1.300ha, vừa gìn giữ tri thức cổ truyền, vừa nâng cao thu nhập cho đồng bào.

Thời gian qua, nhiều xã của Lào Cai đã chú trọng tới mô hình sản xuất dược liệu theo hướng VietGAP. Người dân mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng sản xuất hàng hóa để nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo.

Việc phát huy thế mạnh này không chỉ phục vụ tốt hơn cho công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe người dân, mà còn mở ra hướng đi tạo sinh kế bền vững, tăng thu nhập cho người dân vùng dân tộc thiểu số miền núi, góp phần thiết thực thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững và phong trào thi đua "Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau" giai đoạn 2021 - 2025.

Xã Lùng Phình được thành lập trên cơ sở hợp nhất 3 xã: Lùng Phình, Tả Van Chư (huyện Bắc Hà cũ) và xã Lùng Thẩn (huyện Si Ma Cai cũ) với diện tích 10.100,78ha, gồm 20 thôn và 12 thành phần dân tộc. Ông Giàng Seo Vu, hộ tiên phong ở thôn Lả Nhì Thàng (xã Lùng Phình), không giấu được niềm vui khi kể về sự thay đổi của gia đình từ khi chuyển sang trồng cây dược liệu.

"Trước đây, gia đình tôi chỉ trồng ngô, lúa, thu nhập bấp bênh. Từ khi chuyển sang trồng 1ha cây cát cánh, mỗi năm gia đình thu về 150-200 triệu đồng. Nhờ đó, kinh tế gia đình ổn định hơn”, ông nói.

Tương tự, anh Tráng Seo Kênh ở thôn Tẩn Chư (xã Lùng Phình) cũng cho hay, những năm trước, nhà chỉ trồng lúa, ngô nên quanh năm thiếu thốn, dù “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” vẫn không thoát khó khăn.

"Sau khi Hợp tác xã Nông nghiệp Cồ Dề Chải thành lập, vợ chồng tôi được nhận vào làm việc, được trả công chăm sóc. Thấy trồng dược liệu hiệu quả, chúng tôi cũng xin tham gia trồng cùng, được hợp tác xã hỗ trợ cây giống và được hướng dẫn kỹ thuật trồng các loại như thất diệp nhất chi hoa, tam thất. Điều này giúp gia đình có nguồn thu nhập ổn định. Nay chúng tôi đã mua được ti vi, 2 xe máy, xây nhà khang trang", anh Kênh nói.

Ông Trần Hoàng Tuân, Bí thư Đảng ủy xã Lùng Phình cho biết, việc trồng dược liệu vừa bảo tồn đa dạng sinh học, vừa tạo thu nhập, nâng cao đời sống người dân. Chính quyền sẽ tích cực tuyên truyền, vận động và kết nối tiêu thụ sản phẩm để bà con yên tâm gắn bó lâu dài với cây dược liệu. Nhưng cũng rất cần sự vào cuộc của người dân trong việc đẩy mạnh phát triển những giống cây này.

Từ tri thức bản địa của người Dao, người Mông... đến những công trình nghiên cứu hiện đại, Lào Cai đang từng bước viết nên câu chuyện phát triển bền vững dựa trên cây dược liệu. Mỗi nhánh artisô, mỗi gốc tam thất, mỗi nắm lá thuốc tắm… không chỉ là dược liệu quý, mà còn là hy vọng về một nền kinh tế xanh, giúp người dân vùng cao thoát nghèo bằng chính tài nguyên của quê hương mình.

Xuân Mai